Είδαμε το «Nimic» του Γιώργου Λάνθιμου

Ένας άντρας (Ματ Ντίλον) ξυπνά στο συζυγικό κρεβάτι, ετοιμάζει πρωινό και τρώει με την οικογένειά του. Στο μετρό, επιστρέφοντας μετά από μία πρόβα με το μουσικό σχήμα στο οποίο παίζει τσέλο, ρωτά μία άγνωστη γυναίκα (Δάφνη Πατακιά) την ώρα. Εκείνη του απαντά επαναλαμβάνοντας την ερώτηση και στη συνέχεια τον ακολουθεί μέχρι το σπίτι του. Γιατί όμως η άγνωστη γυναίκα έχει κλειδιά και γιατί - όπως όλα δείχνουν - ετοιμάζεται να πάρει τη θέση του;

Ο Γιώργος Λάνθιμος επιστρέφει μετά τη δραματική σάτιρα της οσκαρικής «Ευνοούμενης» στη σουρεαλιστική διαφυγή των προηγούμενων συνεργασιών του με τον Ευθύμη Φιλίππου. Το «Nimic», σε σενάριο Φιλίππου-Λάνθιμου, είναι ένα ακόμη γοητευτικό αίνιγμα που χωρά στον συμπυκνωμένο χρόνο μιας μικρού μήκους τις καλλιτεχνικές εμμονές και τον δημιουργικό «παραλογισμό» των ταινιών του Έλληνα σκηνοθέτη. 

Ο τίτλος, που μπορεί κάποιος να τον διαβάσει ως ορθογραφικό λάθος της λέξης mimic (αντίγραφο, απομίμηση), αλλά στα ρουμανικά μεταφράζεται ως «όλα» και «τίποτα» (με λατινική ρίζα το nemīca, ενδιαφέρον αναγραμματισμός του cinema!), είναι ενδεικτικός. Στην ταινία η κυκλοτερής αφήγηση μιας επίμονης επαναληψιμότητας (η ρουτίνα των μικρών πραγμάτων, όπως το βράσιμο ενός αυγού για πρωινό) υποστηρίζεται εμφατικά από το μοντάζ, τα μουσικά μέτρα της «Απλής Συμφωνίας» του Μπέντζαμιν Μπρίτεν (για την οποία κάνει πρόβα ο χαρακτήρας του Ντίλον) και τις λέξεις του παιχνιδιάρικου σεναρίου. 

Το «Nimic» διερωτάται περί ταυτότητας και αναπόδραστης διαδοχής ρόλων και πράξεων την ίδια στιγμή που επιδεικνύει το χαρακτηριστικό υποδόριο χιούμορ των δυο σεναριογράφων. «Παιδιά πείτε στη μητέρα σας ποιος είναι ο πραγματικός πατέρας σας» λέει ο Ματ Ντίλον για να λάβει την αστεία/ειρωνική απάντηση «Που να ξέρουμε; Είμαστε απλώς παιδιά». Η παράνοια της βασικής ιδέας (που θα μπορούσε να είναι μία εκκεντρική γέφυρα της «Μέρας της Μαρμότας» του Χάρολντ Ράμις με τον «Άνθρωπο Αντίγραφο» του Ντενί Βιλνέβ) συνοψίζει δειγματοληπτικά τη φιλμογραφία και το ύφος του Λάνθιμου. Η ιδέα περί μιμητικής στην «Κινέττα», η οικογενειακή τυπολατρία του «Κυνόδοντα», η παραδοξότητα του «Αστακού», το κιουμπρικό «Ελάφι» και οι υπερευρυγώνιοι (fish-eye) της «Ευνοούμενης», αφήνουν διακριτικά ίχνη στο «Nimic».

Σε πλήρη, λανθιμική αρμονία, οι πρωταγωνιστές Ματ Ντίλον και Δάφνη Πατακιά (η ελληνοβελγίδα ηθοποιός που έχουμε δει στο «Ξύπνημα της Άνοιξης» του Κωνσταντίνου Γιάνναρη, «Djam» του Τόνι Γκάτλιφ και «Ακρυλικό» του Νίκου Πάστρα σε συμπαραγωγή με το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας), αντιμετωπίζουν με τυπική ερμηνευτική ουδετερότητα τους ρόλους τους, οξύνοντας την αίσθηση της αλλοκοτιάς.

Είμαστε ξεχωριστοί ή μήπως η ζωή μας στην πορεία γίνεται μία κοινή αλληλουχία και το «άτομο» ψευδαίσθηση; Το «Nimic» ρωτά (και ασφαλώς δεν απαντά) με οικονομία αφήγησης και ιδιοσυγκρασιακή άνεση.