Τοσίρο Μιφούνε: Σαν σήμερα γεννήθηκε ο διασημότερος στη Δύση Ιάπωνας ηθοποιός - αφιερωματα , θεματα || cinemagazine.gr
8:00
1/4

Τοσίρο Μιφούνε: Σαν σήμερα γεννήθηκε ο διασημότερος στη Δύση Ιάπωνας ηθοποιός

Γεννιέται σαν σήμερα το 1920 ο λέων του ιαπωνικού σινεμά, μνημειώδης συνεργάτης του Ακίρα Κουροσάβα σε 16 ταινίες.

Από τον Ηλία Δημόπουλο

Ακόμα και οι πιο αμύητοι σινεφίλ στην απωανατολική παραγωγή των περασμένων δεκαετιών, γνωρίζουν τον Τοσίρο Μιφούνε. Όχι αδικαιολόγητα, είναι το πρόσωπο του κλασικού ιαπωνικού σινεμά που εισήχθη στη Δύση, ούτε όμως και άδικα μιας και το πλήθος των συνεργασιών με τον Ακίρα Κουροσάβα του έφερε αρμόζουσα αναγνωρισιμότητα και τιμή σε όλο τον κόσμο.

Ο Μιφούνε γεννήθηκε από Μεθοδιστές Ιάπωνες γονείς στην σημερινή Κίνα, όταν αυτή ήταν υπό ιαπωνική κατοχή. Στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο υπηρέτησε στην αεροπορία ως φωτογράφος, εμπειρία που ο ίδιος περιέγραφε με τα μελανότερα χρώματα, εμπειρία όμως που ωστόσο τον έκανε να θέλει να γίνει φωτογράφος. Έτσι εισήλθε στα περίφημα ιαπωνικά κινηματογραφικά στούντιο Τόχο, ως βοηθός διευθυντή φωτογραφίας. Η μοίρα όμως τον ήθελε έμπροσθεν του φακού. Όταν ερήμιν του φίλοι του υπέβαλλαν φωτογραφίες του σε κυνηγούς ταλέντων για το στούντιο, ο Μιφούνε ήταν ένας από τους λιγοστούς που επελέγησαν από 4.000 υποψηφίους.

Σε ένα από τα δοκιμαστικά του ήταν παρών και ο Ακίρα Κουροσάβα, όχι από τους ανθρώπους που εντυπωσιάζονταν από ηθοποιούς κατά δική του ομολογία. Η υπόδυση ενός φρενιασμένου νεαρού από τον Μιφούνε κατέπληξε τον Κουροσάβα. Ο Μιφούνε έχασε το τεστ, κέρδισε όμως το μεγαλύτερο συμβόλαιο, αυτό της φιλίας και συνεργασία με τον σκηνοθέτη. Με τον «Μεθυσμένο Άγγελο» (1948) και η εκπληκτική «θυμωμένη» δυνατότητα του Μιφούνε θα αξιοποιούνταν και το μοναδικό συνεργατικό σερί θα ξεκινούσε.

Ο Μιφούνε ήταν ένας φοβερά πειθαρχημένος ηθοποιός-ακόλουθος μιας δικής του εκδοχής της αμερικανικής Μεθόδου. Κινησιολογικά συναρπαστικός, με μια εντυπωσιακή αντίληψη του κωμικού, της ευαισθησίας περασμένης στο «κλισέ» του επηρεασμένου από το Καμπούκι ιαπωνικού τρόπου, ο Μιφούνε παρακολουθούσε…λιοντάρια πριν παίξει στους «Επτά Σαμουράι», μάθαινε φωνητικά αλλόγλωσσους ρόλους, άλλαζε τη φωνή του. Η εκρηκτικότητά του με τον – κι όμως! – πειθαρχημένο, πανάκριβο τρόπο της είναι απαράμιλλη, το εργασιακό του ήθος παροιμιώδες. Όταν στο «1941» του Σπίλμπεργκ διαπίστωσε ότι οι ηθοποιοί που θα έπαιζαν τους ναύτες στο υποβρύχιο που διοικεί δεν ήξεραν που παν τα τέσσερα, ανέλαβε ο ίδιος να τους διδάξει την ναυτική συμπεριφορά.

Με τον Ακίρα Κουροσάβα

Με τον Κουροσάβα ο Μιφούνε διέπρεψε σε ποικιλία ρόλων. Από γκάμα αστική μέχρι την κλασικότητα των Σαμουράι και των Ρονίν του, ο Κουροσάβα είχε βρει τον άνθρωπό του. Δυστυχώς αυτό ολοκληρώθηκε με τον «Πορφυρογένη» (1965), που σήμανε ένα άνοιγμα του ηθοποιού σε πληθώρα συνεργασιών και μια περίοδο κρίσης για τον Κουροσάβα. Ο λόγος της ρήξης για κάποιους οφείλεται στα εξαντλητικά γυρίσματα του έργου (σχεδόν διετής προετοιμασία), για άλλους ίσως ήταν οικονομικός. Χρόνια αργότερα υπήρξε μια προσπάθεια επανασύνδεσης για το «Uzala», δεν συνέβη, τελικά οι δύο άντρες, πολύ αργά, τα ξαναβρήκαν στις αρχές του ’90 χωρίς ποτέ να υλοποιηθεί μια νέα συνεργασία.

Ο Μιφούνε εμφανίστηκε, μεταξύ άλλων, στο σινεμά του Μιζογκούτσι («Η Ζωή της Οχάρου», 1952), του Μίκιο Ναρούζε, του Κατζίρο Γιαμαμότο (μέντορα του Κουροσάβα που ανδρώθηκε ως βοηθός σκηνοθέτη δίπλα του) και του Χιρόσι Ιναγκάκι, που έκανε το γνωστό ίσως σε κάποιους «Σαμουράι» (1954) – Ξενόγλωσσο Όσκαρ στην απονομή του 1955.

Στη Δύση ο Μιφούνε είναι στο «Grand Prix», ως ιδιοκτήτης αγωνιστικής ομάδας (στα πρότυπα του Χόντα – ιδρυτή της γνωστής μάρκας αυτοκινήτων), στη «Μονομαχία Στον Κόκκινο Ήλιο» του Τέρενς Γιανγκ, αυτό το αξιαγάπητο camp ανάμεσα σε Μπρόνσον και Ντελόν (!), στη «Ναυμαχία του Μίντγουεϊ» και βέβαια το ωραιότατο «Δυο Λιοντάρια στον Ειρηνικό», πρωταγωνιστικός ρόλος δίπλα στον Λι Μάρβιν.

Οι (λίγο) μεγαλύτεροι τον θυμούνται και από το τηλεοπτικό «Σογκούν» κοντά στον Ρίτσαρντ Τσέιμπερλεϊν και τη Ρέιτσελ Γουόρντ, τηλεοπτική επιτυχία του ’80, που απέφερε στον Μιφούνε τεράστια αναγνωρισιμότητα σε ένα νεότερο κοινό συν μια υποψηφιότητα για Έμμυ. Βαρύτερα βραβεία ήρθαν (μόνο) δις από το Φεστιβάλ της Βενετίας για Καλύτερη Ερμηνεία («Γιοζίμπο» και «Κοκκινογένης»). Το μεγαλύτερο βραβείο για τον Τοσίρο Μιφούνε ήταν οι απαιτητικοί ρόλοι που τον χρειάστηκαν, οι σκηνοθέτες που τον ζητούσαν, το κοινό που τον αναγνώρισε και αγάπησε σε όλο τον κόσμο.