Το New Yorker αναζητά τον Ευριπίδη στο «Ιερό Ελάφι» του Λάνθιμου - cinemagazine.gr
11:29
23/10

Το New Yorker αναζητά τον Ευριπίδη στο «Ιερό Ελάφι» του Λάνθιμου

Οι πρώτες προβολές της νέας ταινίας του Γιώργου Λάνθιμου στις ΗΠΑ προκαλούν το ενδιαφέρον της κριτικής με σειρά ενδιαφέροντων κειμένων όπως αυτό του New Yorker. 

Από τον Τάσο Μελεμενίδη

Ο «Θάνατος του Ιερού Ελαφιού» ξεκίνησε την πορεία του στους κινηματογράφους των ΗΠΑ, μέσα από την limited κυκλοφορία του το προηγούμενο τριήμερο, και ο ειδικός τύπος προσπαθεί να προσεγγίσει το τελευταίο φιλμ του Έλληνα σκηνοθέτη, δίνοντας έμφαση στη σημειολογία όσων συμβαίνουν μέσα σ' αυτό. Ο Κόλιν Φάρελ, που φαίνεται πως βρήκε στο πρόσωπο του Λάνθιμου έναν αξιόπιστο συνεργάτη, υποδύεται τον Στίβεν Μέρφι, έναν καταξιωμένο χειρούργο, που πιάνει φιλίες με έναν 16χρονο ο οποίος σύντομα θα μπει με τον τρόπο του μέσα στην οικογένεια του Στίβεν και θα τον φέρει προ των ευθυνών του με μια πολύ σκληρή απόφαση που πρέπει να πάρει.

Μέσα στο σύνολο των κειμένων για το «Ελάφι», αυτό του Anthony Lane στην πρόφατη έκδοση του New Yorker εντοπίζει εύστοχα τη σύνδεση της ταινίας με αντίστοιχες κινηματογραφικές «εισβολές» αγνώστων σε φιλήσυχες, μεγαλοαστικές οικογένειες, αλλά κυρίως το ότι αποτελεί έναν σύγχρονο εκπρόσωπο του μύθου της θυσίας της Ιφιγένειας από τον Αγαμέμνωνα, όπως αυτός περιγράφηκε στην «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη πριν από περίπου 2.500 χρόνια.

Συγκεκριμένα, ο Lane θυμίζει περιπτώσεις νέων, ακόμη και μελών της οικογένειας, που προσπάθησαν να διαλύσουν τα θεμέλιά της, όπως ο Αλέσάντρο στις εντυπωσιακές «Γροθιές στην Τσέπη» του Μπελόκιο ή ο ανώνυμος επισκέπτης στο «Θεώρημα» του Παζολίνι, όμως θεωρεί ότι οι πραγματικές βάσεις του χαρακτήρα του Στίβεν βρίσκονται στην ελληνική μυθολογία και συγκεκριμένα στις πράξεις του Αγαμέμνωνα. Η απόφασή του να θυσιάσει το ιερό ελάφι της Αρτέμιδος, εξόργισε τη θεά του κυνηγιού που απάντησε επεμβαίνοντας στον καιρό με την άπνοια που επέβαλε, κάτι που χαλούσε τα σχέδια των Αχαιών για το ταξίδι στην Τροία από την Αυλίδα. Η μόνη λύση που προτάθηκε στον Αγαμέμνωμα ήταν να θυσιάσει την κόρη του, Ιφιγένεια, κάτι που δέχτηκε και σύμφωνα με την εκδοχή του Ευρυπίδη, αυτή ανταλάσσεται την τελευταία στιγμή με ένα ελάφι, σε μια αντίστοιχη εκδοχή της βιβλικής ιστορίας του Αβραάμ και με τον Ισαάκ. 

Γιατί όμως αυτά επαναλαμβάνονται σε μια ταινία του 2017; Ο Λάνθιμος έρχεται να μελετήσει αν ο μύθος μπορεί να έχει βάση στη σημερινή εποχή, βασιζόμενος ιδιαίτερα στον χαρακτήρα του Μάρτιν και την επιθετική ερμηνεία του Μπάρι Κίογκαν. Η παρουσία του, σε συνδυασμό με την σταδιακή αποκάλυψη γεγονότων από το παρελθόν των μελών της οικογένειας, φέρνουν τον «αρχηγό» της, τον σύγχρονο Αγαμέμνονα, σε ένα είδος απόγνωσης ικανής να τον οδηγήσει στην αποτρόπαια πράξη, κάτι εντελώς αντίθετο με τις επικρατούσες αντιλήψεις της εποχής.

Ο Lane συνδέει, όχι μόνο θεματικά, το φιλμ του Λάνθιμου με τον Χρυσό Φοίνικα των φετινών Καννών, το «Square» του Ρούμπεν Όστλουντ, το οποίο ξεκινά και αυτό τις προβολές του στις ΗΠΑ. Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο το κείμενο εδώ

Ο «Θάνατος του Ιερού Ελαφιού» κυκλοφορεί στις ελληνικές αίθουσες στις 2 Νοεμβρίου από τη Feelgood.