Essential Cinema #29: «The Gang’s All Here» (1943) του Μπάσμπι Μπέρκλεϊ - αφιερωματα , θεματα || cinemagazine.gr
10:49
14/12

Essential Cinema #29: «The Gang’s All Here» (1943) του Μπάσμπι Μπέρκλεϊ

Τo cinemagazine συγκεντρώνει μερικές από τις κορυφαίες ταινίες που έγιναν ποτέ και γράφει αναλυτικά γι’ αυτές. 

Από τον Λουκά Κατσίκα

Στις 24 Δεκεμβρίου του 1943 το αμερικανικό κοινό δέχτηκε ένα ακριβό χριστουγεννιάτικο δώρο με τη μορφή ταινίας: Γυρισμένο σε εκθαμβωτικά ντεκόρ και απαστράπτουσα τεχνικολόρ φωτογραφία, το πρώτο έγχρωμο μιούζικαλ του Μπάσμπι Μπέρκλεϊ εκρήγνυτο ζωηρό και ακαταμάχητα όμορφο στη μεγάλη οθόνη, δανειζόταν μουσικές παρτιτούρες από τον Μπένι Γκούντμαν και την τζαζ ορχήστρα του, ενσωμάτωνε παιχνιδιάρικα εξωτικά στοιχεία στις χορογραφίες του, ανέθετε σε μια τσαχπίνα Κάρμεν Μιράντα να επιδοθεί στις απολαυστικές cha cha φιγούρες της και περιελάμβανε εξωφρενικά μουσικοχορευτικά νούμερα, όπως εκείνο όπου μια στρατιά χαριτωμένων θηλυκών υπάρξεων λικνίζεται κρατώντας στα χέρια τους τεράστιες μπανάνες που παραπέμπουν σε φαλλικά σύμβολα.

Αυτά και πολλά άλλα φιγουράριζαν στο tutti frutti μενού του «The Gang’s All Here», μιας ταινίας που ο Μπέρκλεϊ γύρισε κατά παραγγελία του στούντιο της 20th Century Fox, τον καιρό που η κραταιά εταιρία Metro Goldwyn Mayer (με την οποία συνεργαζόταν επιτυχώς ο σκηνοθέτης) αποφάσιζε να τον θέσει σε μερική διαθεσιμότητα και να τον κρατήσει εκτός πλατό, επιπλήττοντάς τον για τη συνήθειά του να ξοδεύει υπέρογκα ποσά προκειμένου να δίνει ζωή στις ξέφρενες χορευτικές σκηνές που σκαρφιζόταν, αλλά και ενός μακροχρόνιου εθισμού του στο αλκοόλ, ο οποίος συχνά γινόταν ανεξέλεγκτος.

Το εκθαμβωτικό δεκαπεντάλεπτο φινάλε μετατρέπεται σε ένα καλειδοσκόπιο αποχρώσεων, φωτοσκιάσεων και σχημάτων που σε αφήνει άφωνο

Για τον Μπάσμπι Μπέρκλεϊ, ωστόσο, ακόμα και μια τέτοια τιμωρητική κίνηση πρόσφερε άφθονο δημιουργικό ερέθισμα. Κόντρα στη γενική εικονογραφική πεποίθηση των τότε μιούζικαλ, σύμφωνα με την οποία ο χορευτής / πρωταγωνιστής έπρεπε να φιλμάρεται με τον φακό αντίκρυ του ή σε ακολουθία της κίνησής του, ακολουθώντας έναν στάνταρ και σχεδόν θεατρικό τρόπο, ο δημιουργός κομψοτεχνημάτων του είδους όπως η «42η Οδός» (1933) απογείωνε την κάμερα στους ορίζοντες της καθαρής αφαίρεσης, ενσωματώνοντας ευφάνταστες γεωμετρίες και μπαρόκ σκηνογραφικά πανοράματα στα κάδρα του, πραγματοποιώντας ζαλιστικές πτήσεις γύρω από τους κομπάρσους και προσπαθώντας να μεταφράσει με κινηματογραφικούς όρους τις πανδαισίες της κίνησης και της μουσικής.

Εκτός αυτού, ο Μπέρκλεϊ υπήρξε ένας σκηνοθέτης που δεν δίσταζε να πάρει στιλιστικά ρίσκα και να αφήσει αχαλίνωτη τη φαντασία του, αγγίζοντας συχνά σουρεαλιστικά ύψη και συλλαμβάνοντας θεάματα που μόνο ένα μυαλό υπό την επήρεια ψυχοτροπικών ουσιών θα μπορούσε να έχει εμπνευστεί. Μόνο έτσι μπορεί να περιγραφεί, άλλωστε, και το αποστομωτικό δεκαπεντάλεπτο φινάλε του «The Gang’s All Here», το οποίο βιάζεται να προσπεράσει με συνοπτικές διαδικασίες τις λεπτομέρειες μιας μάλλον ανόητης ρομαντικής πλοκής για να μετατραπεί σε ένα καλειδοσκόπιο αποχρώσεων, φωτοσκιάσεων και σχημάτων που σε αφήνει άφωνο.

Δεν είναι παράλογο που πλήθος νεαρών αγοριών και κοριτσιών με αδυναμία στις χημείες έβγαζε εισιτήριο για να δει και να ξαναδεί την ταινία, τριπάροντας με την ξέφρενη φαντασμαγορία της

Όπως το φαντασμαγορικό ταξίδι του αστροναύτη που κορύφωνε το τελευταίο μέρος του «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος» σε μια ολιγόλεπτη συμφωνία του φωτός και των χρωμάτων, έτσι και το φιλμ του Μπέρκλεϊ κατόρθωνε, κάτι παραπάνω από δυο δεκαετίες πριν, να υποβάλλει το κοινό του σε έναν παρόμοιο αισθητικό οργασμό, μια οπτικοακουστική έκσταση που μοιάζει με πρώιμο ψυχεδελικό μεθύσι. Δεν είναι εντελώς παράλογο, συνεπώς, που γύρω στα τέλη της δεκαετίας του ’60 πλήθος νεαρών αγοριών και κοριτσιών με αδυναμία στις χημείες έβγαζε εισιτήριο για να δει και να ξαναδεί την ταινία, τριπάροντας με την ξέφρενη φαντασμαγορία της. Ήταν κι αυτός ένας τρόπος για να γιορτάσει κανείς μια πραγματική ιδιοφυία όπως ο Μπάσμπι Μπέρκλεϊ, σπίθες της οποίας είναι διασκορπισμένες σε αυτή τη μιούζικαλ εξτραβαγκάντζα του.

THE GANG’S ALL HERE
Ηνωμένες
Πολιτείες, 1943
Σκηνοθεσία
: Μπάσμπι Μπέρκλεϊ Σενάριο: Γουόλτερ Μπούλοκ, Τομ Μπρίτζες Διεύθυνση Φωτογραφίας: Έντουαρντ Κρονζάγκερ Μουσική: Λίο Ρόμπιν, Χάρι Γουόρεν Πρωταγωνιστούν: Άλις Φέι, Κάρμεν Μιράντα, Φιλ Μπέικερ, Μπένι Γκούντμαν, Σάρλοτ Γκρίνγουντ Διάρκεια: 103’