Η Προσβολή

Μια συνηθισμένη λογομαχία μεταξύ ενός Παλαιστίνιου πρόσφυγα και ενός χριστιανού Λιβανέζου, γίνεται προσβολή, για να εξελιχθεί τελικά σε μια δικαστική διαμάχη, η εξέλιξη της οποίας θα βρεθεί να διχάσει την κοινωνία του Λιβάνου. Αυτό είναι το πλαίσιο της «Προσβολής», ενός πολιτικού δράματος που εκτυλίσσεται στη σημερινή Βηρυτό και το οποίο όσο προχωρά, τόσο περισσότερο μοιάζει με ένα χολιγουντιανό δικαστικό δράμα. Κάτι που έχει τα καλά του, μιας και η ταινία φάνηκε αρκετά ενδιαφέρουσα και προσβάσιμη στην Ακαδημία προκειμένου να την τιμήσει με υποψηφιότητα Ξενόγλωσσου, αλλά και τα κακά του, όπως η ροπή στις σεναριακές ευκολίες, αχρείαστες ή υπερβολικές στην πλειοψηφία τους.

Η ταινία πετυχαίνει να εμπλέξει τον θεατή με αρκετή επιδεξιότητα σε ένα πολύπλοκο πολιτικό και ιστορικό πλαίσιο, την ώρα που τον φορτώνει με ένα σωρό αχρείαστα και υπερβολικά στοιχεία, τέτοια που σε χολιγουντιανή ταινία θα χαρακτηρίζονταν -αδόκιμα- ως «αμερικανιές»...

Μέσα από την αντιπαράθεση του Τόνι, ενός χριστιανού οικογενειάρχη που περιμένει παιδί και του Γιάσερ, ενός πρόσφυγα που βρήκε καταφύγιο στη Βηρυτό πριν αρκετά χρόνια και έχει πλέον φτιάξει τη ζωή του εκεί, ξεδιπλώνεται σε όλη της την πολυπλοκότητα η οριακή κατάσταση που χαρακτηρίζει επί δεκαετίες τον αραβικό κόσμο, πολύ περισσότερο μία μικρή χώρα σαν τον Λίβανο που βρισκόταν σε εμφύλιο επί δεκαπενταετίας (1975-1990). Ως προς το σκέλος αυτό, η ταινία του Ζιάντ Ντουεϊρί τα πηγαίνει μια χαρά, εντάσσοντας με άνεση τον θεατή στο φορτισμένο ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο, δίνοντας ασφαλώς έμφαση στο πώς αντικατοπτρίζεται στη Μέση Ανατολή το παλαιστινιακό ζήτημα. Προκαταλήψεις και στερεότυπα, ιστορικά τραύματα, πόλεμοι και προσφυγιά αφήνουν το αποτύπωμά τους στο πρώτο φιλμ από το Λίβανο που έφτασε στις οσκαρικές υποψηφιότητες και το οποίο είχε προηγουμένως είχε καταφέρει να αποσπάσει θετικές εντυπώσεις στο περασμένο Φεστιβάλ Βενετίας, κερδίζοντας με τον πρωταγωνιστή του Καμέλ Ελ Μπάσα (Γιάσερ) βραβείο ερμηνείας.

Πράγματι, οι γήινες και παθιασμένες ερμηνείες του Ελ Μπάσα, του συμπρωταγωνιστή του Αντέλ Καράμ καθώς και του υπόλοιπου καστ δίνουν έξτρα ένταση σε ένα φιλμ που από φιλοσοφία και μόνο βασίζει πολλά στις ερμηνείες. Όμως «Η Προσβολή», όσο στρωτή, προσβάσιμη ή ενδιαφέρουσα κι αν είναι στο κοινό, υποπίπτει μονίμως στο λάθος να μπλέκει αφηγηματικά στοιχεία που δεν προσφέρουν τίποτα (π.χ. οι δικηγόροι των Τόνι και Γιάσερ είναι συγγενείς και μάλιστα πατέρας και κόρη), να λαϊκίζει ή να καταφεύγει σε ευκολίες και υπερβολές. Όπως για παράδειγμα τότε που οι δύο αντίδικοι, παρότι ανίκανοι να συνυπάρξουν στο ίδιο μέρος χωρίς να αρπαχτούν, βρίσκονται ξαφνικά ασυνόδευτοι να συναντούν τον πρόεδρο του Λιβάνου στο γραφείο του, προκειμένου να τους κάνει έκκληση να πέσουν οι τόνοι. Κι όλα αυτά για μια προσβολή που έγινε εθνικό ζήτημα.

Κοινώς, η ταινία του Ντουεϊρί πετυχαίνει να εμπλέξει τον θεατή με αρκετή επιδεξιότητα σε ένα πολύπλοκο πολιτικό και ιστορικό πλαίσιο, την ώρα που τον φορτώνει με ένα σωρό αχρείαστα και υπερβολικά στοιχεία, τέτοια που σε χολιγουντιανή ταινία θα χαρακτηρίζονταν -αδόκιμα- ως «αμερικανιές».