12:52
11/5

Οι Monty Python ενώθηκαν για πρώτη φορά σαν σήμερα (και άλλαξαν για πάντα τον τρόπο που γελάμε)

Σύμφωνα με μία εκδοχή, την πιο λογικοφανή μάλιστα, η κωμική ομάδα με το αξιοπερίεργο όνομα «Γυμνός Πύθωνας» ήταν απολύτως υπαρκτή. Και για να μην αερολογούμε, απαρτιζόταν από τους Μάικλ Πάλιν, Τέρι Τζόουνς, Τζον Κλιζ, Γκράχαμ Τσάπμαν, Ερικ Αϊντλ, Τέρι Γκίλιαμ.

Το χρονικό της θεάρεστης(;) συνένωσής τους, πάντα σύμφωνα με την ίδια εκδοχή, έχει ως εξής: οι πρώτοι δύο ήταν απόφοιτοι της Οξφόρδης, οι επόμενοι τρεις του Κέιμπριτζ, ενώ κάπου στη Νέα Υόρκη βρισκόταν ξέμπαρκος ο Γκίλιαμ. Οι περισσότεροι διασταυρώθηκαν για πρώτη φορά στα πλαίσια άλλων σόου και προγραμμάτων ( «Do Not Adjust Your Set», «Ι Μ Sorry, Ill Read That Αgain»), και στη συνέχεια όλοι μαζί αποφάσισαν να αλλάξουν μια για πάντα την ιστορία της κωμωδίας μέσα από τη συχνότητα του ταλαίπωρου του BBC. Αυτά.

Για να συνεχίσουμε με την πρώτη και πιο βαρετή εκδοχή, οι αλλοπρόσαλλοι επιμέρους σπόνδυλοι στο αλλοπρόσαλλο σώμα της τηλεοπτικής σειράς τους «Flying Circus» δεν ήταν παρά εφαρμογή των τεχνικών του χιούμορ που είχε εμπεδώσει η παρέα των κολεγιόπαιδων. Εχουμε και λέμε: σαρωτική αποδραματοποίηση (ο αξιωματικός που παρεμβαίνει φωνάζοντας «σταματήστε αυτό το σκετς, είναι ανόητο και κακογραμμένο», το κοινό που επιτίθεται στους ηθοποιούς στο τελευταίο επεισόδιο της δεύτερης σεζόν). Αντιστροφή (οι γιαγιάδες που τρομοκρατούν τους νέους της γειτονιάς, η Ιερά Εξέταση που βασανίζει με μαλακά μαξιλαράκια και αναπαυτικές πολυθρόνες, μια πόλη γεμάτη Σούπερμαν που αποθεώνει ως υπερήρωα τον Επισκευαστή Ποδηλάτων). Συνδυασμός ετερόκλητων στοιχείων (ο Μαρξ και ο Λένιν σε τηλεπαιχνίδι ποδοσφαιρικών γνώσεων, ο εθνικός διαγωνισμός σύνοψης του Προυστ σε δεκαπέντε δευτερόλεπτα) και βέβαια το ακαταμάχητα διαβρωτικό παράλογο (ο δάσκαλος πολεμικών τεχνών που επιμένει στην αυτοάμυνα εναντίον φρούτων, το υπουργείο Ηλίθιου Περπατήματος, η επανάληψη της λέξης «spam» σε σημείο παράνοιας).

Καμία αντίρρηση, αλλά μου φαίνεται ότι δεν συλλαμβάνουμε το μέγεθος και τη μοναδικότητα του φαινομένου. Γιατί και πώς οι σουρεαλιστικοί τρομοκράτες του Ηνωμένου Βασιλείου υπήρξαν το πρώτο και τελευταίο κωμικό γκρουπ (ναι, των αδελφών Μαρξ συμπεριλαμβανομένων) που αμφισβήτησε κυριολεκτικά τα πάντα, υπερβαίνοντας κατά πολύ τα όρια της σάτιρας και προκαλώντας ευθέως αυτά της (όποιας) λογικής;

Ισως να μας καλύψει η δεύτερη εκδοχή, σύμφωνα με την οποία οι Μόντι Πάιθον ήταν αποτέλεσμα ομαδικής παραίσθησης. Αποκυήματα του ίδιου σύμπαντος από το οποίο ξεπετάχτηκε η «Ανθολογία Του Μαύρου Χιούμορ» του Μπρετόν, τα θεατρικά του Μπέκετ και του Ιονέσκο, η ιερόσυλη ειρωνεία του Μπουνιουέλ. «Τα χόμπι μου είναι στραγγαλισμός ζώων, γκολφ και αυνανισμός» δηλώνει περήφανα ο πρωταγωνιστής ενός σκετς των Πάιθον και ερεθίζει για πολλοστή φορά την λογοκριτική ευαισθησία του BBC.

Επικουρικά, η σιωπηλή πλειοψηφία δε σταματά να βομβαρδίζει με επιστολές διαμαρτυρίας, ενώ η ομάδα των έξι αρχίζει να κουράζεται από τα μακροβούτια στον ωκεανό του παραλόγου. Η ομαδική παραίσθηση πρέπει να τελειώσει, μόνο για να ενεργοποιηθεί ξανά και ξανά μέσω ταινιών των ταινιών που γύρισαν ως το 1982 και το «Νόημα Της Ζωής». Κομμάτι ενός συλλογικού deja vu τώρα πια, ο ακατάληπτος λόγος των Μόντι Πάιθον θα συνεχίσει να σαρκάζει επιδεικτικά όσους αοριστολογούν περί «αναρχικού χιούμορ» από τον καναπέ της πολιτικής ορθότητας.

Φτάσαμε κιόλας στον επίλογο, χωρίς να έχουμε ξεκαθαρίσει τα περί ύπαρξης ή ανυπαρξίας των Μόντι Πάιθον. Δεν βαριέσαι, ευκολότερα θα αποφασίσουμε αν υπάρχει θεός. Οπως στο σκετς «Επίλογος», όπου το ζήτημα λύνεται με έναν αγώνα μποξ ανάμεσα σε έναν ιερωμένο και έναν άθεο συγγραφέα.

Και μετά από αυτό, μια απαραίτητη ανακοίνωση: «Το BBC θα ήθελε να ζητήσει συγγνώμη για ό,τι προηγήθηκε. Ηταν αηδιαστικό και άθλιο και παρακαλούμε να μη μπείτε στον κόπο να τηλεφωνήσετε, επειδή γνωρίζουμε ότι ήταν πολύ κακόγουστο, αλλά δεν το έκαναν επίτηδες και όλοι τους προέρχονται από κατεστραμμένες οικογένειες και έχουν πολύ θλιβερή προσωπική ζωή. Ιδίως ο Ερικ». Κωνσταντίνος Σαμαράς

Οι ταινίες
Και λίγο πριν δούμε στις Κάννες τον πολύπαθο «Δον Κιχώτη» του Τέρι Γκίλιαμ (ο οποίος πρόσφατα περασε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, περαστικά Τέρι!), ας ανοίξουμε το κινηματογραφικό κεφάλαιο Monty Python. Ένα κεφάλαιο που είναι όντως «something completely different»...

Οι Ιππότες της Ελεεινής Τραπέζης (Monty Python and the Holy Grail, 1975)
Μια από τις σημαντικότερες, διαχρονικά... «ξεκαρδιστικές» κωμωδίες της παγκόσμιας κινηματογραφικής ιστορίας φέρει τη σκηνοθετική υπογραφή των Τέρι Γκίλιαμ και Τέρι Τζόουνς και εξιστορεί την αχαλίνωτα σουρεάλ αναζήτηση του Ιερού Δισκοπότηρου από τον Βασιλιά Αρθούρο και τους ιππότες του. Οι Γκράχαμ Τσάπμαν, Τζον Κλιζ, Μάικλ Πάλιν, Ερικ Αϊντλ, Τζόουνς και Γκίλιαμ αλλάζουν ρόλους, ανακατεύουν εποχές, ιππεύουν... καρύδες και ξεστομίζουν πρωτάκουστες ατάκες, καθώς έρχονται αντιμέτωποι με τους περιβόητους Ιππότες Που Λένε Νι, το τρομερό και φοβερό Κουνέλι - Δολοφόνο και την... αστυνομία της σύγχρονης Αγγλίας! Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, σε περίπτωση που δεν έχει ακόμα πονέσει το στομάχι σας από τα γέλια, μετά το τέλος της ταινίας ακολουθούν οι τίτλοι τέλους... Pause, και διαβάστε προσεχτικά!

Ένας Προφήτης... Μα τι Προφήτης! (Life Of Brian, 1979)
Ο Ιησούς, η χριστιανική θρησκεία, η σταύρωση και τα χολιγουντιανά, βιβλικά έπη μπαίνουν στο διεστραμμένο μικροσκόπιο των Πάιθον, για να ξεχαρβαλωθούν και να σατιριστούν με χαρακτηριστικά ευφάνταστη αναίδεια. Καθώς ο Μπράιαν, ένας απλός, φτωχός πολίτης της Ιουδαίας του 33 μ.Χ. ανακηρύσσεται άθελά του Μεσσίας μετά από μια σειρά απίθανων παρεξηγήσεων, οι Ρωμαίοι κατακτητές τιμωρούν με αυστηρότητα όσους κάνουν... ορθογραφικά λάθη στα μηνύματα διαμαρτυρίας που γράφουν στους τοίχους και οι σταυρωμένοι τραγουδούν χαρωπά το γλυκόπικρο, κλασικό «Αlways Look At The Bright Side Of Life», η κωμική εξάδα σκαρφίζεται την πιο συναισθηματική και πολιτική ταινία της.

Μόντι Πάιθονς, το Νόημα της Ζωής (Τhe Meaning Of Life, 1983)
Πιο εγκεφαλικό και πιο άνισο ως φιλμ από τα παραπάνω, είναι ωστόσο γεμάτο από καθαρόαιμες παϊθονικές στιγμές ανθολογίας. Τι να πούμε εμείς, εξάλλου, όταν τα λένε οι ίδιοι καλύτερα: «Αν θέλετε να αντιμετωπίσετε κατά μέτωπο τις μεγάλες, υπαρξιακές ερωτήσεις, τότε καλύτερα να διαβάσετε την «Ιστορία Του Δυτικού Πολιτισμού» του Μπέρτραντ Ράσελ. Αν όμως είναι μακρύς ο δρόμος μέχρι τη βιβλιοθήκη της γειτονιάς σας ή φοβάστε μία από τις σπάνιες δερματικές ασθένειες που μπορεί να κολλήσει κανείς αν καταπιάνεται με πολλά, σοβαρά βιβλία, τότε αυτό το χειροποίητο βίντεο, εντελώς έγχρωμο και εξοπλισμένο με λειτουργίες rewind, ίσως είναι η απάντηση που αναζητούσατε...».

Κείμενα ταινιών: Ιωάννα Παπαγεωργίου