Essential Cinema #74: «Love Streams» (1984) του Τζον Κασσαβέτη

Ο Τζον Κασσαβέτης δεν χρειαζόταν βαριά και σύνθετα υλικά για να δημιουργήσει μία ταινία. Ένας άντρας, μία γυναίκα και η προσωπική κρίση που διανύει ο καθένας είναι υπεραρκετά για να προκαλέσεις μία θαυματουργή συνάντηση και να δείξεις τα πάντα.

Η γυναίκα είναι η Σάρα και η βασική κινητήρια δύναμη που την έφερε μέχρι τα γεράματα είναι η αστείρευτη πίστη στην αγάπη. Αυτή η ακόρεστη δίψα της έρχεται σε μετωπική σύγκρουση με την πραγματικότητα, κλονίζει βαθιά την ψυχή της και τη μετατρέπει σε μία σχεδόν παθολογική περίπτωση. Ο άντρας είναι ο Ρόμπερτ, ταλαντούχος συγγραφέας που καταφέρνει να επιβιώνει χάρη στη λυτρωτική εκμετάλλευση του ταλέντου του. Αλκοολικός, εθισμένος στον πληρωμένο έρωτα, ο Ρόμπερτ έχει καταφέρει να ζήσει μυθιστορηματικά, όχι όμως και να αποφύγει την απελπισία.

Η συνάντηση της Σάρα και του Ρόμπερτ διέπεται από δεσμούς αίματος: Οι δύο ήρωες είναι αδέρφια και βρίσκονται εκεί για να αλληλοστηριχτούν σε αυτήν την αλληλουχία διαζυγίων, αυτοκτονιών, εγκαταλείψεων και λοιπών προδοσιών που ονομάζεται ζωή. Όμως η στήριξη δεν είναι αρκετή ώστε τα αδέρφια να δραπετεύσουν από τη φύση τους. Έτσι, η Σάρα θα συνεχίσει να κυνηγά μία αγάπη, οποιαδήποτε αγάπη, και ο Ρόμπερτ να ψάχνει τα μυστικά των ωραίων γυναικών.

Ένας θαυμάσιος κινηματογραφικός αποχαιρετισμός, όσο κι αν τυπικά δεν πρόκειται για το κύκνειο άσμα του σκηνοθέτη

Μετά την «Γκλόρια» (1980), ο Κασσαβέτης επανέρχεται σε ένα σινεμά αυτοβιογραφικό με την πιο στενή έννοια. Και ενώ μεταφέρει ένα θεατρικό του Τεντ Άλαν που ο ίδιος είχε ανεβάσει στη σκηνή (με την Τζίνα Ρόουλαντς και τον Γιον Βόιτ ως πρωταγωνιστές) λίγα χρόνια νωρίτερα, ο σκηνοθέτης του «Πρόσωπα» επί της ουσίας καταθέτει έναν σπαρακτικό απολογισμό της κοινής ζωής του με τη Ρόουλαντς. Εξάλλου, το ζευγάρι κράτα και τους δύο πρωταγωνιστικούς ρόλους, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της δράσης εκτυλίσσεται στο προσωπικό τους σπίτι. Ο ίδιος ο σκηνοθέτης δεν έκρυβε πως πρόκειται για μία οδυνηρή ματιά στη ζωή του, που απέκτησε ακόμα μεγαλύτερο βάρος από τον θάνατο της μητέρας του μερικές εβδομάδες πριν από την έναρξη των γυρισμάτων.

Παρόλο που πρόκειται για μία σχετικά ακριβή παραγωγή, ο Κασσαβέτης θα δημιουργήσει το «Love Streams» σε συνθήκες απόλυτης καλλιτεχνικής ελευθερίας, επωφελούμενος από το «ποιοτικό» άνοιγμα της εταιρείας Cannon, που εκείνη την εποχή μοίρασε επίσης λεφτά στους Ζαν-Λικ Γκοντάρ και Ρόμπερτ Όλτμαν. Το αποτέλεσμα θα βραβευτεί με τη Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου, αλλά κυρίως είναι ένας θαυμάσιος κινηματογραφικός αποχαιρετισμός, όσο κι αν τυπικά δεν πρόκειται για το κύκνειο άσμα του σκηνοθέτη (το «Big Trouble» του 1986 σίγουρα δεν διαθέτει το ίδιο ειδικό βάρος). Στο κινηματογραφικό ζεύγος Κασσαβέτη- Ρόουλαντς, οι οποίοι επικοινωνούν περισσότερο σαν συμφιλιωμένοι παλιοί εραστές παρά σαν αδέρφια, μπορεί κανείς να θαυμάσει το απόσταγμα ενός γεμάτου βίου. Εκεί όπου μόνο η αγάπη μένει να κυριαρχεί, όσο κι αν έχει απομυθοποιηθεί και υποστεί αμέτρητα στραπάτσα.

LOVE STREAMS
Ηνωμένες Πολιτείες, 1984
Σκηνοθεσία: Τζον Κασσαβέτης Σενάριο: Τζον Κασσαβέτης, Τεντ Άλαν Φωτογραφία: Αλ Ρούμπαν Μουσική: Μπο Χάργουντ Πρωταγωνιστούν: Τζίνα Ρόουλαντς, Τζον Κασσαβέτης, Νταϊάν Άμποτ, Σέιμουρ Κασέλ, Μάργκαρετ Άμποτ Διάρκεια: 141΄