Φιλμ νουάρ, δράμα και φεμινισμός: 5 ταινίες για την Μπάρμπαρα Στάνγουϊκ - αφιερωματα , θεματα || cinemagazine.gr
10:01
16/7

Φιλμ νουάρ, δράμα και φεμινισμός: 5 ταινίες για την Μπάρμπαρα Στάνγουϊκ

Στην ακμή της πυλώνας του κλασσικού Χόλιγουντ, στα τελευταία της ιέρεια της τηλεοπτικής αμερικανικής σαπουνόπερας, η Μπάρμπαρα Στάνγουϊκ θα είχε γενέθλια σαν σήμερα. Προτείνουμε πέντε, λιγότερο γνωστές, ταινίες μιας τεράστιας - και καλής - φιλμογραφίας.

Από τον Ηλία Δημόπουλο

Τέσσερεις υποψηφιότητες για Όσκαρ, ένα τιμητικό βραβείο το 1982, κάτοχος Έμμι, Χρυσής Σφαίρας και, βέβαια, βραβείου συνεισφοράς του Αμερικανικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου το 1987, η Στάνγουϊκ έζησε ταραχώδη ζωή, μεγάλωσε σαν ορφανή, παντρεύτηκε δυο φορές (την δεύτερη τον Ρόμπερτ Τέιλορ), υπήρξε βέρα Ρεπουμπλικάνα – απέναντι ακόμα και στον Ρούζβελτ! - και υπήρξε μια αγαπητή σε συναδέλφους και κοινό, φοβερά ευέλικτη ηθοποιός που κουβάλησσε ρόλους από εύγλωττες screwball κωμωδίες μέχρι noir μοιραίες και θρίλερ θύματα.

Ακολουθεί, μετά από βάσανο να σημειωθεί, μια πεντάδα ταινιών την οποία εξαιρούνται οι κλασσικές της συμμετοχές («Double Indemnity», «Strange Love of Martha Ivers», «Lady Eve», «Stella Dallas») μα προτείνονται άλλες που θα ενδιαφέρουν τους σινεφίλ και αποκαλύπτουν το ευλύγιστο, ξυραφένιο ταλέντο της.

«The Miracle Woman» (1931) του Φρανκ Κάπρα

H δεύτερη από τις πέντε συνεργασίες της Στάνγουϊκ με τον Φρανκ Κάπρα, είναι μια ιστορία εναντίωσης στην θεσμοθετημένη θρησκεία με ηρωΐδα μια νεαρή που οργισμένη από την στάση της Εκκλησίας να απολύσει τον ιερέα πατέρα της, στήνει αμέσως μετά τον θάνατό του μια απάτη στο όνομα της Εκκλησίας. Δράμα και καταγγελία με τον τρόπο του Κάπρα – που υπήρξε ερωτευμένος με την Στάνγουϊκ και τα κάδρα το μαρτυρούν - μια ταινία οπωσδήποτε για τους φαν του σκηνοθέτη αλλά και χαρακτηριστική για τα ερμηνευτικά κότσια της μόλις 23χρονης Στάνγουϊκ που κλέβει την παράσταση.

«Σκιές Που Περνούν» (Baby Face, 1933) του Άλφρεντ Ε. Γκριν

Από τις συχνά εμφανιζόμενες σε δεκάδες πιο φημισμένων ταινιών πριν τον Κώδικα Χέϊζ, το «Baby Face» είναι, εντυπωσιακά, ανάμεσα αμοραλιστικό πρωτοφεμινιστικό μανιφέστο και morality tale για την ανηθικότητα στους χώρους εργασίας και την ανισότητα των φύλων. Ο Στάνγουϊκ, αναδεικνύεται, νωρίτερα κι από τις Μπέτι Ντέιβις και Τζόαν Κρόφορντ, σε τολμηρό πρότυπο χειραφέτησης και το «Baby Face», που σε ορισμένες αμερικανικές πόλεις είχε απαγορευθεί λόγω της ανάδειξης του sex power politics, είναι εδώ να το υπενθυμίσει.

«Ball of Fire» (1941) του Χάουαρντ Χωκς

H Στάνγουϊκ το '41 έκανε τέσσερεις ταινίες, πράγμα σύνηθες σε μια εποχή που οι ηθοποιοί δούλευαν περισσότερο, η μία καλύτερη από την άλλη («Lady Eve», «You Belong to Me», «Meet John Doe»), η τέταρτη ήταν αυτή, μια κλασσική (αν και δυστυχώς άγνωστη) κωμωδία του Χάουαρντ Χοκς με τυπικό χοκσικό θέμα – που θυμίζει κιόλας λίγο την ταινία του Στάρτζες της ίδιας χρονιάς («Lady Eve»). Έτσι λοιπόν είναι το ζωογόνο θηλυκό που ξεσηκώνει και προοδεύει στα της ζωής τον καθηγητή γλωσσολογίας Γκάρι Κούπερ, που ερευνά την φρασεολογία της αργκό. Η Στάνγουϊκ κάνει έξοχα την περπατημένη καμπαρετζού, ο Κούπερ είναι στο κωμικό στοιχείο του ως έκπληκτος κι εν συνεχεία έκθαμβος, η ταινία είναι διασκεδαστικότατη και μια μεγάλη φιλία αναπτύχθηκε ανάμεσα στους δύο, που έπαιζαν μαζί βέβαια και στο «Meet John Doe» εκείνης της χρονιάς.

«Στον Ίσκιο του Δολοφόνου» (Sorry, Wrong Number, 1948) του Ανατόλ Λίτβακ

Απολαυστικό, σαρδόνιο, υπερταξικό θρίλερ του Ανατόλ Λίτβακ, με μια πλούσια καθηλωμένη στο κρεββάτι της από μια ψυχοσωματική καρδιοπάθεια, που ακούει τυχαία στο τηλέφωνο μια συνωμοσία για έναν φόνο και με τα πολλά καταλαβαίνει ότι είναι η ίδια το επικείμενο θύμα και αρχιμάστορας της ιστορίας είναι το φτωχαδάκι ο άντρας της που καθόλου δεν γουστάρει να είναι το bellboy του ζάμπλουτου φαρμακοβιομήχανου πεθερού. Η Στάνγουϊκ βρίσκεται σε πλήρη, ανεξέλεγκτη υστερία σ’ όλο το έργο (παίρνει και μια οσκαρική υποψηφιότητα) και ο Μπαρτ Λάνκαστερ κάνει τον κακό σ' έναν από τους πρώτους ρόλους του.

Crime of Passion (1957) του Γκερντ Όσβαλντ

Εντυπωσιακά καλορυθμισμένη και αρκετά φεμινιστική σπουδή και καταγγελία των αμερικανικών προαστίων του '50, σε σκηνοθεσία ενός περιθωριακού των στούντιο εκείνης της εποχής του Βερολινέζου Γκερντ Όσβαλντ. Η Στάνγουϊκ είναι σε συντονισμένο (κλασσικό) mode νευρωτισμού, προσθέτει την σεξουαλική ανικανοποίηση και ηγείται ενός φιλμ που διαολοστέλνει το αμερικανικό όνειρο και την αγία οικογένεια, μιλώντας τολμηρά κι ενήλικα για το ζευγάρι και την σεξουαλική του πληρότητα ως πρωταρχικά για την κοινωνική υγεία.