12:04
15/4

Μπίμπι Άντερσον (1935-2019): Μπεργκμανική και ανυπότακτη

Τέσσερεις είναι οι βασικές κυρίες του Μπέργκμαν (Ούλμαν, Τούλιν και οι δύο Άντερσον, η Χάριετ και η Μπίμπι), η τελευταία μας άφησε χθες στα 84 της, Ούλμαν και Χάριετ έμειναν ζωντανοί κρίκοι σύνδεσης με μια αγαπημένη εποχή. Καθεμιά έχει τον τύπο της, η Μπίμπι ήταν αυτή που ήξερε τον Μπέργκμαν από πολύ νωρίς, από τις αρχές του ’50, όταν κι εγκαινίασαν την συνεργασία τους με ένα διαφημιστικό που θα ήταν το άτυπο πρώτο μιας σειράς 13 συνεργασιών.

Η Μπίμπι ήταν αυτή που ξεκίνησε από κοριτσάκι στην φιλμογραφία του για να εξελιχθεί μέσα στα επόμενα είκοσι χρόνια στην αντιδιαμετρική προσωπικότητα που βλέπεις στο πέρασμα-σίφουνα που κάνει στις «Σκηνές από Έναν Γάμο».

Πρώιμο διαφημιστικό του Μπέργκμαν με μια μικρή εμφάνιση της Μπίμπι Άντερσον

Ενδιάμεσα θα ήταν στην «Έβδομη Σφραγίδα» και τις «Άγριες Φράουλες» (σε διπλό, επίσης αντιδιαμετρικό ρόλο), στο απίθανα διασκεδαστικό «Μάτι του Διαβόλου», στο «Κατώφλι της Ζωής» που θα την έφερνε νικήτρια στις Κάννες (όπως και την Τούλιν), στο «Όλες Αυτές οι Γυναίκες» (που ο Μπέργκμαν σατιρίζει ολίγον τον Φελίνι, ατυχές είναι), μέχρι να φτάσουμε βέβαια στο μαγικό ’66 με την «Περσόνα» (θρυλικά τιτλοφορημένη εν Ελλάδι «Έρωτες Χωρίς Φραγμό», λες και σε τσοντάκηδες της Αγίου Κωνσταντίνου απευθυνόταν το έργο), σινεμά που είτε γοητεύεσαι ή όχι αποτελεί πολιτισμικό σταθμό, απίστευτο τόλμημα, συμπαγή, εννοιοδοτημένο μοντερνισμό, σπουδαία πράγματα και η Μπίμπι Άντερσον απέναντι στη Λιβ Ούλμαν είναι εξακολουθητικά συναρπαστική. Για κάποιους ηθοποιούς είναι εύκολο να διαλέξεις την μεγάλη τους στιγμή και για την θανούσα είναι αυτή εδώ.

Έξω από τον Μπέργκμαν η Άντερσον δούλευε σταθερά στο θέατρο, είχε μια προσεκτική σχέση με τον Μπέργκμαν που έλυνε κι έδενε στα σουηδικά πράγματα, το ρομαντικό τους μπλέξιμο ήταν περιορισμένο εκεί στις αρχές του ’50 και μέχρι τα «Χαμόγελα Θερινής Νυκτός», εν συνεχεία παντρεύτηκε μερικές φορές και έκανε μια περιορισμένη καριέρα εκτός Σουηδίας.

Εκεί κρατάς Χιούστον στο «Γράμμα από το Κρεμλίνο», κρατάς τον ρόλο της ψυχοθεραπεύτριας της Κάθλιν Κουίνλαν στο «I Never Promised a Rose Garden», δεν λέει και πολλά το έργο παρά το ωραίο θέμα και την ερμηνεία της Άντερσον, το «Κουιντέτο» του Άλτμαν, το ακαταλόγιστο έχει αυτό, το «Βρέχει στο Σαντιάγο» (που έχει και μουσική Πιατσόλα) για το πραξικόπημα του Πινοσέτ με Τρεντινιάν και Ζιραρντό, ένα πέρασμα από το «Κονκόρντ ‘79» με τον Ντελόν πιλότο στη γνωστή σειρά καταστροφής, ελάχιστος ρόλος σε all star cast και, ίσως το εκλεκτότερο, δίπλα στον Στιβ Μακουίν στον ιψενικό «Εχθρό του Λαού» το 1977.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν για τον μελετητή και οι εκτός Μπέργκμαν συνεργασίες στη Σουηδία, δυσεύρετα δυστυχώς τα πιο πολλά, κάποια επίσης ο υπογράφων αγνοεί, ας προτείνουμε το «Αδελφή μου Αγάπη μου» του Σγιέμαν από την χρονιά της «Περσόνα», που είχε προβληθεί και στη χώρα μας, και «Τα Κορίτσια» της Μάι Ζέτερλινγκ με όλο το σπουδαίο σουηδικό συνάφι επί τω έργω (Χάριετ Άντερσον, η πανέμορφη Λίντμπλομ – κι αυτή ζει ακόμη, χρίζεται μπεργκμανική επίσης -  Γιόζεφσον, Μπγιόρνστραντ).

Ελαφρύ το χώμα, ήταν ωραία ηθοποιός η Μπίμπι Άντερσον, είχε μια αγριάδα, ένα ατίθασο, ένα παγερό σουηδικό αλλά κι ένα γήινο πιο νοτιοευρωπαϊκό και κυρίως, πάνω απ’ όλα είχε τα κότσια να μεταμορφωθεί από το κορίτσι με τα κοτσιδάκια στις «Αγριοφράουλες» στην περίπλοκη ηρωίδα της «Περσόνα» που κι η ίδια θεωρούσε το ερμηνευτικό, δημιουργικό της κατόρθωμα. Να την θυμόμαστε πάντα.