Γυναίκες με τα Όλα τους

Η ιστορία μιας ομάδας γυναικών στην ελβετική επαρχία του 1971 που συγκρούστηκε με το πατριαρχικό κατεστημένο διεκδικώντας το δικαίωμα στην ψήφο, αποτελεί τον αφηγηματικό άξονα της ταινίας της Πέτρα Βόλπε, που προ διετίας κέρδισε το βραβείο κοινού στο φεστιβάλ της Τραϊμπέκα. Στο γερμανόφωνο «Γυναίκες με τα Όλα τους» η υπόθεση εστιάζει στη Νόρα (Μαρία Λοϊενμπέργκερ), μια νεαρή νοικοκυρά και μητέρα δύο παιδιών η οποία ηγείται της όλης καμπάνιας εντός μιας κλειστής κοινωνίας πεισματικά ανεπηρέαστης από τον κινηματικό αέρα αλλαγής που πνέει για περισσότερο από μία δεκαετία στον υπόλοιπο κόσμο.

Αν κάτι μπορεί ίσως να εκπλήξει το κοινό του «The Divine Order» είναι ότι σε μία χώρα της κεντρικής Ευρώπης όπως η Ελβετία χρειάστηκε να φτάσουμε ως τη δεκαετία του ‘90 προκειμένου να γίνει καθολικά αποδεκτό το (αυτονόητο πλέον) δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες. Με το ζητούμενο της ουσιαστικής ισότητας να παραμένει μέχρι σήμερα ακριβώς αυτό, δηλαδή ζητούμενο, η ταινία της Βόλπε δε δυσκολεύεται να αιτιολογήσει τόσο τη διαχρονικότητα όσο κυρίως τον επίκαιρο χαρακτήρα όσων πραγματεύεται.

Δεν ξεφεύγει ποτέ από την δραματουργική παγίδα της διαρκούς λεκτικής υπογράμμισης όλων όσων θα μπορούσαν έξυπνα και ευφάνταστα να εικονοποιηθούν

Ατυχώς βέβαια, κάπου εδώ τελειώνουν οι όποιες κινηματογραφικές εκπλήξεις επιφυλάσσει το «Οι Γυναίκες με τα Όλα τους», από τη στιγμή που επιχειρεί αναφορές σε ένα ευρύτερο φάσμα διεκδικήσεων που άπτονται της γυναικείας χειραφέτησης (συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής απελευθέρωσης) μέσω μιας απολύτως τυποποιημένης αφηγηματικής φόρμας που αποφεύγει κάθε πιθανό ρίσκο, από τον ασφαλή ακαδημαϊσμό που χαρακτηρίζει τη σκηνοθετική οπτική και τη γνώριμη ανάπτυξη των χαρακτήρων ως τους κοινότοπους διαλόγους και τη συνήθη, άχρωμη μουσική επένδυση.

Ενδεικτική της ασφαλούς οδού που η Ιταλοελβετή σκηνοθέτις και σεναριογράφος επιλέγει είναι η ανθρωπογεωγραφία του χωριού, στην οποία επικρατούν οι αρχετυπικοί χαρακτήρες που αναλαμβάνουν να «τρέξουν» την πλοκή υπό το αυτονόητο επιμύθιο η «ισχύς εν τη ενώσει». Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν η πρωταγωνίστρια Νόρα, με το τόξο εξέλιξής της να συμπίπτει με τη συλλογική ωρίμανση των διεκδικήσεων, η υπερσυντηρητική ανταγωνίστρια Δρ. Βιπφ που αντιπροσωπεύει τον εσωτερικευμένο μισογυνισμό, ο σύζυγος της Νόρα, η σιωπηρή υποστήριξή του οποίου στο αίτημα των γυναικών αντιμετωπίζεται από τους συγχωριανούς ως απώλεια της ενδοοικογενειακής του εξουσίας και βέβαια η ψυχωμένη ηλικιωμένη Βρόνι, η οποία εξελίσσεται σε ανέλπιστη μπροστάρισσα του τοπικού κινήματος.

Το «Γυναίκες με τα Όλα τους» αναφέρεται σε μία ενδεικτική κατάσταση σύγκρουσης του φεμινιστικού κινήματος με την καθεστηκυία «Θεία Τάξη» (όπως αναφέρει και ο πρωτότυπος τίτλος) που δεν είναι άλλη από την «ευλογημένη» από τη χριστιανική παράδοση πατριαρχία. Ως προς τους σκοπούς της ταινίας, μοιάζει εκ πρώτης όψεως λειτουργική μια λελογισμένη χρήση κλισέ, ιδίως από τη στιγμή που πραγματεύεται στερεοτυπικές κατά βάση συμπεριφορές, με τη διαφορά ωστόσο πως η Βόλπε οδηγείται στην κατάχρησή τους. Έτσι, ακόμα και στις περιπτώσεις όπου αναζητά διέξοδο στο χιούμορ, δεν ξεφεύγει ποτέ από την δραματουργική παγίδα της διαρκούς λεκτικής υπογράμμισης όλων όσων υπό προϋποθέσεις θα μπορούσαν έξυπνα και ευφάνταστα να εικονοποιηθούν.