Αφιέρωμα Μπέργκμαν: «Persona» και «Άγριες Φράουλες» - αφιερωματα , θεματα || cinemagazine.gr
11:11
21/4

Αφιέρωμα Μπέργκμαν: «Persona» και «Άγριες Φράουλες»

Με αφορμή το αφιέρωμα «Μία Αιωνιότητα και ένας Αιώνας: Μπέργκμαν 1918 – 2018» από 19 – 22 Απριλίου στους κινηματογράφους Άστορ και Ανδόρα, το ΣΙΝΕΜΑ γράφει για τις ταινίες του σπουδαίου δημιουργού.

Στo πλαίσιo των παγκόσμιων εορτασμών για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου δημιουργού Ίνγκμαρ Μπέργκμαν (1918 – 2018), η Weird Wave, ο κινηματογράφος ΑΣΤΟΡ και ο κινηματογράφος ΑΝΔΟΡΑ, σε συνεργασία με το Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών, το Swedish Film Institute, το Swedish Institute και την Πρεσβεία της Σουηδίας στην Αθήνα, διοργανώνουν ένα αφιέρωμα προβολών των σημαντικότερων ταινιών του.

Ένας από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες όλων των εποχών, ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, ή αλλιώς «ο ποιητής με την κάμερα», αναζήτησε να αποτυπώσει και να αναδείξει το μυστήριο, την έκσταση και την ολότητα της ύπαρξης μέσα από μικρογραφίες της καθημερινότητας, εστιάζοντας με εμμονική συνέπεια το φακό του στις προσωπικές σχέσεις. Με το έργο του, ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν αναδιατύπωσε τα μεγάλα ερωτήματα γύρω από την ανθρώπινη συνθήκη, αλλάζοντας για πάντα τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε (το) σινεμά.

Ενημερωθείτε για το αναλυτικό πρόγραμμα εδώ.

ΠΡΟΒΟΛΕΣ & ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ Σαββάτου 21 Απριλίου

ΑΣΤΟΡ 
16.45 ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΗ ΣΟΝΑΤΑ
19.00 Συζήτηση: «Οι δύο αγάπες του Μπέργκμαν: Το θέατρο και ο κινηματογράφος». Mikael Timm (συγγραφέας).
20.30 PERSONA (προλογίζει ο Νίκος Πάστρας, σκηνοθέτης)
22.30 Η ΕΒΔΟΜΗ ΣΦΡΑΓΙΔΑ (προλογίζει η Ρέα Βαλντέν, θεωρητικός κινηματογράφου)

ΑΝΔΟΡΑ 

17.00 ΦΑΝΙ ΚΑΙ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
20.15 ΑΓΡΙΕΣ ΦΡΑΟΥΛΕΣ (προλογίζει η Μαρία Παραδείση, Ιστορικός Κινηματογράφου, Πάντειο Πανεπιστήμιο)
22.15 PERSONA (προλογίζει ο Ορέστης Ανδρεαδάκης, Kαλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης)

Σάββατο 21 Απριλίου 19:00, κιν/φος ΑΣΤΟΡ

Οι δύο αγάπες του Μπέργκμαν: Το θέατρο και ο κινηματογράφος"

Από παιδί ο Μπέργκμαν είχε μια αγάπη στο θέατρο και στον κινηματογράφο. Ως ενήλικας δημιουργός και σκηνοθέτης, αποκαλούσε το θέατρο “πιστή μου σύζυγο” και τον κινηματογράφο “ακριβή μου ερωμένη”. Αυτή η διπλή σχέση θα αναλυθεί στη διάλεξή του Σουηδού δημοσιογράφου και συγγραφέα Mikael Timm, ο οποίος είναι και ο βιογράφος του Μπέργκμαν.

Persona (1966)

Η πιο μοντέρνα και περιπετειώδης στιλιστικά δημιουργία του Σουηδού σκηνοθέτη παραμένει, εκτός των άλλων, και ένα υπέροχο αίνιγμα. Σχεδόν τίποτα σε αυτήν δεν είναι απολύτως σαφές και τίποτα δεν παραδίδεται αμαχητί στο κοινό της. Ποια ιστορία εξετάζουμε, για παράδειγμα, της θεατρίνας ή της νοσοκόμας της; Ποιο μέρος του φιλμ ενδέχεται να αποτελεί αποκύημα της φαντασίας; Και πώς ερμηνεύει κανείς αυτή την άκρως κυκλοθυμική συνύπαρξη των δυο γυναικών; Ως σπουδή πάνω στο ανθρώπινο δισυπόστατο; Ως ανατομία της βαμπιρικής εξάρτησης που κρύβει μέσα της κάθε σχέση; Ως σύγκρουση του εαυτού με το υποσυνείδητο;

Υπαρξιακό δράμα και ψυχαναλυτικός εφιάλτης μαζί, η «Περσόνα» είναι ουσιαστικά μια ταινία πάνω στο φόβο. Φόβο της μοναξιάς, της αδυναμίας για επαφή και επικοινωνία, του θανάτου, όλων εκείνων των πραγμάτων από τα οποία δε μπορούμε να ξεφύγουμε. Ο Μπέργκμαν εκφράζει, όμως, εδώ και μια πιο προσωπική του αγωνία: αυτή του καλλιτέχνη που συνειδητοποιεί άξαφνα πως οι λέξεις, οι σημασίες, οι εικόνες δεν αρκούν για να μας προστατεύσουν από τους τρόμους, οι οποίοι καραδοκούν σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο και αρπακτικό σημερινό κόσμο. Το φιλμ του είναι η παραδοχή της σιωπής όταν ελάχιστα πλέον μένουν ή χρειάζεται να ειπωθούν. Λουκάς Κατσίκας

Άγριες Φράουλες (Smultronstället, 1957)

Στη διάρκεια μιας μόλις μέρας,  ηλικιωμένος καθηγητής καθ’ οδόν για να παραλάβει σημαντικό βραβείο έρχεται αντιμέτωπος με το παρελθόν του.

Χειρότερο από το θάνατο είναι να μην έχεις ζήσει πραγματικά - και ο γηραιός ήρωας του φιλμ άργησε να το καταλάβει.  Στα 78 του χρόνια διαπιστώνει ότι βίωνε μία φενάκη. Εγωισμός και καιροσκοπισμός δεν τον άφησαν να γίνει ο άνθρωπος που όφειλε να είναι. Δεν επιδίωξε ποτέ να σταθεί πραγματικά κοντά στους οικείους του. Άφησε παθητικά να τον προσπεράσουν τα σημαντικότερα γεγονότα της νιότης και της μετέπειτα ενηλικίωσης. Στα μικρά χαμόγελα ευτυχίας δε θέλησε να ανταποκριθεί.  Τη μοναξιά και την απομόνωση του τις έχτισε αργά και μεθοδικά. Να, όμως, που σήμερα τα φαντάσματα του παρελθόντος τον επισκέπτονται. Με τη μορφή αναμνήσεων, ονείρων και μυστηρίων παιχνιδιών του μυαλού περνούν τώρα να αποδώσουν στερνό χαιρετισμό σε έναν άντρα που ατενίζει νωχελικά τη δύση του.

Οι «Άγριες Φράουλες» ξεκινούν από την παραδοχή μιας ανθρώπινης αποτυχίας, το φόβο του τέλους και το βάρος της μνήμης, για να ανθίσουν σε έναν ύμνο της ζωής. Ο Σουηδός σκηνοθέτης δεν τρέφει ψευδαισθήσεις: η απόλυτη ευτυχία είναι ανέφικτη. Η μοίρα του ατόμου προδιαγεγραμμένη. Ο θάνατος αναπόφευκτος. Το μόνο που απομένει είναι να συνειδητοποιήσει κανείς το νόημα της εφήμερης ύπαρξης του. Βρίσκεσαι σε αυτό τον κόσμο για να αγαπήσεις και να αγαπηθείς. Να προσφέρεις και να πάρεις χαρά. Να μοιράσεις τον εαυτό σου στους άλλους. Να γέρνεις το κεφάλι στο μαξιλάρι με τη σιγουριά πως ότι έπραξες ήταν για καλό. Όλα άλλωστε διαρκούν τόσο λίγο, κυλούν τόσο γρήγορα. Ο Μπέργκμαν πήρε μία θεμελιώδη ανθρώπινη αλήθεια και τη μετέτρεψε σε ένα κινηματογραφικό αριστούργημα. Έναν όμορφο, λυτρωτικό επιτάφιο σε μία ζωή. και τον ήσυχο θάνατο που πρόκειται να τη διαδεχτεί. Λουκάς Κατσίκας