59ο ΦΚΘ: Το «Μαγικό Δέρμα» είναι ένα θαρραλέο ρίσκο που στερείται δυστυχώς και μαγείας και κοινού - cinemagazine.gr
16:31
9/11

59ο ΦΚΘ: Το «Μαγικό Δέρμα» είναι ένα θαρραλέο ρίσκο που στερείται δυστυχώς και μαγείας και κοινού

Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Κωνσταντίνου Σαμαρά ρισκάρει μια ελεύθερη και ιδιαίτερα τολμηρή διασκευή του ομώνυμου, κλασικού μυθιστορήματος του Ονορέ ντε Μπαλζάκ, μένοντας ωστόσο αδικαίωτη ως μία θεατρίζουσα εξτραβαγκάντζα δίχως αποδέκτες.

Από τον Νεκτάριο Σάκκα

Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Κωνσταντίνου Σαμαρά, η οποία μας έρχεται τέσσερα χρόνια μετά τη βραβευμένη μικρού μήκους του «Τρεις Αυγουλιέρες Παραλίγο Τέσσερις», πραγματοποίησε χθες βράδυ επίσημη πρεμιέρα στο πλαίσιο του Ελληνικού Φεστιβάλ Κινηματογράφου του 59ου ΦΚΘ. Ο λόγος για το «Μαγικό Δέρμα», μια εκμοντερνισμένη εκδοχή του ομώνυμου μυθιστορήματος του Ονορέ ντε Μπαλζάκ που διερευνά το αληθινό κόστος της επιθυμίας.

Ξεκινώντας την κουβέντα για το φιλμ, θα πρέπει να υπογραμμίσουμε το πόσο ελεύθερη είναι η συγκεκριμένη διασκευή. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που αξίζει να σημειωθεί ότι απαιτεί κάτι ανάμεσα σε τόλμη και καλώς νοούμενο θράσος από μέρους ενός σκηνοθέτη που βουτά για πρώτη φορά στα βαθιά μιας μεγάλου μήκους, αλλά και της παραγωγής που τον στηρίζει (Marni Films), προκειμένου να εμπλακούν σε ένα τέτοιο εγχείρημα. Τούτων λεχθέντων, το «Μαγικό Δέρμα» αποτελεί ένα φιλμικό στοίχημα, γεμάτο αναφορές και διάθεση να ρισκάρει εκφραστικά. Ένα ρίσκο ωστόσο που αποτυγχάνει παταγωδώς, καταλήγει πνιγμένο σε μια θάλασσα υπερβολής και που είναι απορίας άξιο αν υπάρχει κοινό στο οποίο να απευθύνεται.

Ήρωας της ταινίας είναι ο Νίκος (Χάρης Φραγκούλης), ένας φέρελπις νέος συγγραφέας που παλεύει να εκδοθεί αλλά που η ζωή τον κρατά με το κεφάλι στο χώμα, σε όλους τους τομείς. Κάποια στιγμή, τον σώζει από την αυτοκτονία ένας παλαιοπώλης, ο οποίος του χαρίζει ένα κομμάτι δέρμα ικανό να πραγματώσει κάθε του επιθυμία. Το αντίτιμο ωστόσο είναι βαρύ, αφού με κάθε ευχή το δέρμα θα συρρικνώνεται, ενώ μαζί με αυτό θα στερεύει και η ζώσα ενέργεια του Νίκου.

Το «Μαγικό Δέρμα» αυτοεγκλωβίζεται σε μία ανοικονόμητη άσκηση ύφους, εντός της οποίας η πρόζα εξελίσσεται σε κάτι σαν τοτέμ.

Ο αρχετυπικός μύθος του τιμήματος μιας συμφωνίας με τον διάβολο, όπως προσεγγίζεται μέσα από το μυθιστόρημα του Μπαλζάκ σαν μία κριτική πάνω στον υλισμό της γαλλικής αστικής τάξης του 19ου αιώνα, έρχεται από τον Κωνσταντίνο Σαμαρά σε ένα απροσδιόριστο σήμερα, που, όπως και στο βιβλίο, παίρνει τη μορφή ενός σκοτεινού, πικρού παραμυθιού, ή μάλλον ενός ονείρου που εξελίσσεται σε εφιάλτη. Ένα υπερφορτωμένο μεγαλοαστικό σκηνικό σε μορφή πολυτελούς βίλας αναλαμβάνει εδώ να φωλιάσει το υπαρξιακό αδιέξοδο του κεντρικού χαρακτήρα, η απελπισία και το κενό του οποίου μεγεθύνονται ευθέως ανάλογα με τον ρυθμό με τον οποίο ενδίδει στην απόλαυση.

Ελεύθερα καθώς περιπλανιέται στις ιδέες του βιβλίου, το «Μαγικό Δέρμα» αυτοεγκλωβίζεται σε μία ανοικονόμητη άσκηση ύφους, εντός της οποίας η πρόζα - που περιοδικά επανέρχεται κάθε φορά να υπογραμμίσει με λογοτεχνίζοντα στόμφο τη σκηνή που ακολουθεί ή να συνοψίσει εκείνη που μόλις προηγήθηκε - εξελίσσεται σε κάτι σαν τοτέμ. Η αφήγηση είναι ηθελημένα κατακερματισμένη, επιδιώκοντας να δομήσει ένα σουρεαλιστικό πλαίσιο κατά τα πρότυπα ενός Μπουνιουέλ, δίνοντας παράλληλα άπλετο χώρο στον ερωτικό παροξυσμό και την υπαρξιακή αποδιοργάνωση που έχουν σημαδέψει το σινεμά του Ζουλάφσκι (αμφότεροι οι δημιουργοί σταθερά σημεία αναφοράς του σκηνοθέτη). Όμως περισσότερο από κάτι σαν μπουνιουελικός, ο σουρεαλισμός του «Μαγικού Δέρματος» προκύπτει να έχει περισσότερη συνάφεια με εκείνη την ολική άρνηση ρεαλισμού και την εξεζητημένη θεατρικότητα ενός Χοδορόφσκι, στην πιο ξεθυμασμένη και επιφανειακή εκδοχή της.

Μιλώντας για θεατρικότητα, εκείνο από το οποίο υποφέρει πρωτίστως το «Μαγικό Δέρμα» είναι η εκφραστική εξτραβαγκάντζα που το διέπει και η οποία δεν το αφήνει ποτέ να γίνει πραγματική ταινία. Σε αυτή πρωτοστατεί ο Χάρης Φραγκούλης, δίνοντας - με ευθύνη του σκηνοθέτη - μία από τις πιο άβολες στην παρακολούθηση και κινησιολογικά ακατανόητες ερμηνείες της δεκαετίας, καθώς υποδύεται έναν χαρακτήρα που 20 χρόνια πριν θα ταίριαζε πιθανότατα στον Ρένο Χαραλαμπίδη - με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Αν κάτι όμως αδικεί τον πρωταγωνιστή και μαζί με αυτόν το σύνολο του καστ (Ανθή Ευστρατιάδου, Τζένη Θεωνά, Ανδρέας Κοντόπουλος, Άγγελος Παπαδημητρίου κ.α.) είναι η εκείνη η μόνιμη αίσθηση στατικότητας στα πλάνα της ταινίας, παρά το γεγονός ότι στις περισσότερες σκηνές η κάμερα φροντίζει να κινείται διαρκώς - έστω και ελαφρά.

Κοινώς, «Το Μαγικό Δέρμα» δείχνει τελικά τόσο ακατανόητα υπερβολικό και ταυτόχρονα «κλειδωμένο» στο χώρο και την κενή πολυτέλεια που τον διανθίζει, σε βαθμό που να μοιάζει με έναν θεατράλε πειραματισμό που πήγε όσο στραβά μπορούσε να έχει πάει.

Διαβάστε ακόμη:
59ο ΦΚΘ: Το «Ο Κόσμος σου Ανήκει» του Ρομέν Γαβρά είναι η αχρείαστη γαλλική απάντηση στο σινεμά του Γκάι Ρίτσι

59ο ΦΚΘ: Το «Φυγαδεύοντας τον Χέντριξ» περνά την Πράσινη Γραμμή με σύμμαχο την καλή κωμωδία
59ο ΦΚΘ: Είναι το «Ακίνητο Ποτάμι» η καλύτερη ελληνική ταινία της χρονιάς;
59o ΦΚΘ: Το «ROMA» του Αλφόνσο Κουαρόν είναι μία κινηματογραφική ωδή στη μνήμη και την Ιστορία
59ο ΦΚΘ: Το «The Waiter» υπηρετεί μια σχολαστική προσπάθεια για μια νέα πορεία του ελληνικού σινεμά
59ο ΦΚΘ: Ο Ματέο Γκαρόνε επιστρέφει στον κόσμο του εγκλήματος με έναν ταπεινό θρίαμβο
59ο ΦΚΘ: O Λάζλο Νέμες, ο Κάφκα και η αυτοκαταστροφική φύση του πολιτισμού που μας διαμόρφωσε
59ο ΦΚΘ: Ο Χάιμε Ροζάλες μιλά για την αρχαία τραγωδία και τον σύγχρονο κόσμο στο cinemagazine
59ο ΦΚΘ: Το «Sunset» του Νέμες είναι μια ενδιαφέρουσα, αλλά προβληματική επανάληψη του «Γιου του Σαούλ»
59ο ΦΚΘ: Έναρξη με τους υπέροχους «Κλέφτες Καταστημάτων» του Κόρε-Έντα
59o ΦΚΘ: Κινηματογραφικά «Μαθήματα Ζωής» με ελεύθερη είσοδο
59ο ΦΚΘ: Ενημερωθείτε για το πλήρες πρόγραμμα
59ο ΦΚΘ: Ανακοίνωση των ελληνικών ταινιών του φετινού προγράμματος
59ο ΦΚΘ: Η «Ρωμαϊκή Ευσπλαχνία» ως πυξίδα επιλογής στο Διεθνές Διαγωνιστικό του Φεστιβάλ
59o ΦΚΘ: Αυτές είναι οι ταινίες του προγράμματος «Ματιές στα Βαλκάνια»
59o ΦΚΘ: Μεγάλο αφιέρωμα στο ελληνικό queer σινεμά
59ο ΦΚΘ: Το 14ωρο «The Flower» σας προ(σ)καλεί να το παρακολουθήσετε ολόκληρο

59ο ΦΚΘ: Ο Φοίβος Δεληβοριάς πρέσβης της Αγοράς του Φεστιβάλ
59ο ΦΚΘ: Άρωμα Καννών με τις φετινές Ταινίες Έναρξης & Λήξης