14:32
4/10

«Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας» έγινε 31 ετών!

Κι όμως, το κύκνειο άσμα αυτού του «αναλογικού» τρόπου δεν ήρθε από έναν Αγγλοσάξονα. Ο (αρμόδιος) Ντέιβιντ Λιν είχε κάνει τρία χρόνια πριν το δικό του «Πέρασμα στην Ινδία», ο Ρίτσαρντ Ατένμπορο είχε κάνει πέντε χρόνια πριν τον «Γκάντι» του, ακόμα και ο Στίβεν Σπίλμπεργκ δοκίμαζε – την ίδια χρονιά με τον «Αυτοκράτορα» – την δεύτερή του απόπειρα ενηλικίωσης με την «Αυτοκρατορία του Ήλιου». Όμως θα ήταν ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι που θα έκλεινε θριαμβευτικά μια ολόκληρη εποχή, με την ακαδημαϊκή σφραγίδα μάλιστα, αφού «Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας» θα έπαιρνε εννέα επικές υποψηφιότητες για όσκαρ – και θα τις έκανε όλες τους βραβεία!

Αν και επ' ουδενί ένας δημιουργός άγνωστος στο έπος, το «1900» του από το 1976 ήταν ένας γιγάντιος σε διαστάσεις, διάρκεια και θεματική καμβάς, που ο Μπερτολούτσι χειρίστηκε με δεξιοτεχνία, τούτο ήταν ένα κολοσσιαίο στοίχημα. Βλέπεις στο «1900» δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν οι οικονομικές διαστάσεις ενός χρυσοποίκιλτου αυτοκράτορα, της πρώτης ταινίας (και) αμερικανικών κεφαλαίων που θα γυριζόταν στην Κίνα με πλήρη υποστήριξη στην παραγωγή. Η Δημοκρατία της κομμουνιστικής χώρας θα παραχωρούσε ακόμα και την Απαγορευμένη Πόλη - αφήνοντας μάλιστα κοτζάμ Βασίλισσα Ελισάβετ, που εκείνο τον καιρό επισκεπτόταν την χώρα, έξω από τον ιερό χώρο για να ολοκληρωθεί το γύρισμα!

Η Κίνα θα παραχωρούσε επίσης μια από τις πιο ιστορικά ευαίσθητες ιστορίες της. Αυτήν του τελευταίου της αυτοκράτορα, προτού ο σοβιετικός Κόκκινος Στρατός τον εκθρονίσει το 1945 ως «παράπλευρο» γεγονός της επιχείρησης της Μαντσουρίας που ουσιαστικά έκλεισε τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο στο Ανατολικό Μέτωπο, όταν οι Σοβιετικοί επιτέθηκαν στην Ιαπωνία. Το 1950 που ξεκινά η ταινία, είναι επίσημα πια η περίοδος του Μάο στην εξουσία και ο έκπτωτος αυτοκράτορας πρόκειται να δικαστεί από το καθεστώς για εγκλήματα πολέμου.

Ο Μπερτολούτσι, πολιτικά αναθεωρητικός (όσο και απρόσμενος για κάποιον ποτισμένο στην φιλμογραφία του μέχρι τα μέσα του '70 – άλλωστε μετά ο Μπερτολούτσι, για πολλούς, άρχισε να είναι ένας καλύτερος κριτικός από σκηνοθέτης...) δομεί την ιστορία του μέσα από διαλεκτικά φλασμπακ.

Ο Που-Γι έγινε αυτοκράτορας στα 3 του, το 1908, και μεγάλωσε μέσα στο τέλεια προστατευτικό κι απόκοσμο περιβάλλον του παλατιού. Ο Μπερτολούτσι σε μια παραγωγή τόσης ευμάρειας που να κάνει το ψηφιακό σινεμά να φαίνεται φθηνός εντυπωσιασμός, με την αρωγή του Βιτόριο Στοράρο στην φωτογραφία βέβαια, συνταίριαξε πράγματα που μόνο ο Λιν είχε καταφέρει: Το μεγαλοπρεπές έπος με τον χαρακτήρα, την γαλαζοαίματη πολυτέλεια με την φτωχικότητα της έκπτωσης, την αποφυγή εύκολης ιδεολογικής κριτικής αλλά και την δυνατότητα, μέσα από τον παραλληλισμό και την αναλογία που παρέχει το μοντάζ, να κουβεντιάσεις την Ιστορία σε παράλληλη τροχιά με το προσωπικό επεισόδιο.

Όχι τυχαία, «Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας» υμνήθηκε ολοκληρωτικά, κέρδισε άπειρα βραβεία (Όσκαρ, Σεζάρ, Ντονατέλο, BAFTA και πολλά ακόμα), τύπωσε στο μουσικό μας υποσυνείδητο την μουσική των Μπερν και Σακαμότο, έδωσε έναν αξεπέραστο ρόλο στον Τζον Λον αλλά και μια θαυμάσια αναβίωση στον Πίτερ Ο' Τουλ και ολοκλήρωσε έναν κύκλο περισσότερων από 70 ετών που το Χόλιγουντ έφτιαχνε έργα αναλογικής (με διπλή έννοια) δόξας και σκηνοθετικού άθλου.