Μαξ Φον Σίντοφ (1929-2020): Έφυγε ο Σκανδιναβός ιππότης - αφιερωματα , θεματα || cinemagazine.gr
14:41
9/3

Μαξ Φον Σίντοφ (1929-2020): Έφυγε ο Σκανδιναβός ιππότης

Ο Σουηδός με την ευκατάστατη πρωσική καταγωγή, το «γαλαζοαίματο» όνομα, το παράστημα, τη μειλίχια αλλά και προστακτική φωνή κι εκείνο το βλέμμα που σε θωρούσε με κύρος και, θα έλεγες, ηθική επιταγή, δεν είναι πια εδώ. Πριν λίγο η γυναίκα του, παραγωγός Κάθριν Μπρέλετ, ανακοίνωσε στο Paris Match ότι: «Με βαθύ πόνο και απέραντη συγκίνηση αναγγέλουμε την έξοδο του Μαξ Φον Σίντοφ, σήμερα 8 Μαρτίου».

Από τον Ηλία Δημόπουλο

Τεράστια φιλμογραφία και αδιανόητη η σειρά των σκηνοθετών που χρειάστηκαν τα ερμηνευτικά του φώτα. Πρώτα όλων η 14χρονη συνεργασία με τον Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, που απλώθηκε σε 12 ταινίες και έβαλε θεμέλιο σημείο στίξης στον κινηματογραφικό λόγο των μέσων του 20ού αιώνα.

Από τον ιππότη της ακρογωνιαίας «Έβδομης Σφραγίδας», μέχρι τον ναύαρχο στο «Κουρσκ» που είδαμε στην Ελλάδα την περυσινή περίοδο (το «Echoes of the Past» του Νικόλα Δημητρόπουλου θα έχει πιθανά την τιμή του κύκνειου άσματος πάντως - η ταινία είναι σε post production), μεσολαβούν αναρίθμητες εμφανίσεις, στο θέατρο, την τηλεόραση και κυρίως τον κινηματογράφο, εμφανίσεις άλλοτε κυριαρχικά πρωταγωνιστικές και συχνότερα σκελετικά υποστηρικτικές. Ο Φον Σίντοφ, βρέθηκε από την αγιασμένη Σουηδία του Μπέργκμαν στο «σατανικό» Χόλιγουντ (που τον έκανε και Ιησού στην παραγκωνισμένη και αισθητικά υψηλή «Ωραιότερη Ιστορία του Κόσμου» του Στίβενς), πήγε στην Γαλλία, την Ιταλία, την Αγγλία και όπου τον καλούσαν (και τον καλούσαν συνεχώς) και δημιούργησε ρόλους με όλα κεφαλαία σε ταινίες που εξαιτίας του έγιναν συστηματικά ανώτερες.

Ενδεικτικά, και πλην Μπέργκμαν φυσικά, «Οι Μετανάστες» του Τροέλ (επίσης συχνή συνεργασία, έπαιζε και στο ας πούμε σίκουελ, της επόμενης χρονιάς, ξανά του Τροέλ), στο «Night Visitor» του Μπένεντεκ την ίδια χρονιά, τον «Εξορκιστή» ασφαλώς, τις «Τρεις Μέρες του Κόνδορα», το «Γράμμα από το Κρεμλίνο» του Χιούστον, την σπουδαία «Έρημο των Ταρτάρων» του Τζουρλίνι (ολόφωτος ανάμεσα σ’ ένα από εκείνα τα ευρωπαϊκά καστ που σου πέφτει το σαγόνι – Τρεντινιάν, Γκάσμαν, Ρέι, Περέν, Νουαρέ), φυσικά στο «Quiller Memorandum», του πήγαιναν γάντι αυτά, στην ατυχή «Χαβάη» του Ρόι Χιλ (μια υποψηφιότητα Σφαίρας όμως για τον ίδιο), κλασικοί ρόλοι στην «Απόδραση των 11» του Χιούστον (και πόσο βάρος φέρνει), τον «Φλας Γκόρντον», φωνητικά στο εκτός σειράς Μποντ «Ποτέ μην Ξαναπείς Ποτέ», στην «Χάνα και τις Αδελφές της» του Γούντι Άλεν, τις «Καλύτερες Προθέσεις» του Όγκαστ σε γραφή του δασκάλου και φίλου Ίνγκμαρ.

Και πόσα ακόμα να θυμηθείς... Κρατάς την πρώτη του οσκαρική υποψηφιότητας με το «Πελέ, Ο Κατακτητής», την δεύτερη την έχει στο «Εξαιρετικά Δυνατά και Απίστευτα Κοντά» του Ντάλντρι 25 χρόνια αργότερα, κρατάς τον ρόλο στο «Shutter Island» του Σκορσέζε, στο «Σκάφανδρο και την Πεταλούδα» του Σνάμπελ, στο «Minority Report» του Σπίλμπεργκ, οπωσδήποτε σ’ εκείνο το ωραιότατο «Intacto» του Φρεναντίγιο, στο «Χαμσούν» ξανά του Τροέλ, που υποδύεται τον διάσημο συγγραφέα, βέβαια στα «Χρήσιμα Αντικείμενα» τώρα που έχουμε εκ νέου φεγγάρι Στίβεν Κίνγκ, ακόμα και στον «Πόλεμο των Άστρων» (2015) του Έϊμπραμς, μα και στο «Game of Thrones»...

Υπήρξε σπονδυλική σημασίας η παρουσία ο Σίντοφ, ηγεμονική μορφή -έτσι και πανύψηλος που ήταν- στο κάδρο, είχε την πλαστικότητα να παίξει στα πάντα, όπως αποδεικνύεται και από το εύρος των προαναφερθέντων. Πάνω απ’ όλα όμως διέθετε αυτή την θρησκευτική βαρύτητα, την βαρυσήμαντη εκφορά, την ευθυτενή κατήφεια του μελαγχολικού βλέμματος, την διττή ικανότητα να υποδυθεί θετικό ήρωα αλλά και πλανευτικό villain.

Βαδίζοντας στα 91 του, σε ένα μήνα θα τα έφτανε, παρέμενε ενεργός (πάνω από 150 ταινίες, με την πρώτη 71 χρόνια πριν!) με την αειθαλή του όψη να αποπνέει ευωδιές ωραίων εποχών στις οποίες και παρέπεμπε.

Ελαφρύ το χώμα.