Ad Astra - ταινιες || cinemagazine.gr

Ad Astra

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

2019
    ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Κίνα, Βραζιλία, ΗΠΑ
    ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Τζέιμς Γκρέι
    ΣΕΝΑΡΙΟ: Τζέιμς Γκρέι, Ίθαν Γκρος
    ΗΘΟΠΟΙΟΙ: Μπραντ Πιτ, Λιβ Τάιλερ, Τόμι Λι Τζόουνς, Ρουθ Νέγκα, Ντόναλντ Σάδερλαντ
    ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Χόιτε Βαν Χόιτεμα
    ΜΟΥΣΙΚΗ: Μαξ Ρίχτερ
    ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 124'
    ΔΙΑΝΟΜΗ: Odeon
    Ad Astra

Η Γη δέχεται επίθεση παλιρροϊκών ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων που απειλούν ολόκληρο το ηλιακό σύστημα κι ένας αστροναύτης στέλνεται στον Ποσειδώνα, όπου κι εντοπίζεται η πηγή εκπομπής τους, να βρει τη λύση. Καθόλου συμπτωματικά ίσως εκεί να βρίσκεται ο διάσημος αστροναύτης πατέρας του που έμεινε εκεί μετά από μια από 30ετίας αποστολή.

Από τον Ηλία Δημόπουλο

Ας καταστεί σαφές από την αρχή, προτού βαθμολογίες, γενική αίσθηση και τρισκατάρατο hype μεσολαβήσουν συσκοτίζοντας την αξιωματική θέση: Το «Ad Astra» είναι μια ταινία – ορόσημο, όπως πέρυσι αναλόγως ήταν «Ο Πρώτος Άνθρωπος». Σημειώνει κι αυτή μια σπάνια «απόδραση» ενός σινεμά δημιουργού από το ολοένα ασφυκτικότερο στουντιακό σύστημα που μισθώνει, κατά κόρον πλέον, εκτελεστές παραγωγών. Συνεπώς είναι ένα σινεμά που πρέπει να στηριχθεί, έστω κι αν μόνο για να χαρίσει μια παραπάνω διορία στην αίθουσα όπως την ξέρουμε. Επιπρόσθετα, εκείνοι που γοητεύθηκαν από την ταινία του Τσαζέλ μπορούν να αναμένουν ανυπόμονα…

Το «Ad Astra» ξεκινά με μια σκηνή δράσης που σε προϊδεάζει για έναν τύπο έργου που δεν θα δεις. Υπάρχουν δυο-τρεις ανάλογες σκηνές – μία θυμίζει σεληνιακό Mad Max, μια άλλη το «Ξέσπασμα», μια τρίτη το «Gravity». Όχι τόσο που να μοιάζει μίμηση. Τόσο που να μην μοιάζει πρωτοφανέρωτο. Αυτό είναι το πιο μεγάλο πρόβλημα της έντιμης και καλοφτιαγμένη αυτής δουλειάς. Όπως το «2001», σπάει παρόμοια την αφήγηση. Όπως το «Gravity», χρειάζεται την τελική ανάταση. Σαν το «Solaris» (και το Ταρκοφσκικό και του Σόντερμπεργκ), παλινδρομεί στην Μνήμη με εργαλείο την εκφραστική στωϊκότητα και την περιστασιακή μελαγχολία. Όπως «Ο Πρώτος Άνθρωπος», μεταφέρει στο εξωδιάστημα την εσωτερική (και οικογενειακή) κραυγή. Ακόμα πιο χτυπητά, αντλεί από το «Αποκάλυψη Τώρα» όλη την έννοια του ταξιδιού προς την καρδιά μιας συνάντησης με μια μυθική, αλλά τελικά τόσο γήινη, φιγούρα που ευθύνεται για αμαρτίες που κουβαλάς εσύ. Μηρυκάζει τέλος κατά τον φιλοσοφούντα τρόπο του Μάλικ (μοιράζεται και τον πρωταγωνιστή!) την αφήγηση του ήρωα διαρκώς αποσαφηνίζοντας πράγματα που, ίσως, θα ήταν προτιμότερο να έμεναν περισσότερο στην εκτίμηση του θεατή.

Το έργο εκτυλίσσεται στο απώτερο διάστημα αλλά η πραγματική του έγνοια είναι τα μεταξύ μας διαστήματα

Βέβαια καλύτερα να αντλείς από κινηματογραφικό ορυκτό πλούτο παρά από πετρώδες, άγονο έδαφος. Μετά βίας θα χαρακτήριζες «πρόβλημα» την αναφορά στον Κόπολα, τον Κόνραντ, τον Ταρκόφσκι, τον Κιούμπρικ ή την (έστω και απλοϊκή) φιλοσοφική διερώτηση. Αυτό όμως είναι κι ένα (δικό σου) πρόβλημα καθώς μεγαλώνεις σαν θεατής της τέχνης. Θα χρειάζεται να παρατηρείς έργα δημιουργών που υπολείπονται της προσωπικής σου εξέλιξης. Επ’ ουδενί κακό, άλλωστε η καλλιτεχνική ευφυΐα εξελίσσεται γρηγορότερα και κάποια στιγμή θα σε προσπεράσει, κάποτε όμως μετριαστικό καλών προθέσεων.

Το «Ad Astra» μπορεί να περηφανεύεται τέτοιες, πολλές εκ των οποίων ολοκληρωμένες. Είναι ένα έργο πάνω στην εσωτερική επούλωση αλλά και την αλλαγή. Μπορεί η ωρίμανση στο voice over του ήρωα να έρχεται ταχέως και κάπως αδικαιολόγητα, όμως το μέλημα είναι να μπορέσουμε να βρούμε τον Άλλον, να ξεφύγουμε από το περίκλειστο, αυτάρεσκο Εγώ. Κι αυτή είναι μια διαδικασία που ξεπερνά τον αυτοματικό αλτρουϊσμό, που συχνά είναι μια έξη τραυματική αντί κατακτημένη έγνοια για τον άλλον, συμβαίνοντας δια πυρός και σιδήρου μέσα από την υπερνίκηση των τεράτων του παρελθόντος. Κερδίζει εδώ το «Ad Astra».

Κερδίζει επίσης στην προσήνεια που είναι φοβερά δύσκολο πράγμα στον επικό, διαστημικό χώρο. Ο Γκρέι, απλά κι ωραία (και μεταξύ μας, τελείως τολμηρά), πλησιάζει την κάμερα σε βαθμό που το χνώτο να την θολώνει. Βέβαια, και ορθότατα, έχει διαλέξει έναν σταρ, δεν μπορείς να κάνεις το έργο αυτό με τον Όσκαρ Άιζακ ή τον Άνταμ Ντράιβερ – που είναι ωραιότατοι αλλά.... Χρειάζεσαι σταρ που και το βλεφάρισμά του να «περνάει» στην αίθουσα. Και ο Πιτ, σε μια από τις καλύτερες στιγμές του, έχει αντλήσει με τη σειρά του από τους πιο μεγάλους οικονομικούς ερμηνευτές της οθόνης (Ρέντφορντ, Χάρισον Φορντ, αναφορικά), όχι από την πληθωρικότητα της Μεθόδου, που είναι εντελώς αναξιόπιστη όταν χρειάζεσαι μονοπλανική συνοχή και χαμηλούς τόνους.

Τέλος, κερδίζει από την συνάφεια των επιλογών και την συγκέντρωση στον τελικό της στόχο. Το δέος του διαστήματος είναι παρόν και χρηστικό, όμως ο πάντα δώρα φέρων Τόμι Λι Τζόουνς θα πει «καταλάβαινα το Διάστημα», αφήνοντας να εννοηθεί πως έχανε παντελώς τα διαστήματα μεταξύ μας. Το έργο νοιάζεται για τα διαστήματα αυτά, μπορεί να αγαπάει «αμερικάνικα» τον Θεό (εντυπωσιακό πόσο απορρίπτεται η πιθανότητα εξωγήινης ζωής από το σενάριο), όμως στην πράξη περνάει με προσεκτική «αντιδραστικότητα» πάνω από την έννοια της εξέλιξης για να καταλήξει εκεί και μόνο που το ενδιαφέρει: Σε όλους εμάς που πρέπει να αναποδογυρίσουμε όλες τις πέτρες του παρελθόντος για να μπορέσουμε να πιάσουμε το χέρι του διπλανού και να προσφέρουμε σταθερά και το δικό μας.  

ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
  • Ad Astra
  • Ad Astra