Αφιέρωμα Μπέργκμαν: «Φάνι και Αλέξανδρος» και «Φθινοπωρινή Σονάτα» - αφιερωματα , θεματα || cinemagazine.gr
10:32
20/4

Αφιέρωμα Μπέργκμαν: «Φάνι και Αλέξανδρος» και «Φθινοπωρινή Σονάτα»

Με αφορμή το αφιέρωμα «Μία Αιωνιότητα και ένας Αιώνας: Μπέργκμαν 1918 – 2018» από 19 – 22 Απριλίου στους κινηματογράφους Άστορ και Ανδόρα, το ΣΙΝΕΜΑ γράφει για τις ταινίες του σπουδαίου δημιουργού.

Στo πλαίσιo των παγκόσμιων εορτασμών για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου δημιουργού Ίνγκμαρ Μπέργκμαν (1918 – 2018), η Weird Wave, ο κινηματογράφος ΑΣΤΟΡ και ο κινηματογράφος ΑΝΔΟΡΑ, σε συνεργασία με το Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών, το Swedish Film Institute, το Swedish Institute και την Πρεσβεία της Σουηδίας στην Αθήνα, διοργανώνουν ένα αφιέρωμα προβολών των σημαντικότερων ταινιών του.

Ένας από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες όλων των εποχών, ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, ή αλλιώς «ο ποιητής με την κάμερα», αναζήτησε να αποτυπώσει και να αναδείξει το μυστήριο, την έκσταση και την ολότητα της ύπαρξης μέσα από μικρογραφίες της καθημερινότητας, εστιάζοντας με εμμονική συνέπεια το φακό του στις προσωπικές σχέσεις. Με το έργο του, ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν αναδιατύπωσε τα μεγάλα ερωτήματα γύρω από την ανθρώπινη συνθήκη, αλλάζοντας για πάντα τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε (το) σινεμά.

Ενημερωθείτε για το αναλυτικό πρόγραμμα εδώ.

ΠΡΟΒΟΛΕΣ & ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ Παρασκευής 20 Απριλίου

ΑΣΤΟΡ
18.00 ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΗ ΣΟΝΑΤΑ
19.45 ΦΑΝΙ ΚΑΙ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ (προλογίζει ο Γιώργος Τσεμπερόπουλος, σκηνοθέτης)
23.00 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΜΕ ΤΗ ΜΟΝΙΚΑ

ΑΝΔΟΡΑ 
18.00 Συζήτηση: «Μπέργκμαν για πάντα!». Μια αναμέτρηση των Ελλήνων κριτικών με το ιερό τέρας του παγκόσμιου σινεμά.

20.00 Η ΕΒΔΟΜΗ ΣΦΡΑΓΙΔΑ
22.00 ΦΑΝΙ ΚΑΙ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ (προλογίζει η Ζακλίν Λέντζου, σκηνοθέτης)

Μπέργκμαν για πάντα

Εκατό χρόνια από τη γέννηση του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, 5 Έλληνες κριτικοί αναμετριούνται με αυτό το ιερό τέρας του παγκόσμιου σινεμά και την τεράστια καλλιτεχνική κληρονομιά που άφησε πίσω του, συζητώντας μεταξύ τους και με το κοινό για το αν (και, κυρίως, γιατί) ο Σουηδός σκηνοθέτης και το έργο του αποτελούν εξακολουθητικά ένα από τα σημαντικότερα και σταθερά πιο επιδραστικά κεφάλαια της σύγχρονης τέχνης.


Στη συζήτηση συμμετέχουν οι:
Λήδα Γαλανού, δημοσιογράφος, κριτικός κινηματογράφου (FLIX.GR και Εφημερίδα των Συντακτών)
Άκης Καπράνος, δημοσιογράφος, κριτικός κινηματογράφου (εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ και tanea.gr)
Χρήστος Μήτσης, δημοσιογράφος, κριτικός κινηματογράφου (ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ και athinorama.gr)
Νίνος Μικελίδης, δημοσιογράφος, κριτικός κινηματογράφου (enetpress.gr) και Διευθυντής Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου.
 
Συντονίζει ο Λουκάς Κατσίκας, Διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας και του ΣΙΝΕΜΑ-cinemagazine.gr.

Η είσοδος στις συζητήσεις είναι ελεύθερη για το κοινό.

Φθινοπωρινή Σονάτα (Höstsonaten, 1978)

Σύζυγος ενός πάστορα θα συναντηθεί μετά από χρόνια με τη μητέρα της Σάρλοτ, διάσημη πιανίστρια που όμως πάσχει από κατάθλιψη. Η αρχική συγκίνηση της επανένωσης θα δώσει τη θέση της σε μία συνταρακτική και τελικά αποκαλυπτική σύγκρουση γεμάτη ανομολόγητη θλίψη και πικρία.

«Η δυστυχία της μητέρας ας είναι και η δυστυχία της κόρης. Σαν να μην κόπηκε ποτέ ο ομφάλιος λώρος», ψελλίζει η Εύα δίνοντας το στίγμα της «Φθινοπωρινής Σονάτας», δηλαδή της προσωπικής της επίθεσης εναντίον μιας μητέρας που αδιαφόρησε συστηματικά για αυτήν.

Ο Μπέργκμαν θα κλιμακώσει τη σύγκρουση με τους όρους του δράματος δωματίου, φόρμα με την οποία καταπιάστηκε όσο κανένας άλλος κινηματογραφικός σκηνοθέτης, ενίοτε ακόμα και στις πιο πειραματικές του στιγμές (όπως στην Persona»). Ο ίδιος δεν θα φροντίσει ιδιαίτερα για την υστεροφημία της ταινίας του, συμφωνώντας με τη διαπίστωση ενός Γάλλου κριτικού ότι με την «Φθινοπωρινή Σονάτα», ο «Μπέργκμαν κάνει Μπέργκμαν» και εντοπίζοντας στην ταινία τα κουρασμένα ίχνη της επανάληψης. Ακολουθώντας τα, ωστόσο, διαπιστώνουμε ότι ο σουηδός δημιουργός δεν είχε και τόσο δίκιο. Και βρισκόμαστε έκπληκτοι μπροστά στη μοναδική ερμηνευτική σύζευξη της Λιβ Ούλμαν με την Ίνγκριντ Μπέργκμαν, ενός διδύμου που μπορεί να αποδώσει τα χίλια κύματα ενός ψυχολογικού πολέμου μπροστά από ένα πιάνο και με αφορμή την εκτέλεση ενός πρελούδιο του Σοπέν.

Ακολουθώντας την ήπια, κάπως αντιφατική μελαγχολία που της υποδεικνύουν ιστορία, η μουσική και η χρωματική παλέτα της, η «Φθινοπωρινή Σονάτα» κινείται ταυτόχρονα στον αστερισμό του καλωσορίσματος και του αποχαιρετισμού, περίπου σαν τον ερχομό του φθινοπώρου. Ή σαν την Ίνγκριντ Μπέργκμαν, που με αυτή την ταινία επανήλθε μετά από δεκαετίες στον κινηματογράφο της πατρίδας της και αποχαιρέτησε για πάντα το σινεμά. 

Φάνι και Αλέξανδρος (Fanny och Alexander, 1982)

Το τελευταίο κινηματογραφικό πόνημα μιας σπάνιας φιλμογραφίας, που μετρούσε ήδη σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, έμελλε να είναι ένα φιλμ που θα συνοψίσει αρμονικά την εμβριθή μάτια του Μπέργκμαν πάνω στην οικογένεια, τον ανθρώπινο ψυχισμό, την έκταση που λαμβάνει μέσα μας η επιθυμία και φυσικά το ατέρμονο αλισβερίσι της ζωής με τον θάνατο.

Στο εν μέρει αυτοβιογραφικό «Φάνι και Αλέξανδρος», ο Σουηδός μέτρ ενσταλάζει τη σοφία μιας ζωής, αντικρίζοντας κατάματα τους επίμονους δαίμονες της παιδικής του ηλικίας και ολοκληρώνοντας έτσι, με τον καλύτερο τρόπο, μία ανεπανάληπτη κινηματογραφική διαδρομή, 25 χρόνια πριν το θάνατό του. Ο αρχικός σχεδιασμός να γυριστεί για λογαριασμό της τηλεόρασης οδήγησε τελικά σε δύο εκδοχές της βραβευμένης με τέσσερα Όσκαρ ταινίας, μία τρίωρη και μία πεντάωρη, πριν δουν αμφότερες τελικά το δρόμο για τις αίθουσες, γνωρίζοντας την αποθέωση τόσο από το κοινό όσο και από την κριτική.