Σοφία Λόρεν: La Bella Sophia - αφιερωματα , θεματα || cinemagazine.gr
10:11
20/9

Σοφία Λόρεν: La Bella Sophia

Η διασημότερη Ιταλίδα ηθοποιός, με όψη που έτεινε να επισκιάζει ένα καθόλου ευκαταφρόνητο ταλέντο, η πρώτη ηθοποιός που κέρδισε όσκαρ πρώτου γυναικείου σε μη αγγλόφωνο ρόλο, η τιφόζι της Νάπολι. Η Σοφία Λόρεν γίνεται 89 σήμερα.

Από τον Ηλία Δημόπουλο

Με μια ζωή από κείνες που λες και φτιάχτηκαν για best-seller βιογραφία, η Λόρεν καυχάται το τρομερά φτωχικό της ξεκίνημα, τα πρώτα της καλλιστεία σε ηλικία 15 ετών (δεν ήρθε πρώτη), τον ανύποπτο ερχομό του μεγαλοπαραγωγού Κάρλο Πόντι στη ζωή της, την αλλαγή του ονόματός της και την είσοδο στο Χόλιγουντ όταν με το συμβόλαιο της Paramount μπήκε το νερό στ’ αυλάκι.

Είχαν προηγηθεί πάμπολλοι κομπαρσικοί ρόλοι στην Ιταλία – με το όνομα Σοφία Σικολόνε ή Σοφία Λατσάρο - ως το 1953 που ο Πόντι την συμβούλευσε να εξαμερικανίσει το όνομά της. Ο πρώτος της πρωταγωνιστικός ρόλος ήταν της «Aida» (βασισμένο στην όπερα του Βέρντι), σε μια ταινία που λέγεται (δεν την έχω δει) πως τράβηξε για πρώτη φορά πάνω της τα βλέμματα.

Εκεί που σίγουρα άρχισε να τραβάει τα βλέμματα ήταν την επόμενη χρονιά με τις «Δύο Νύχτες με την Κλεοπάτρα» (ποια Τέιλορ ρωτάς εσύ και δικαιολογημένα) και το «A Day in Court» («Μια Μέρα στο Φρέσκο», αθάνατοι ελληνικοί τίτλοι), οπότε και η φιλήδονος σινεφίλ ανθρωπότητα ήξερε πως μεγάλη ηθοποιός η Άννα Μανιάνι, αινιγματικά γοητευτική η Μόνικα Βίτι, κλασάτη η Σιλβάνα Μανγκάνο, καλλονή η Καρντινάλε, όμως το γήινο στερεότυπο της μεσογειακής σεξουαλικότητας είχε πλέον (νέο) ονοματεπώνυμο (ναι, ήταν και η Τζίνα Λολομπρίτζιντα – γι΄ αυτό δεν ήθελαν να βλέπουν η μία την άλλη – αλλά την θυμάσαι;) και η σειρά των επόμενων δεκαετιών θα έβρισκε το σημείο αναφοράς της.

Με την «Ερωτική Πολιορκία» («L'oro di Napoli»…) του Ντε Σίκα γίνεται πιο επίσημη η γέννηση μιας σταρ, ενώ το ’57 παίζει στο αρκετά γνωστό, εύλογα, στη χώρα μας «Το Παιδί και το Δελφίνι» με την Λόρεν (και τον Τώνη Μαρούδα) να τραγουδούν στην Ύδρα «Τι ‘ναι Αυτό που το Λένε Αγάπη», ένδοξο τεχνικόλορ, σινεμασκόπ, Νεγκουλέσκο στην σκηνοθεσία, δεν είναι έτσι τα έργα πια και, από μια πλευρά, δεν είναι καθόλου ωραίο αυτό.

Αυτή ήταν και πρώτη της ταινία στο Χόλιγουντ που εγκαινιάζει μια περίπου 15ετία που η Λόρεν βρίσκεται παντού, οι παραγωγές είναι μεγάλες, οι συμπρωταγωνιστές πρωτοκλασάτοι (Μπράντο, Χόλντεν, Νιούμαν, Γκέιμπλ, Ίστον, Σέλλερς, Γκραντ, Κουίν) και οι ταινίες, άλλοτε καλές άλλοτε όχι και τόσο. Αν πρέπει να διαλέξεις κάποιες που ξεχώριζαν θα έλεγα το «Κλειδί» δίπλα στον Γουίλιαμ Χόλντεν, έλασσων Κάρολ Ριντ (άρα καλύτερα από μείζονες ταινίες πολλών άλλων μαζί), το «Πόθοι Κάτω από τις Λεύκες» του Ο’ Νιλ σε σκηνοθεσία του ειδήμονα σ’ αυτά τότε Ντέλμπερτ Μαν, οπωσδήποτε οι «Δυο Γυναίκες» (η «Ατιμασμένη» στον τότε Έλληνα εκμεταλλευτή, έχει κάποια σχέση με την υπόθεση έστω..) όπου η ομάδα όνειρο του ιταλικού νεορεαλισμού Ντε Σίκα-Τσαβατίνι πιάνουν το βιβλίο του Μοράβια και η Λόρεν υπερίπταται κερδίζοντας όσκαρ πρώτου γυναικείου και το «Houseboat», δίπλα στον Κάρι Γκραντ, με τον οποίον υπήρξε και θρυλικό ειδύλλιο μέχρις ότου η Λόρεν διαλέξει τον Κάρλο Πόντι.

Υπήρξε επίσης ένα ντουέτο με τον Μπράντο στο κύκνειο άσμα του Τσάπλιν «Η Κόμησσα απ’ το Χονγκ Κονγκ» - σκοτώθηκαν στα γυρίσματα – δυο χλαμύδες επιπέδου το «Ελ Σιντ» και «Η Πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας» (ένα εκατομμύριο εδώ η αμοιβή της!), μια καρυκευμένη κομεντί με τον Πίτερ Σέλερς (που πήρε το ρόλο γιατί ποθούσε τη Λόρεν στην πραγματικότητα), το «Millionairess», το ωραιότατο θρίλερ τύπου «Charade», ξανά του Στάνλεϊ Ντόνεν, «Arabesque», δίπλα στον Γκρέγκορι Πεκ, ένα παράξενο θρίλερ του Λίτβακ με τον Άντονι Πέρκινς (μεγάλη φιλία οι δυο τους), το «Five Miles to Midnight», που καθώς το γράφω θέλω να το ξαναεπισκεφτώ, ας πούμε κι εκείνο το πλήρως αποτυχημένο και κάπως γοητευτικό «Lady L», που σκηνοθέτησε ο Πίτερ Ουστίνοφ και της έβαλε δίπλα τους Πολ Νιούμαν και Ντέιβιντ Νίβεν.

Καλύτερες ήταν οι ιταλικές της ταινίες πάντα, συχνότατα με τον Ντε Σίκα σκηνοθέτη και τον Μαστρογιάννι από δίπλα (έντεκα φορές δούλεψαν μαζί!) ο «Γάμος α λα Ιταλικά», η δεύτερή της υποψηφιότητα, το εκπληκτικό «Ηλιοτρόπιο», το «Χθες Σήμερα Αύριο» , η «Ξεχωριστή Μέρα» του Έτορε Σκόλα, εκ νέου, με τον Μαστρογιάννι. Σ’ όλα τους η Λόρεν μπορούσε να ισορροπήσει την φλογερή της σεξουαλικότητα, την αριστοκρατική της λαϊκότητα, την ένταση της σύγκρουσης του ονείρου με την πραγματικότητα.

Σταδιακά απομακρύνθηκε από το σινεμά, ελάχιστες οι εμφανίσεις ειδικά από το ’90 και μετά (αν και οι λάτρεις θα θυμούνται το «Prêt-à-Porter» του Άλτμαν), ασχολούμενη με επιχειρήσεις, διαφήμιση και τρώγοντας τις μακαρονάδες που λατρεύει. Η σχέση της με τον Πόντι διήρκεσε περισσότερα από 50 χρόνια, ως τον θάνατό του το 2007, και είναι από τις ωραίες ιστορίες της βιομηχανίας, ένα τιμητικό Όσκαρ ήρθε στις αρχές του ’90, πλήθος οι συνολικές της βραβεύσεις - αναρίθμητα ας πούμε τα Ντονατέλο της, τα ιταλικά βραβεία κινηματογράφου.

Η Λόρεν είναι η ζωντανή χρονογέφυρα με το σινεμά του ‘60, η ντίβα που δεν υπήρξε ποτέ πριμαντόνα, η τέλεια ενσάρκωση της ναπολιτάνας, η γυναίκα που υλοποίησε για τα χρόνια του σινεμά ένα ολόκληρο στερεότυπο χωρίς ποτέ να καταφύγει σε αυτοδιαφημιστική χυδαιότητα.

Να είναι καλά κι εμείς να βλέπουμε και τις ταινίες της.