Η Ναυμαχία του Μίντγουεϊ

Μην κοιτάτε τις βαθμολογίες, αν η κριτική ξέρει τη δουλειά της (και δεν βαριέται να βλέπει έργα) τα αστεράκια δεν καθρεφτίζουν την κρίσιμη αλήθεια. Που σε μια ταινία όπως αυτή λογαριάζει ότι πρώτα-πρώτα η κριτική τεκμηριώνει την αρέσκειά της (ελάχιστοι μπορούν να διαχωρίσουν ανάμεσα στο γούστο και την καλοσύνη, οι περισσότεροι θεωρούν πως διακρίνονται για το ορθό γούστο τους) κι έπειτα πως ταινίες όπως αυτή πάντα θα χωρίζουν το ευκαιριακό κοινό (που ψάχνει να περάσει ευχάριστο δίωρο) και την κριτική – που, υποτιθέμενα τουλάχιστον, αναζητά καλλιτεχνική ακεραιότητα, ενδιαφέρον και σημασίες. Έτσι η «κρίσιμη αλήθεια» είναι το πώς θα τεκμηριώσεις λειτουργίες ενός έργου ανεξάρτητα από την βαθμολογία.

Ο Έμεριχ αυτός ο παράξενος προοδευτικός, ανοιχτά gay, μιλιταριστής και τεχνοκρατικός Γερμανός δημιουργός, έχει κάνει σινεμά ξέφρενου πατριωτισμού («Ο Πατριώτης») και σινεμά state of the art οπτικών εφφέ με θέμα από την εξωγήινη κακοήθεια (και τον τρόμο του «ξένου» και του Y2K – «Ημέρα Ανεξαρτησίας») μέχρι την ξεκάθαρα ηδονοβλεπτική πορνογραφία καταστροφής πάνω στο οικολογικό αδιέξοδο και τις αρχαίες προφητείες. Όλα τους με κέντρο τις βασικές αμερικανικές αξίες της Οικογένειας, της επαγγελματικής αριστείας και του Θεού και απόκεντρα τη λαγνεία του να κατεδαφίζει βασικά σύμβολα της Δημοκρατίας που εξιδανικεύει (των ΗΠΑ) ή και του πλανήτη ολόκληρου («Μετά την Επόμενη Μέρα», «2012»). Αν σκοτώσεις (ή έστω ναρκώσεις) τον κριτικό μέσα σου το σινεμά του Έμεριχ, απλοϊκό σαν μεσημεριανή εκπομπή, είναι ο ορισμός της χολιγουντιανής διασκεδαστικότητας. Που επειδή ποζάρει και σαν κάτι παραπάνω (αλλά με την μεσημεριανή απλοϊκότητα πάντα) γελάς και λίγο γιατί ξέρεις πως δεν γίνεται να εννοεί αυτά που δείχνει.

Εντάξει δεν περιμέναμε τα «Γράμματα της Ιβοτζίμα» αλλά…

Εκεί που δεν μπορώ να ναρκώσω τον κριτικό μέσα μου (γιατί με το «Μετά την Επόμενη Μέρα» περνάω θαυμάσια ας πούμε) είναι που εδώ καταπιάνεται με σοβαρά θέματα (η ιστορία και ο πόλεμος) και διαπλάθει αντιλήψεις μέσα από δαύτο. Εδώ, που διακυβεύεται κάτι περισσότερο από το δίωρο «γούστο», η παιχνιδοκονσόλα Έμεριχ απευθύνεται στον σκληροπυρηνικό μεσοδυτικό Αμερικάνο, θωπεύει το θετό έθνος του, υμνεί την ανδρεία, γιορτάζει τη τσίχλα στο στόμα και το ανεύθυνο machismo, συγχέει τον ηρωισμό με την τόλμη, ορίζει τα σημαντικά του πολέμου (σε περιθώρια μαγκιάς/οικογένειας) και ωραιοποιεί σε απίθανο βαθμό την εικόνα που πολλοί έχουν για τον εαυτό τους.

Βγαλμένο λες από κλασικά εικονογραφημένα εξιδανικευμένης (μικρο)ζωγραφικής πολεμικών θεμάτων για μιλιταριστικά έντυπα, το «Midway» είναι μια μηχανή παραγωγής εντυπώσεων, μια (παιχνιδο)μηχανή αφήγησης πρώτου προσώπου στο θέαμα, μια ανήθικη ελάττωση στιγμών της χειρότερης μεριάς του 20ού αιώνα σε κάτι που μ’ ένα joystick επιλύεις και μονομιάς κόβεις παλικαριά και μοιράζεις παράσημα. Εντάξει δεν περιμέναμε τα «Γράμματα της Ιβοτζίμα» αλλά…

Στα θετικά, μιας και ο φαν έκανε skip όλο το προηγούμενο κείμενο, τα ψηφιακά εφφέ έχουν έναν παλιομοδίτικο και πολύ ευχάριστο αέρα αναληθοφάνειας και εντυπωσιασμού και η ενορχήστρωση της δράσης για τους λάτρεις μιας πολεμικής μηχανής θα…σηκώσει τα πυροβόλα.