Βίντεο: Το κάδρο, η αναλογία του και οι κινηματογραφικές σημασίες

Director δεν είναι μόνο ο σκηνοθέτης, είναι και εκείνος που οφείλει να κατευθύνει το βλέμμα μας εντός του κάδρου που διηγείται την ιστορία. Από την σχέση πλάτους (εύρους) και ύψους του κάδρου της ταινίας του ο σκηνοθέτης παίρνει την πρώτη βασική οπτική απόφαση επί του έργου του.

Θα έχετε παρατηρήσει ταινίες «τετράγωνες» (με μαύρα δεξιά κι αριστερά), ταινίες παραλληλόγραμμες (με μαύρα πάνω και κάτω), ταινίες (πια) που έχουν τα ανθρώπινα πρόσωπα κοντά και άλλες που τοποθετούν τους ανθρώπους τους μέσα σε ένα πολύ ευρύτερο και πολύ βαθύτερο πλαίσιο σε σχέση με το τοπίο. Το σινεμά ξεκίνησε πρακτικά από το «τετράγωνο» 1.33:1, όπου για κάθε 1 μέτρο ύψους παίρνεις 1.33 μέτρα πλάτους.

Με την έλευση της τηλεόρασης, που δεν ήταν ευρεία όσο σήμερα αλλά σχεδόν τετράγωνη, το σινεμά αποφάσισε να αρχίσει να ποντάρει στο μέγεθός του δίνοντας μέτρα φάρδους και κόβοντας ύψος πειράζοντας δηλαδή τις αναλογίες που οδήγησαν στο γνωστό μας σινεμασκόπ - το εύρος του σινεμά σα να λέμε. Έτσι έπη και υπερπαραγωγές του '50 φόρεσαν αναλογίες που υπερδιπλασίαζαν το εύρος σε σχέση με το ύψος (ο «Μπεν Χουρ», ο «Λόρενς της Αραβίας», η «Μελωδία της Ευτυχίας») εκμεταλλευόμενες πλήρως τα μέτρα που έπαιρναν (...) για να παρουσιάσουν ένα θέαμα που η κακομοίρα η τηλεόραση ποτέ δεν θα φτάσει. Φυσικά, μαζί μ' αυτό, ανέτρεφαν και το γούστο μιας γενιάς σινεφίλ που δεν θα ανταλλάξει την δημιουργική αίσθηση του κινηματογραφικού μεγέθους με την αντιδημιουργική του τηλεοπτικού καναπέ. 

Στο ακόλουθο βίντεο-δοκίμιο θα δείτε το πλήθος των αναλογιών κάδρου που υπάρχουν και το είδος της σκηνοθετικής εκφραστικής χρήσης που φιλοδοξεί να ικανοποιήσει το καθένα από αυτά.