«Τα Ταξίδια του Σάλιβαν»: Ένα κωμικό αριστούργημα ετών 77!

Το ότι ο Πρέστον Στάρτζες όχι μόνο δεν απολαμβάνει φήμης σήμερα αλλά δεν είναι καν γνωστός ανάμεσα σε υποτιθέμενους σινεφίλ, είναι επαγγελματική αμέλεια της κριτικής και αδιαφορία ενός κοινού που αποκαθήλωσε τους ειδήμονες διαγράφοντας την σημασία που μπορεί να έχει η πρόσθετη γνώση πάνω σ' ένα αντικείμενο. Γνωστά πράγματα, δυστυχώς.

Ωστόσο ο Πρέστον Στάρτζες, με 12 ταινίες στην δεκαετία του '40, με τις οποίες έφτασε και τρεις φορές στα όσκαρ σεναρίου κερδίζοντας ένα, είναι ο καλύτερος σκηνοθέτης κωμωδίας της δεκαετίας εκείνης (με απίστευτο ανταγωνισμό), ένας μετρ του ρυθμού, του σκρούμπολ, της κωμικής κατάστασης, της μπουρλέσκ φρενίτιδας. Κι ίσως τούτο εδώ να αντιπροσωπεύει την κορυφή του έργου του.

Στα «Ταξίδια του Σάλιβαν» ο Στάρτζες σκάρωσε μια σάτιρα του Χόλιγουντ και των δημιουργών του, μια ιστορία για έναν φτασμένο σκηνοθέτη κωμωδίας που θέλει να πάρει το χρίσμα του «σοβαρού» γυρίζοντας μια ταινία κοινωνικού προβληματισμού και μηνύματος. Το σενάριο του Στάρτζες, χειμαρρώδες και μέχρι σπασμού αστείο ανά στιγμές, κάνει φύλλο και φτερό την χολιγουντιανή σοβαροφάνεια, το ίδιο όμως και τους απανταχού περισπούδαστους που παίρνουν επ' ώμου τη σωτηρία και τον διαφωτισμό των μαζών.

Το αποτέλεσμα είναι μια από εκείνες τις ταινίες που μέσα σε 90 λεπτά έχουν πει πάμπολλα, σου αφήνουν μια ανεξάντλητη αίσθηση και, ακόμα περισσότερο, είναι τόσο εμπνευσμένες που δεν χρειάζονται να επιμένουν και να χρονοτριβούν στις κατακτήσεις τους. Όταν έχεις κάτι να πεις το λες, όσοι έχουν τις κεραίες τους τεντωμένες θα το πιάσουν. Η σήμερα αδιανόητη, ανέκαθεν εκπληκτική, οικονομία του κλασσικού Χόλιγουντ.

Στην εποχή της δεν αντιμετωπίστηκε άμεσα σαν το αριστούργημα που είναι, αν και υπήρξαν κάποιοι που την αντελήφθησαν, με τον καιρό όμως το έργο αποκαταστάθηκε αναγορευόμενο στην εκλεκτή θέση μιας εκ των σημαντικότερων κωμωδιών της ιστορίας του σινεμά. Τζόελ Μακρέι, Βερόνικα Λέικ δεν υπήρξαν ποτέ απολαυστικότεροι, τη Λέικ κόντεψε να τη πνίξει ο Στάρτζες όταν του ήρθε έγκυος στην αρχή των γυρισμάτων (άλλωστε πόσοι τη συμπάθησαν; – κι ας έγραφε αξέχαστα στον φακό), τίποτα όμως δεν εμποδίζει το έργο να είναι ανάμεσα στις 100 σπουδαιότερες αμερικανικές ταινίες για το Αμερικάνικο Ινστιτούτο Κινηματογράφου, όπως και το να αποτελεί ως σήμερα πηγή αναφορών (από τους αδελφούς Κοέν, για παράδειγμα) για το πληροφορημένο σινεμά.