Ένα φτωχικό χωριό γίνεται μάρτυρας της αδελφοκτόνου παράνοιας του Εμφυλίου, στο σκληρό, σύγχρονο 'παραμύθι' για μία από τις σκοτεινές περιόδους της ελληνικής ιστορίας, για την οποία σπάνια έχουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε – τον ελληνικό εμφύλιο. Μιλήσαμε στον σκηνοθέτη Κώστα Χαραλάμπους για τις δυσκολίες στο χειρισμό ενός τέτοιου ζητήματος, την αναπαράσταση της εποχής αλλά και την επιλογή του τίτλου.
Ένα φτωχικό χωριό γίνεται μάρτυρας της αδελφοκτόνου παράνοιας του Εμφυλίου, στο σκληρό, σύγχρονο 'παραμύθι' του Κώστα Χαραλάμπους για μία από τις σκοτεινές περιόδους της ελληνικής ιστορίας, για την οποία σπάνια έχουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε – τον ελληνικό εμφύλιο. Η προσέγγισή του διαφορετική με το στιβαρό δράμα εποχής ή την ατόφια πολεμική ταινία που περιμέναμε. Η «Δεμένη Κόκκινη Κλωστή», που έκανε πρεμιέρα στις Νύχτες Πρεμιέρας Conn-x, είναι ένα θρίλερ που εκπλήσσει με τις συχνά ανελέητες διαθέσεις του και τις σπλάτερ πινελιές του, που απεικονίζουν ένα κόσμο γεμάτο πόνο και θάνατο.
Είναι η πραγματικότητα που βιώνουν οι κάτοικοι ενός ορεινού χωριού (στους πρωταγωνιστικούς ρόλους ο Θάνος Σαμαράς και ο Τάσος Νούσιας) την πρώτη περίοδο των συγκρούσεων που αποτέλεσαν τον Εμφύλιο – ξάφνου το χωριό γίνεται ένα κλειστοφοβικό κουκούλι μέσα στο οποίο απελευθερώνονται οι διαπροσωπικές έχθρες και οι μικρότητες που προκύπτουν από την κοινωνική συμβίωση, τροφοδοτημένες από την εκδικητικότητα και την αντιζηλία. «Η ταινία μου έχει μια μορφή που δεν άπτεται συγκρούσεις ιδεολογιών ή την έννοια της μεγάλης αφήγησης αλλά αντιπαλότητες ανθρώπινες, καταστάσεις και συνθήκες που δημιουργήθηκαν στον Εμφύλιο,» μας λέει ο σκηνοθέτης Κώστας Χαραλάμπους, εδώ στην δεύτερη κινηματογραφική του απόπειρα μετά το «Αγάπη στα 16».
Η σκέψη να κάνει μια ταινία σχετικά με τον εμφύλιο γεννήθηκε το 2004. «Ήξερα ότι έπρεπε να ήταν κάτι σκληρό, γιατί έτσι πιστεύω ότι ήταν αυτή η εποχή, μέσα από διαβάσματα. Και έχω την αίσθηση ότι δεν τελείωσα με αυτόν τον κύκλο. Θα ήθελα να κάνω άλλη μία. Θέλω ένα συγκεκριμένο θέμα, μια συγκεκριμένη σκοπιά που είναι πολύ σημαντική, θα φωτίσει μια μεριά καινούρια του Εμφυλίου, και δεν την έχουμε δει.»
Μια σειρά από χωριά δάνεισαν γωνιές τους για να δημιουργηθεί η εικόνα του χωριού που με τους πλίνθινους οικισμούς του και την ελαφρώς πρωτόγονη χροιά του είναι το ιδανικό φόντο για μια τέτοια ιστορία. Η παραγωγή, βέβαια, δούλεψε σκληρά για να χρησιμοποιηθούν, και είχε την βοήθεια των κατοίκων της περιοχής που ήταν πολύ δεκτικοί στο να βοηθήσουν και παραχώρησαν σε κάποιες περιπτώσεις δικά τους αντικείμενα. «Η σωστή ανάπλαση της εποχή ήταν το δυσκολότερο. Όταν δεν έχεις ζήσει σε μια εποχή, τα βιώματά σου είναι μόνο μέσα από τα βιβλία, αυτό που μπορεί να σε προδώσει σε μία ταινία είναι να μην την αναπαραστήσεις σωστά. Με τον τρόπο που μιλάνε οι άνθρωποι, τον τρόπο που κινούνται… Οπότε πρέπει να ανασαίνει η ταινία αυτήν την εποχή. Αυτό είναι το πιο δύσκολο: να έχουνε κάτι από εκείνη την εποχή, να μην συμπεριφέρονται σαν σήμερα.»
Πώς ήρθε η ιδέα για τον τίτλο; «Τα παραμύθια παλιά ήταν ιστορίες αίματος, για να τρομάξουν και να διαπαιδαγωγήσουν τα παιδιά, με έναν συγκεκριμένο τρόπο από τον φόβο, να τους δώσουν τα πρώτα δείγματα ζωή, ότι δεν είναι η ζωή αυτό που ξέρεις, δεν θα είσαι πάντα κάτω από την προστασία ενός περιβάλλοντος που θα σου δίνει αγάπη, θα βρεθείς και σε πολύ δύσκολες καταστάσεις. Αυτές τις καταστάσεις ήθελαν να δώσουν τα παραμύθια, ήταν φοβερά, ιστορίες αίματος δεμένες. Έτσι και ο Εμφύλιος είναι μια ιστορία που είναι μια δεμένη κόκκινη κλωστή γιατί όσοι συνεπλάκησαν ήταν αδέρφια. Το μίσος έφερε τη βία – αλλά το συστατικό ήταν το μίσος, που έβαλε τους ανθρώπους να σκοτώνονται. Δεν είναι μόνο αυτό όμως. Περνάει και μέσα από τις διαπροσωπικές σχέσεις.»
Χριστίνα Λιάπη
Η ταινία «Δεμένη Κόκκινη Κλωστή» συνεχίζει να προβάλλεται στις ελληνικές αίθουσες από την ODEON.