10:22
12/2

Μπερλινάλε: «Το Μικρό Ψάρι» είναι η πιο τολμηρή, δημιουργικά, στιγμή του Οικονομίδη

Μπορεί να χρειάστηκε περισσότερο από το μισό της ταινίας, όμως το «Μικρό Ψάρι» του Γιάννη Οικονομίδη, η φιλόδοξη ελληνική συμπαραγωγή του Χρήστου Κωνσταντακόπουλου της Faliro House, του Πάνου Παπαχατζή της Argonauts και του Μάικλ Βέμπερ της Match Factory, κατάφερε εν τέλει να δικαιολογήσει την παρουσία της στο φετινό διαγωνιστικό της Μπερλινάλε.

Τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τους περισσότερο υπομονετικούς εκ των ανταποκριτών που βρέθηκαν στη χθεσινή δημοσιογραφική προβολή.

Η ιστορία του Στράτου (Βαγγέλης Μουρίκης), ενός μοναχικού επαγγελματία εκτελεστή που βλέπει τα ελαστικά ηθικά του όρια να ταλαντώνονται και την κοιμώμενη ηθική του να ξυπνά, είναι πολύ περισσότερο μια ταινία για τη γενικότερη κρίση των αξιών παρά για τη σημερινή ελληνική κρίση.

Το πρώτο μέρος του «Μικρού Ψαριού» παραπλανεί, καθώς υποβάλλει τον θεατή σε μία σχεδόν μακάρια σύσταση χαρακτήρων και σχέσεων, συγγενεύοντας κάπου-κάπου με τη διαλεκτικά σκληρή λούπα των δύο πρώτων ταινιών του Οικονομίδη («Σπιρτόκουτο», «Ψυχή στο Στόμα»), χωρίς να απομακρύνεται από την εσωτερικότητα που κατέκτησε με τον «Μαχαιροβγάλτη».

Ωστόσο, μια θεαματική μεταστροφή θέματος στου δρόμου τα μισά και κυρίως η ώριμη διαχείρισή της από πλευράς Οικονομίδη, έρχεται να πιστοποιήσει πως ο Ελληνοκύπριος δημιουργός κατακτά συν τω χρόνω όλο και μεγαλύτερη πλαστικότητα στην αφηγηματική του φόρμα.

Ανάμεσα στα νυχτοκάματα σε βιοτεχνία αρτοποιίας και τις εν ψυχρώ εκτελέσεις, η βαλτωμένη ζωή του λιγομίλητου Στράτου περιστρέφεται γύρω από την προσπάθειά του να βοηθήσει στην απόδραση από τη φυλακή του ανθρώπου που κάποτε του έσωσε τη ζωή, δύο γείτονες φίλους, τη Βίκυ (Βίκυ Παπαδοπούλου) και τον αδερφό της, Μάκη (Πέτρος Ζερβός), καθώς επίσης την αποφυγή του Πετρόπουλου (Γιώργος Γιαννόπουλος), ενός τοπικού μαφιόζου που του ζητά να συνεργαστούν.

Η ομάδα της ταινίας ποζάρει για τους φωτογράφους

Όταν η απόδραση μαζί με τα χρήματα πάνε περίπατο και η οκτάχρονη Κατερίνα (Πωλίνα Δελλατόλα), κόρη της Βίκυς, βρεθεί σε κίνδυνο, ο Στράτος θα δει τη συνείδησή του να ξυπνά βίαια.

Πατώντας στα μονοπάτια του νεο-νουάρ και το σινεμά του Μελβίλ, όπως παρατήρησε άλλωστε κι ο ίδιος κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου στη Μπερλινάλε, ο Ελληνοκύπριος δημιουργός αφηγείται το αναπόφευκτα συντριπτικό ραντεβού με το έδαφος μιας στραγγισμένης από αξίες κοινωνίας σε ελεύθερη πτώση.

Σε αυτόν τον τερατώδη κόσμο, τον καταδικασμένο από το στρεβλό δαρβινικό άλλοθι που θέλει το μεγάλο ψάρι να τρώει το μικρό (όπως υποδηλώνει και ο τίτλος), κάποιο κανονικό «τέρας», ένας ψυχρός φονιάς, έρχεται να περισώσει την όποια υποκειμενική έννοια δικαίου, φτάνοντας ως την αυτοδικία.

Παρ' ότι το περιβάλλον της ταινίας είναι αμιγώς νεοελληνικό, ο Οικονομίδης επιχειρεί να αποστρέψει το βλέμμα από τον εθνικό μας αυτισμό που υπαγορεύει διαρκώς ιδεοληψίες και στείρα αναθέματα γύρω από τη σημερινή κρίση.

Αντ'αυτού, δηλώνει πως επικεντρώνεται «στη βαθιά αξιακή κρίση που χαρακτηρίζει τον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό, σε μία κοινωνία παρακμής και σήψης όπου όλα πουλιούνται και αγοράζονται».

Κομβική είναι η συμβολή στην ταινία της πρωταγωνιστικής τριπλέτας. Ο Βαγγέλης Μουρίκης ξεπερνά ακόμα και αυτόν τον αξιομνημόνευτο εαυτό του στον «Μαχαιροβγάλτη», θέτοντας ισχυρή υποψηφιότητα για βραβείο ερμηνείας.

Ο Πέτρος Ζερβός, αρχιτέκτονας στο επάγγελμα, βραβευμένος κομίστας και ερασιτέχνης ηθοποιός, αποδεικνύει πως δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τους επαγγελματίες συναδέλφους του.

Η Βίκυ Παπαδοπούλου, απ' τη μεριά της, προλαβαίνει μέσα σε περιορισμένο φιλμικά χρόνο να προσθέσει στο βιογραφικό της την πρώτη σημαντική κινηματογραφική της ερμηνεία.

Ο Βαγγέλης Μουρίκης και ο Γιάννης Οικονομίδης στη συνέντευξη Τύπου

Από το υπόλοιπο καστ ξεχωρίζει κυρίως ο Γιώργος Γιαννόπουλος σε ρόλο-γάντι, ενώ η Μαρία Καλλιμάνη με την Πόπη Τσαπανίδου πραγματοποιούν χαρακτηριστικές cameo-εμφανίσεις.

Σημειώνεται πως το σενάριο της ταινίας υπογράφουν από κοινού οι Γιάννης Οικονομίδης, Θάνος Ξηρός, Βαγγέλης Μουρίκης, Χρήστος Κωνσταντακόπουλος και Χάρης Λαγούσσης. Η διεύθυνση φωτογραφίας ανήκει στον Δημήτρη Κατσαΐτη, ενώ το μοντάζ ανέλαβε ο Γιάννης Χαλκιαδάκης.

Οι συντελεστές της ταινίας στο κόκκινο χαλί

Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να προσθέσουμε πάντως πως, παρά τις ως επί το πλείστον θετικές εντυπώσεις που απέσπασε «Το Μικρό Ψάρι» από τους Έλληνες ανταποκριτές στη Μπερλινάλε, δημοφιλή Μέσα του εξωτερικού όπως ο Hollywood Reporter και το Variety το υποδέχθηκαν με καυστικά σχόλια.

Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό πως δεν ήταν λίγοι οι ανταποκριτές που προτίμησαν να αποχωρήσουν από την αίθουσα προτού συμπληρωθεί η πρώτη ώρα της δημοσιογραφικής προβολής.