«Η γοητεία του απροσδόκητου»: Ο Μάρτιν Σκορσέζε αρθρογραφεί στους New York Times υπέρ του σινεμά που τον γαλούχησε - cinemagazine.gr
12:02
5/11

«Η γοητεία του απροσδόκητου»: Ο Μάρτιν Σκορσέζε αρθρογραφεί στους New York Times υπέρ του σινεμά που τον γαλούχησε

Εξηγώντας τις πρόσφατες δηλώσεις του για τις ταινίες της Marvel και γενικότερα για το υλικό με το οποίο φτιάχνονται τα σύγχρονα franchises, ο Σκορσέζε παρουσιάζει σε ένα ολοκληρωμένο κείμενο τις σκέψεις του για το τί σημαίνει σπουδαίο σινεμά.

Από τον Τάσο Μελεμενίδη

Τον προηγούμενο μήνα, ο Μάρτιν Σκορσέζε μίλησε στο Empire και η σύντομη περιγραφή που έδωσε για τις ταινίες της Marvel προκάλεσε κύμα αντιδράσεων, πρώτα από δημιουργούς που συμμετέχουν σε αυτές και φυσικά από ένα μέρος του φανατικού κοινού τους. Με την κυκλοφορία του «Ιρλανδού» αυτό το μήνα, ο Σκορσέζε ήταν αναμενόμενο να επιστρέψει στο θέμα, γράφοντας όμως αυτή τη φορά πολύ πιο αναλυτικά και επεξηγηματικά τις απόψεις του.

Με ένα άρθρο γνώμης στους New York Times με τίτλο «I Said Marvel Movies Aren’t Cinema. Let Me Explain» ο Σκορσέζε υπεραμύνεται της άποψής του, τη δικαιολογεί με βάση το σινεμά με το οποίο μεγάλωσε, εξηγεί πως απλά αυτές οι ταινίες δεν είναι γι΄αυτόν και στο τέλος δικαιολογεί και την επιθετική του στάση, τεκμηριώνοντας πως το πρόβλημα δεν είναι οι ίδιες οι ταινίες αλλά το γεγονός ότι μονοπωλούν τα προγράμματα των κινηματογράφων, μην αφήνοντας χώρο για οτιδήποτε άλλο. 

«Πολλες ταινίες-franchise γίνονται από κινηματογραφιστές με ταλέντο και γνώση και αυτό είναι κάτι που φαίνεται στην οθόνη. Το ότι δε με ενδιαφέρουν είναι καθαρά θέμα προσωπικού γούστου και ιδιοσυγκρασίας. Καταλαβαίνω πως αν ήμουν νέος, πιθανά να με ενθουσίαζαν και ίσως να ήθελα να κάνω και εγώ μία. Αλλά μεγάλωσα τότε που μεγάλωσα και ανέπτυξα μια αίσθηση για τις ταινίες (του τί ήταν αυτές και τί μπορούσαν να γίνουν) η οποία βρίσκεται τόσο μακριά από το σύμπαν της Marvel όσο βρίσκεται η Γη από το Άλφα Κενταύρου.»

Ο Σκορσέζε συνεχίζει αναλύοντας τα στοιχεία τα οποία θεμελίωσαν στο μυαλό του την ιδέα του κινηματογράφου, χαρακτηρίζοντάς τα ως μια «αισθητική, συναισθηματική και πνευματική αποκάλυψη» που έστρεψε το ενδιαφέρον του στην ανάλυση της πολυπλοκότητας ανθρώπινων χαρακτήρων . Παράλληλα, εξηγεί πως αντιλήφθηκε ότι το να κάνεις σινεμά ήταν μια πρόκληση για να βρεις το απρόσμενο στην εικόνα και να μπορείς να δημιουργήσεις διαφορετικές φόρμες τέχνης με βάση αυτό, δίνοντας παραδείγματα ετερόκλητων ταινιών - όπως το «Killers» του Ντον Σίγκελ και την «Persona» του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν - ως παραδείγματα σπουδαίων έργων τέχνης που παρουσιάζονται με διαφορετική φόρμα. 

Προσπαθώντας να καταλάβει τις αντιδράσεις συγκεκριμένων ανθρώπων, ο Σκορσέζε εξηγεί πως κατά μία έννοια, οι ταινίες του Χίτσκοκ με τις οποίες μεγάλωσε, θα μπορούσαν να ιδωθούν σήμερα ως οι ταινίες-franchise εκείνης της εποχής. «60 ή 70 χρόνια μετά όμως, βλέπουμε ακόμη αυτές τις ταινίες και τις αγαπάμε. Για ποιο λόγο όμως το κάνουμε αυτό; Τα set pieces στο "North by Northwest" είναι εκπληκτικά αλλά δεν θα ήταν τίποτα χωρίς τα συναισθήματα στο επίκεντρο της ιστορίας ή το πόσο χαμένος δείχνει σε αυτά ο χαρακτήρας του Κάρι Γκραντ.»

Φτάνοντας από το τότε στο τώρα, ο Σκορσέζε εξηγεί γιατί φτάνει σήμερα στο να έχει τη γνώμη που έχει: «Κάποιοι πιστεύουν πως οι ταινίες του Χίτσκοκ μοιάζουν όμοιες - και ο ίδιος άλλωστε προβληματίζονταν από αυτό. Όμως η ομοιότητα των σημερινών ταινιών είναι κάτι διαφορετικό. Πολλά από τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το σινεμά είναι εδώ, όμως λείπει η αποκάλυψη, το μυστήριο ή ο πηγαίος συναισθηματικός κίνδυνος. Δεν υπάρχει κάποιο ρίσκο. Οι ταινίες γίνονται για να ικανοποιήσουν ένα συγκεκριμένο σύνολο απαιτήσεων. Η αλυσίδα της δημιουργίας τους είναι: έρευνα αγοράς, τεστ κοινού, αξιολόγηση, μετατροπή, επαναξιολόγηση, νέα μετατροπή και το προϊόν είναι έτοιμο για κατανάλωση. Για να το θέσω αλλιώς, τα franchises είναι ό,τι δεν είναι οι ταινίες του Πολ Τόμας Άντερσον, της Κλερ Ντενί, του Σπάικ Λι, του Άρι Άστερ, της Κάθριν Μπίγκελοου και του Γουές Άντερσον. Όταν βλέπω τη νέα ταινία κάποιου από αυτούς τους σκηνοθέτες ξέρω πως θα δω κάτι πραγματικά νέο που θα με οδηγήσει σε μια απροσδόκητη εμπειρία.»

Κλείνοντας το άρθρο του ο Σκορσέζε εξηγεί πως κύριος λόγος της κριτικής του ενάντια σε αυτές της ταινίες είναι πως αποκλείσει όλα τα υπόλοιπα είδη από τους κινηματογράφους και πως είναι πολύ δύσκολο για ένα φιλμ που δεν ανήκει σε franchise να μπορεί να παίζεται για αρκετό καιρό σε αίθουσα, κάτι που φυσικά ισχύει και για το «Irishman». 

«Έχουμε την ευκαιρία να προβάλλουμε την ταινία σε αίθουσες και αυτό είναι σπουδαίο. Αν θα ήθελα τώρα να παίξει σε περισσότερες αίθουσες για περισσότερο καιρό; Φυσικά θα ήθελα. Αλλά δεν έχει σημασία με ποιον κάνεις την ταινία σου, αλλά το ότι όλα τα multiplex επιλέγουν αποκλειστικά ταινίες-frachises, οπότε δε μένει χώρος για οτιδήποτε άλλο.»

Μπορείτε διαβάσετε το αρθρο του Σκορσέζε εδώ. Θυμίζουμε πως οι Νύχτες Πρεμιέρας θα παρουσιάσουν το «The Irishman» σε πανελλήνια πρεμιέρα την Δευτέρα 11 Νοεμβρίου.