10:11
5/9

10 Πράγματα που ίσως δεν γνωρίζετε για τον Βέρνερ Χέρτσογκ

Ο Χέρτσογκ είναι ηγετική φυσιογνωμία του γερμανικού σινεμά και ο μεγαλοϊδεατισμός του επιβεβαιώνει απλά την κινηματογραφική του τόλμη: να στοχεύσει την κάμερα πληθωρικά και καίρια  στην ανθρώπινη φιλοδοξία, το θάρρος και την ανοησία της. Το έργο του είναι μοναδικό, ευμετάβλητο και συναρπαστικό. Κατάφερε να ξεπεράσει τα δημιουργικά όρια και παράλληλα τα γεωγραφικά σύνορα. Είναι ο μονος σκηνοθέτης που μπορεί να καυχιέται πως έχει κάνει γυρίσματα και στις επτά ηπείρους.

Στο σινεμά του, στόχος δεν είναι η κορυφή, αλλά η υπέρβασή της. Μέσα από τις επικίνδυνες κινηματογραφικές αναμετρήσεις του έχουν προκύψει απίστευτα επεισόδια, αλλά και καλλιτεχνική σοφία. Από το περιστατικό με τη Λότε Άισνερ μέχρι τους αμφιλεγόμενους και άγριους τρόπους του κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, ο ανθρωπος που σφράγισε το νέο γερμανικό κινηματογράφο μεταπολεμικά έχει αποτυπώσει στο πανί την αλήθεια του διευρυμένη και αποκαλυπτική.

Οι ταινίες του έχουν αγαπηθεί πολύ στην Ελλάδα. Από το 1961 που άρχισε να γυρίζει το πρώτο του μικρού μήκους φιλμ σε ηλικία μόλις 19 χρονών, δεν έχει σταματήσει να παράγει, να γράφει και να σκηνοθετεί, φτάνοντας τις 50+ ταινίες στη φιλμογραφία του (μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ), τη σκηνοθεσία δεκαοχτώ παραστάσεων όπερας, τριών θεατρικών κι ενός κοντσέρτου. Θέλετε να μάθετε περισσότερα για τον κύριο Χέρτσογκ;

1 Το πραγματικό του όνομα είναι Βέρνερ Στίπετιτς. Η μητέρα του Ελίζαμπεθ Στίπετιτς ήταν Αυστριακή, κροατικής καταγωγής. Ο Γερμανός πατέρας του τους εγκατέλειψε νωρίς. Υιοθέτησε το επώνυμο Χέρτσογκ, που σημαίνει Δούκας, αργότερα, όταν αποφάσισε να κάνει καριέρα στον κινηματογράφο.

2 Έχει σκηνοθετήσει περισσότερες από 20 ταινίες μεγάλου μήκους και 30 ντοκιμαντέρ.

3 Εργάστηκε σε χαλυβουργείο για να συγκεντρώσει το ποσό που θα χρηματοδοτούσε την πρώτη του ταινία, το μικρού μήκους ντοκιμαντέρ «Herakles» (1962).

4 Ωστόσο, την πρώτη του κάμερα 35mm, την πήρε από την σχολή κινηματογράφου του Μονάχου. Ο ίδιος δεν το θεώρησε ποτέ σαν κλοπή, αλλά σαν φυσιολογικό του δικαίωμα να αποκτήσει το μέσο με το οποίο θα μπορούσε να δουλέψει και να μάθει δουλεύοντας.

5 Το 1974, όταν έμαθε ότι η καλή του φίλη, ιστορικός του κινηματογράφου Λότε Άισνερ, ήταν ετομοθάνατη αποφάσισε να περπατήσει από το σπίτι του στο Μόναχο ως το σπίτι της στο Παρίσι για να τη δει με τον φόβο, ότι μπορεί να την έβλεπε για τελευταία φορά. Ανάμεσα σε καταιγίδες και μια απειλιτική χιονοθύελλα, ο Χέρτσογκ ανακάλυπτε ξανά το μεγαλείο της φύσης, αλλα κυρίως εκείνο της φιλίας, καταγράφοντας τις εμπειρίες του σε ένα ημερολόγιο που κυκλοφόρησε το 1978 με τίτλο «Walking in Ice». Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στην ανάγκη του να βρεθεί δίπλα στην Άισνερ και στην πίστη του πως αυτή του η πρωτοβουλία θα ήταν σωτήρια για τη φίλη του. H Λότε Άισνερ πέθανε το 1983, μα αυτό το αυτοβιογραφικό σημείωμα των 100 σελίδων θα θυμίζει για πάντα πως η δύναμη της αγάπης μπορεί να υπερπηδήσει βουνά. Και αυτό δεν είναι καθόλου κλισέ για τον άνθρωπο που έσυρε ολόκληρα καράβια σε δύσβατες πλαγιές. 

Ο Βέρνερ Χέρτσογκ κινηματογραφεί τη Λότε Άισνερ (στα γερμανικά με γαλλικούς υπότιτλους)

6 Έχει κακή φήμη για την συμπεριφορά του στους ηθοποιούς και το συνεργείο του. Στην επανέκδοση του «Νοσφεράτου» (1979), βασάνιζε ακόμη και τους αρουραίους που έπαιζαν στην ταινία με διάφορους τρόπους. Τους έβαψε με γκρίζο χρώμα και τους άφησε νηστικούς με αποτέλεσμα να αλληλοφαγωθούν. Στο «Αγκίρε», στο «Even Dwarfs Started Small» (1970), στο «Fitzcarraldo» και ειδικά στο «La Soufrière» (1977), άνθρωποι των συνεργείων του, κινδύνεψαν να χάσουν την ζωή τους.

7 Μπορεί ο Κλάους Κίνσκι να πρωταγωνίστησε σε πέντε ταινίες του ωστόσο οι δυο τους δεν είχαν καθόλου, μα καθόλου καλή σχέση. Ο ανισόρροπος Κίνσκι απειλούσε να φύγει από τα γυρίσματα του Αγκίρε, κάνοντας τον θερμοκέφαλο αν μη τι άλλο Χέρτσογκ να ξεστομίσει ότι, αν δεν άλλαζε γνώμη θα τον σκότωνε και μετά θα τίναζε τα μυαλά του στον αέρα... Μια μέρα που ο φωνακλάς ηθοποιός είχε σύρει τον εξάψαλμο στον Χέρτσογκ μέσω τηλεφώνου, εκείνος πήγε στο σπίτι του Κίνσκι με ένα δοχείο βενζίνης, αποφασισμένος να το κάψει. Άλλαξε γνώμη μόνο επειδή φοβήθηκε τον σκύλο του Κίνσκι. Το εκρηκτικό ντουέτο δεν έπαψε ποτέ να ανταλλάσσει δηλώσεις αμοιβαίας αντιπάθειας, οι οποίες έχουν καταγραφεί στην κινηματογραφική ιστορία.

8 Ο μόνος σκηνοθέτης που γύρισε μια ταινία σε καθεμία από τις επτά ηπείρους.

9 Η Ελλάδα έχει ιδιαίτερο ρόλο στο έργο του. Η πρώτη μικρού μήκους ταινία του, το «Ηρακλής» (1962) είναι εμπνευσμένη από την ελληνική μυθολογία, ενώ η «Τελευταία Λέξη» («Lezte Worte», 1968) είναι γυρισμένη στην Κρήτη, στα ελληνικά, και έχει ώς θέμα της τη Σπιναλόγκα και τον τελευταίο της επιζήσαντα.

10 Ήταν ο μοναδικός σκηνοθέτης στη λίστα του περιοδικού Time με τις 100 προσωπικότητες που ασκούν τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο για το 2009.