Ανάσα Ελευθερίας

Δεν είναι λίγες οι φορές που τα επιχειρήματα των ταινιών κοινωνικού ρεαλισμού εξαντλούνται στην ευκολία ενός συναισθηματικού εκβιασμού ή ενός φθηνού μελοδράματος, επιστρατεύοντας συχνά ένα «πορνό» μιζέριας αντί να επενδύσουν στη βαθύτερη διερεύνηση μιας προβληματικής συνθήκης. Είναι προφανές ότι διανύουμε μια εποχή ιδιαίτερα οξυμένων κοινωνικών αντιθέσεων και κατάφορης αδικίας, όμως, ένα σινεμά προορισμένο να ευαισθητοποιήσει δεν μπορεί να επαφίεται αποκλειστικά σε χάρτινους και αδύναμους χαρακτήρες οι οποίοι άγονται και φέρονται από τις βουλές ενός αδίστακτου συστήματος. Αν μη τι άλλο, η λογική του καρπαζοεισπράκτορα δεν έχει πλέον κάτι καινούργιο να προσφέρει, αντίθετα είναι πολιτικά επικίνδυνη. 

Η «Ανάσα Ελευθερίας», το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Ίσολντ Ιγκατότιρ που κέρδισε στο Φεστιβάλ του Σάντανς το Βραβείο Σκηνοθεσίας και στις Νύχτες Πρεμιέρας το Βραβείο Κοινού Fischer αποφεύγει επιμελώς τις παραπάνω παγίδες, διατηρώντας μια ψυχραιμία στο βλέμμα της καθόλη την διάρκειά της. Στο επίκεντρό της βρίσκονται δύο ανύπαντρες μητέρες, η Λάρα από την Ισλανδία και η Άντζα από την Γουινέα Μπισάου, οι ζωές των οποίων διασταυρώνονται με τον πιο απρόσμενο τρόπο. Απογοητευμένη από την πενιχρή οικονομική της κατάσταση και προσπαθώντας να εξασφαλίσει τροφή και στέγη για τον μικρό Έλνταρ, η Λάρα πασχίζει να μονιμοποιηθεί στο αεροδρόμιο που ξεκίνησε να εργάζεται ως ασκούμενη. Μια μέρα στον έλεγχο των διαβατηρίων θα διορθώσει την παράλειψη ενός συναδέλφου της και θα εντοπίσει ότι τα ταξιδιωτικά έγγραφα της Άντζα είναι πλαστά. Συνεπώς, η άτυχη μετανάστρια θα βρεθεί εγκλωβισμένη σε ένα κέντρο κράτησης την ίδια στιγμή που η κόρη της θα καταφέρει να επιβιβαστεί στο αεροπλάνο για τον Καναδά. Οι δρόμοι των δύο γυναικών που φαινομενικά βρίσκονται σε απέναντι στρατόπεδα θα διασταυρωθούν ξανά, αλλά αυτή τη φορά ο μικρός Έλνταρ θα αποτελέσει τον συνδετικό κρίκο που θα τις οδηγήσει να αντιληφθούν πως αυτά που τις ενώνουν είναι αρκετά περισσότερα από όσα τις χωρίζουν. 

Υπογράφοντας το σενάριο και την σκηνοθεσία η πρωτοεμφανιζόμενη Ιγκατότιρ καταφέρνει να αναπτύξει επί της οθόνης δύο στιβαρούς γυναικείους χαρακτήρες, σκιαγραφώντας διακριτικά τα back story τους και εξερευνώντας επαρκώς τις μεταξύ τους δυναμικές. Σε παράλληλη τροχιά, οι ερμηνείες των δύο πρωταγωνιστριών της αλλά και του μικρού Πάτρικ Πέτουρσον είναι ισορροπημένες και προικισμένες με μια ζεστασιά που έρχεται σε κοντράστ με το παγωμένο σκηνικό. Απ’ την άλλη πλευρά κάποιες σεναριακές ευκολίες σε σημεία κλειδιά της πλοκής είναι δύσκολο να περάσουν απαρατήρητες αλλά τελικά καταγράφονται ως μικρά ατοπήματα που δεν αρκούν για να γκρεμίσουν αυτό που επιμελώς χτίζει η Ισλανδή δημιουργός. Δηλαδή, ένα φιλμ πιστό στην στην παράδοση του Κεν Λόουτς και των αδερφών Νταρντέν, ένα νατουραλιστικό δράμα που δεν ενδίδει σε μελοδραματικές εξάρσεις αλλά που είναι είναι ικανό να συγκινήσει, διαθέτοντας ως πρόσταγμα την ανθρωπιά και την αλληλεγγύη.