Τα Δύο Πρόσωπα του Νόμου - ταινιες || cinemagazine.gr

Τα Δύο Πρόσωπα του Νόμου

Dragged Across Concrete

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

2018
    ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Καναδάς, ΗΠΑ
    ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Σ. Κρεγκ Ζάλερ
    ΣΕΝΑΡΙΟ: Σ. Κρεγκ Ζάλερ
    ΗΘΟΠΟΙΟΙ: Μελ Γκίμπσον, Βινς Βον, Τζένιφερ Κάρπεντερ, Μάικλ Τζάι Γουάιτ, Ούντο Κίερ, Λόρι Χόλντεν
    ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Μπέντζι Μπάκσι
    ΜΟΥΣΙΚΗ: The O' Jays, Σ. Κρεγκ Ζάλερ, Τζεφ Χέριοτ
    ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 159'
    ΔΙΑΝΟΜΗ: Odeon
    Τα Δύο Πρόσωπα του Νόμου

Ο 45χρονος Κρεγκ Ζάλερ, στην τρίτη του ταινία μετά το εντυπωσιακό «Τσεκούρι από Κόκκαλο» και το απωθητικό «Καυγάς στο Μπλοκ 99», πάντα κατά την γνώμη του υπογράφοντος οι επιθετικοί προσδιορισμοί, πιστοποιεί πως είναι δημιουργός με όλη τη σημασία της λέξεως και είναι έτοιμος να υποστεί τις συνέπειες.

Από τον Ηλία Δημόπουλο

Ο (καλλιτεχνικός) «κωλοπαιδισμός» είναι μεγάλη ιστορία. Από τον Όρσον Γουέλς μέχρι τον Γκασπάρ Νοέ έχει κυλήσει πολύ νερό στ’ αυλάκι, μια θάλασσα ολόκληρη μα το Θεό, που έχει διαλύσει τις άκρες, τα όρια, τις εκβολές μα και το για πού το νερό πορεύεται. Κάποτε ήσουν κωλόπαιδο γιατί έσπαγες στεγανά, άλλαζες τη φόρμα, πραγματευόσουν τα ανείπωτα. Άλλοτε γιατί είχες ήρωες ένδοξους (ή και άδωξους) μπάσταρδους χαρακτήρες που κρατούσαν από άλλη σκούφια αλλά πορεύονταν προς το δίκαιο, το ορθό, το ενστικτώδες «σωστό» που ή συμφωνείς ότι υπάρχει ή βροντοφωνάζεις πως είναι μύθος των αυτοδίκαιων.

Κωλόπαιδο ήταν ο Γουέλς, ο Τριφώ κι ο Γκοντάρ, ο Φούλερ και ο Ντον Σίγκελ - τον οποίον μισοέκλεψε ο Ζάλερ στο προηγούμενό του. Κάτι έκαναν δεν μπορείς να πεις. Κωλόπαιδο είναι κι ο Νοέ και διάφοροι ακόμη που ξεχάστηκαν γιατί στην πραγματικότητα δεν έκαναν ποτέ τίποτα αξιόλογο πέραν της τσαμπουκαλεμένης φωνασκίας τους. Όπως παντού, υπάρχουν καλά και κακά κωλόπαιδα.

Για τον Ζάλερ «ετυμηγορία» δεν έχω. Για κάθε ίχνος βαρβάτου, επιδεικτικού, «το κάνω γιατί μπορώ» (το χειρότερο είδος) κωλοπαιδισμού, υπάρχουν ενδείξεις μιας μορφικής και ουσιαστικής πρότασης που σε κάνουν να σωπαίνεις και να περιμένεις. Εδώ θα περιμένεις – και θα περιμένεις 159 (!) λεπτά.

Θα περιμένεις για να δεις να εκτυλίσσεται μια παραδοσιακή, σκληροτράχηλη αστυνομική ιστορία χαρακτήρων. Θα περιμένεις για να νοιώσεις το αποτύπωμα μιας πλήρους και επιβλητικής αυτονομίας που εξαιρεί αυτόματα το έργο από ό,τι έχεις δει αντίστοιχο. Θα περιμένεις και θα βιώνεις υποχρεωτικά -κι εκούσια όμως- το απόλυτο στυλιζάρισμα της παραμικρής λεπτομέρειας, στυλιζάρισμα που αγγίζει την ασφυξία. Στα «Δύο Πρόσωπα του Νόμου» ο Ζάλερ, σαν Χίτσκοκ, σαν Κάρπεντερ σαν Ταραντίνο οπωσδήποτε (αυτή είναι η εστία αναφοράς), ελέγχει με αυστηρότητα μονολιθική την ιστορία, τους ηθοποιούς, τον Χρόνο. Υπάρχουν στιγμές, χωρίς υπερβολή, που ο Ζάλερ συναντά την βιωματικότητα του Χρόνου, όπως θα έκανε άλλοτε ένας Ζακ Μπεκέρ, ένας Χίτσκοκ, κάποιος μεγάλος τέλος πάντων.

Ταυτόχρονα, κύριαρχη παντού η σκηνοθεσία του διαλόγου. Αντλώντας από την ταραντινική αισθητική που χρησιμοποιεί το σασπένς του διαλόγου, ο Ζάλερ φτιάχνει ένα σκηνοθετικό σύμπαν που ορίζεται λιγότερο από τις πράξεις και περισσότερο από τον διάλογο στου οποίου την εκκρεμότητα καραδοκεί η δράση. Μ’ άλλα λόγια, ο έλεγχος που ασκεί η σκηνοθεσία πάνω στο κείμενο της δράσης, είναι απόλυτη και δεν έχεις ούτε μισή αμφιβολία πως τούτος εδώ είναι «μεγάλος» σκηνοθέτης σε απόλυτη εναρμόνιση με το υλικό του - που άλλωστε γράφει ο ίδιος.

Έλα όμως που το «μεγάλος» έχει εισαγωγικά. Ο Ζάλερ δεν (μοιάζει να) ξέρει που πηγαίνει. Ισχύουν τα του πρώτου μέρους του φίλμ όπου ο (φυσικά καθόλου τυχαία χρησιμοποιημένος) Μελ Γκίμπσον, σχεδόν αυτοβιογραφικά, μιλάει εκ μέρους ενός παραδοσιακού hardcore σεναρίου που ηθικολογεί απερίφραστα; Ισχύει το πλήρως αμοραλιστικό φινάλε; Η μεταφυσική δεν χωρά πουθενά, η συμπόνοια επίσης (την γυναίκα του Βινς Βον δεν την ξαναβλέπουμε ποτέ – κι αυτό σημαίνει κάτι), η τιμωρία είναι προϊόν τυχαιότητας άρα το σύμπαν είναι άθεο. Κι όμως διαρκώς έχεις την αίσθηση του παλιού καλού καιρού που αντικαθίσταται από έναν μοντέρνο χείριστο που ταυτόχρονα παρέχει και την δυνατότητα να επιτρέπει στον Ζάλερ την εθιμοτυπική του επίσκεψη στο αποκαρδιωτικό σπλάτερ. Αντιφατικά πράγματα.

Και μέσα σ’ όλα…160 λεπτά. 160 λεπτά για ένα αστυνομικό που, ας το αντιμετωπίσουμε, δεν είναι «Heat» και δεν είναι «Ο Κόκκινος Κύκλος» (του Μελβίλ). Είναι μια φοβερά αργή, δραματικά (και κουραστικά) υποφωτισμένη ταινία (όχι «Se7en» ας πούμε), που ενίοτε μπερδεύει την υποβλητικότητα με το σκοτάδι αλλά πάντα, μα πάντα, αισθάνεται αφόρητα βέβαιη για τον εαυτό της διατυμπανίζοντας την ελευθερία της να κάνει στους ήρωές της ό,τι θέλει γιατί…μπορεί. Κι αυτό, όπως θα έλεγε αλλού ο Λουκιανός Κηλαηδόνης, εννιά φορές στις δέκα είναι για κακό.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
  • Τα Δύο Πρόσωπα του Νόμου
  • Τα Δύο Πρόσωπα του Νόμου