Λογική και ευαισθησία: To πολυσυλλεκτικό σινεμά του Ανγκ Λι - αφιερωματα , θεματα || cinemagazine.gr
9:00
23/10

Λογική και ευαισθησία: To πολυσυλλεκτικό σινεμά του Ανγκ Λι

Πέρα από το εξαιρετικά πολυβραβευμένο του ιστορικό, ο 69χρονος σήμερα Άνγκ Λι κατέχει την επίζηλη θέση του πλέον επιτυχημένου Ασιάτη που εργάστηκε ποτέ στο Χόλιγουντ (Gemini Man, απομακρύνσου!), με ταινίες που ξεχώρισαν καλλιτεχνικά επισκεπτόμενες πάμπολλα κινηματογραφικά είδη και κάμποσες δυτικές παθογένειες.

Από τους Γ. Βασιλείου, Π. Γκένα, Ηλ. Δημόπουλο, Λ. Κατσίκα, Τ. Μελεμενίδη

Με δύο Όσκαρ σκηνοθεσίας, δύο Χρυσούς Λέοντες και δύο Χρυσές Άρκτους, ο 65χρονος σήμερα Ταϊβανέζος σκηνοθέτης, όσο κι αν φαίνεται αξιοπερίεργο, διένυσε μια εποχή, από τον ερχομό του στο Χόλιγουντ με το «Λογική κι Ευαισθησία» ως την «Ζωή του Πί», που άνετα ανήκε στους σχεδόν άπταιστους και οπωσδήποτε αναμενόμενους δημιουργούς στον κόσμο. Το cinemagazine ενώνει τις δυνάμεις του κι επισκέπτεται το σύνολο της φιλμογραφίας του.

«Μαθήματα Ισορροπίας» (1991)

Η πρώτη ταινία του Ανγκ Λι τον βρίσκει την θεματική επίδραση του Όζου, διασταυρώνει τα ξίφη των γενέων στην Κίνα αλλά φέρνει αντιμέτωπους και τους γηραιότερους με την επελαύνουσα μοντέρνα κουλτούρα και τις συνεπακόλουθες επιδράσεις στις σχέσεις της παραδοσιακής απωανατολικής οικογένειας. Ηλίας Δημόπουλος.

«Γαμήλιο Πάρτι» (1993)

Ανάμεσα στην κινεζική παράδοση και τις ελευθερίες του δυτικού lifestyle, ο Λι έφτιαξε μια πολύ γλυκιά ταινία έχοντας ως υλικό μια συνηθισμένη ιστορία παρεξηγήσεων, ικανή να τροφοδοτήσει μια υπερβολική φάρσα ή ένα μελόδραμα. Με ήρωα έναν ομοφυλόφιλο κινέζο που ζει στη Νέα Υόρκη και οδηγείται σε λευκό γάμο ώστε να ικανοποιήσει τους γονείς που δεν γνωρίζουν τις προτιμήσεις του, η ταινία αγκαλιάζει σταδιακά όλους τους βασικούς χαρακτήρες, με τα προβλήματα και τις ανασφάλειές τους, λειτουργώντας όχι τόσο κριτικά ή διδακτικά αλλά ως ένα κλοπροαίρετο σύγχρονο παραμύθι. Τάσος Μελεμενίδης

«Φαΐ, Ποτό, Αρσενικό, Θηλυκό» (1994)

Η πιο φιλόδοξη ταινία του σκηνοθέτη στην πρώτη περίοδο της καριέρας του, καταπιάνονταν πάλι με την πολύπλοκη λειτουργία της οικογένειας, μέσα από τις συναντήσεις ενός χαρισματικού σεφ με τις 3 κόρες του και τις εκατέρωθεν εξομολογήσεις τους γύρω από το τελετουργικό τους κυριακάτικο τραπέζι. Μάστορας στην ισορροπία ο Λι ξαναβρίσκει τη χρυσή τομή ανάμεσα στο δράμα και την κωμωδία παίρνοντας οριστικό διαβατήριο προς μεγαλύτερες βιομηχανίες. Τάσος Μελεμενίδης

«Λογική και Ευαισθησία» (1995)

Το 1995 ο Ανγκ Λι, ένας Ταϊβανέζος, ζωντάνεψε τις σελίδες ενός βρετανικού trademark όπως η Τζέιν Όστιν, παραδίδοντας ένα υπόδειγμα κλασικής και ταυτόχρονα τόσο ανάλαφρης, έξω-Ακαδημαϊκής, κινηματογραφικής διασκευής. Οι ρομαντικές περιπέτειες των Ντάσγουντ αποτυπώνονται σε ένα φιλμ κομψό, χαριτωμένο, απολαυστικά «ελαφρύ», σχεδόν σαν παραμύθι, που απέδειξε ότι η καλλιτεχνική οξυδέρκεια δεν έχει σύνορα και, ειδικά στην περίπτωση του Ανγκ Λι, δεν έχει στεγανά και κινηματογραφικά είδη να τον ορίσουν. Πάνος Γκένας

«Η Παγοθύελλα» (1997)

Μια συναρπαστική σπουδή των αμερικάνικων προαστίων την εποχή της εκπνοής του Νιξονισμού, του πολέμου του Βιετνάμ και της αντικατάστασης των ονείρων του '60 με την καταπιεσμένη συμβατικότητα του '70, που αγκιστρώνεται στην παθολογική αμερικάνικη οικογένεια προβληματικών, συμπιεσμένων μεσοαστών προηγούμενης χίπικης δόξας και παραδίδει μια στοχευμένη πρόταση πάνω στις αμαρτίες των γονέων που τροχοπεδίζουν την προοπτική των κληρονόμων τους. Μια μεγάλη αμερικάνικη ταινία. Ηλίας Δημόπουλος

«Καλπάζοντας με τον Διάβολο» (1999)

Η επόμενη ταινία του Ανγκ Λι θα ήταν ένα γουέστερν τοποθετημένο στον αμερικανικό εμφύλιο. Αργό στους ρυθμούς του, έντονα διαλογικό, αποφασισμένα παράδοξο στην ιστορία του αλλά, κυριότερα, ένα φιλμ με πολύ συγκεκριμένη, κρυπτική στάση απέναντι σε χαρακτήρες και γεγονότα, το «Καλπάζοντας» θα ήταν μια βροντώδης εισπρακτική αποτυχία αλλά κι ένα φιλμ συναρπαστικό για τον θιασώτη του γουέστερν που χρειάζεται να δει πραγματωμένη την πολιτικά εμβριθή ιστοριογράφηση για την οποία είναι ικανό. Ηλίας Δημόπουλος

«Τίγρης και Δράκος» (2000)

Κανείς δεν περίμενε το σοκ που προκάλεσε η πρώτη εναέρια μάχη του «Τίγρη και Δράκου» σ’ εκείνη την πρώτη προβολή στο Φεστιβάλ Καννών. Κανείς δεν περίμενε επίσης πως το αισθηματικό βάρος της ταινίας θα έκοβε πολύ πιο βαθιά από τη λεπίδα του πολύτιμου σπαθιού, με το όνομα Πράσινο Πεπρωμένο. Ο Ανγκ Λι επιστρατεύει πρωτοκλασσάτα ονόματα (Μισέλ Γεό, Τσόου Γιούν-Φατ και συστήνει τη Ζανγκ Ζιγί), εμπνέεται από τις πολεμικές τέχνες, αποτίνει φόρο τιμής στο ασιατικό σινεμά, διασκευάζει τη δημοφιλή λογοτεχνική σειρά του Γουάνγκ Ντου Λου και ενορχηστρώνει ένα κινηματογραφικό υπερθέαμα υψηλής αισθητικής και ρομαντικών αποχρώσεων, σημείο αναφοράς. Όσκαρ Ξενόγλωσσης ταινίας σε ένα σύνολο τεσσάρων βραβείων. Πάνος Γκένας

«Hulk» (2003)

Μια άριστη πάσα να μιλήσεις και για τον ρόλο της κριτικής και για την θεωρούμενη απόσταση κοινού και κριτικών, είναι το «Hulk». Μια ταινία που πληγώθηκε από την μέτρια κριτική υποδοχή, απογοήτευσε εντελώς το στούντιο εισπρακτικά (κέρδη έφερε πάντως) κι άφησε κάποιους λιγοστούς από εμάς να μονολογούμε πόσο παραγνωρισμένο έργο είναι και πόσο ωραιότερα θα ήταν αν αυτή η λογική blockbuster είχε ακολουθηθεί. Αντ' αυτού οι κριτικοί μιλάγανε για τα...εφέ, ο κόσμος ήθελε κάτι σε Iron Man φαντασμαγορίες, η Marvel ακολούθησε, ο Άνγκ Λι κόντεψε να τα παρατήσει κι εμείς ακόμα ανατρέχουμε νοσταλγικά στην εποχή που ένα υπερηρωϊκό blockbuster (με μια χαρά εφέ και δράση) είχε τα κότσια να κορυφώνεται με μια σκηνή που θύμιζε Μπέκετ παρά λούνα πάρκ ανόητης φασαρίας. Ηλίας Δημόπουλος

«Το Μυστικό του Brokeback Mountain» (2005)

Υπάρχουν πολλές ιστορίες καταδικασμένης αγάπης και ανέφικτου έρωτα στο σινεμά. Καμιά δεν μοιάζει όμως με τη ρομαντική μπαλάντα του Ανγκ Λι. Οχι επειδή τολμά και πλέκει τον παθιασμένο ιστό της γύρω από δυο καουμπόηδες που προσπαθούν να καταλάβουν την έλξη του ενός για τον άλλον. Ούτε γιατί επικαλείται την απαράβατα αρσενική μυθολογία της Δύσης με σκοπό να την καταλύσει με την ήσυχη επίθεση που εξαπολύει. Το «Brokeback Mountain» είναι ένας συμβολικός τόπος ουτοπίας, ανέφικτης ελευθερίας και μάταιης φυγής. Στέκει για να υπενθυμίσει διαρκώς κάτι που ήταν πολύ όμορφο, αλλά δεν γινόταν να διαρκέσει. Χρησιμεύει ως σύντομο καταφύγιο, ως άσυλο και ως άλλοθι. Όσκαρ Σκηνοθεσίας (η ταινία απέσπασε συνολικά τρία) για τον βουβά σπαρακτικό Μεγάλο Ερωτικό που συνέθεσε ο Λι. Λoυκάς Κατσίκας

«Προσοχή, Πόθος» (2007) 

Μαέστρος των ατελέσφορων ερωτικών ιστοριών και των καταδικασμένων ρομάντζων, ο Ανγκ Λι ανταλλάσσει εδώ τη γενναιόδωρη συγκινησιακή φόρτιση του «Βrokeback Μountain» για κάτι πιο δύστροπο, πιο σκοτεινό και ταυτόχρονα πιο σύνθετο. Το «Προσοχή, Πόθος» διαβαίνει και πάλι την ανεξερεύνητη χώρα που αποτελεί η αγάπη και η σεξουαλικότητα. Ανακαλύπτοντας αυτή τη φορά μέσα τους τη σημασία της μεταμόρφωσης. Ως μοναδικής αλήθειας στο ατέλειωτο θέατρο που είναι η ανθρώπινη ζωή. Λουκάς Κατσίκας

«Taking Woodstock» (2009)

Ταινία αποφόρτιση από τις δραματικές κορυφογραμμές των «Brokeback Mountain» και «Προσοχή, Πόθος», το «Taking Woodstock» είναι μία ευφορική ματιά σε μία αντίστοιχη περίοδο της ποπ κουλτούρας της αμερικανικής ιστορίας. Με τον φακό εστιασμένο στις μικρές ιστορίες και τους συμπληρωματικούς χαρακτήρες που συμβάλλουν σε κάτι που τους ξεπερνά, το τριήμερο μουσικό φεστιβάλ του Γούντστοκ του 1969, ο Ανγκ Λι δίνει το στίγμα μια εποχής και παρασύρει εγκάρδια τον θεατή σε ένα τριπαριστό, ταξίδι στο χρόνο. Πάνος Γκένας

«Η Ζωή του Πι» (2012)

Ο Ανγκ Λι διασκευάζει το ομώνυμο μπεστ σέλερ του Γιαν Μαρτέλ και το μεταμορφώνει σε ένα κινηματογραφικό θρίαμβο δυναμικής αφήγησης και τεχνολογικού θαύματος. Πανέμορφο οπτικά, συγκινητικό και εντελώς διαφορετικό απ’ ό,τι έχει κάνει στο παρελθόν, στήνει μία λιτή «κιβωτό» με πρωταγωνιστή τον Πι, τον μοναδικό επιζώντα ενός ναυαγίου που έχει συντροφιά μία ζέβρα, έναν ουρακοτάγκο, μία ύαινα και φυσικά τον Ρίτσαρντ Πάρκερ, μία τίγρη της Βεγγάλης. Τα κοσμικά δίπολα τονώνουν την βαθιά αλληγορική ιστορία και μία «αφύσικη» συγκατοίκηση στέκεται αφορμή για έξοχο σινεμά μεγάλων εικόνων. Τέσσερα βραβεία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων κι ένα (ακόμη) Όσκαρ Σκηνοθεσίας για τον Λι. Πάνος Γκένας

«Billy Lynn's Long Halftime Walk» (2016)

Στην κορυφή του Ολύμπου μετά από μια εκπληκτική σειρά ταινιών, ο Ανγκ Λι αποφάσισε ένα δράμα πάνω στο πολεμικό τραύμα του Ιράκ, με μια ταινία τεχνολογικού state of the art στα 120 κάδρα το δευτερόλεπτο, που άφησε την κριτική να προσπαθεί να βγάλει τα κάστανα απ' τη φωτιά για μια ιστορία στο στυλ του «Οι Σημαίες των Προγόνων μας», πάνω στην απόσταση του πολέμου από τον κοινωνικοπολιτικό του απόηχο. Εισπρακτικά ωστόσο, το έργο αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες εισπρακτικές αποτυχίες όλων των εποχών. Ηλίας Δημόπουλος

«Gemini Man» (2019)

Η αδύναμη στιγμή μιας παντοδύναμης φιλμογραφίας. Με χορογραφημένη δράση κι έναν πάντα αξιόπιστο action πρωταγωνιστή, το τεχνολογικά εκλεπτυσμένο (αλλά ποιος/πού το είδε σωστά;) «Gemini Man» έχει έναν κοσμοπολίτικο αέρα και μια καλοφτιαγμένη, παλιομοδίτικη αίσθηση που δεν θα σε αφήσει να βαριέσαι αλλά και δεν θα σ΄ενθουσιάσει ποτέ. Γιάννης Βασιλείου