Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #19: Γερμανία 2006, η μάχη της κερκίδας - αφιερωματα , θεματα || cinemagazine.gr
10:32
15/12

Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #19: Γερμανία 2006, η μάχη της κερκίδας

Μικρές και μεγάλες ιστορίες που ενώνουν τον θρύλο με την πραγματικότητα, ντοκιμαντέρ που βλέπουν πέρα από τις γραμμές του γηπέδου, ποδοσφαιριστές-ηθοποιοί και η αθέατη σχέση του αθλήματος με την πολιτική. Η ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου μέσα από ένα κινηματογραφικό πρίσμα. 

Από τον Τάσο Μελεμενίδη

Η Γερμανία έδωσε μάχη μέχρι τελευταίας ψήφου με την Ν. Αφρική για την διοργάνωση του 2006, την κέρδισε με τις συνήθεις πλέον υποψίες για την εγκυρότητα της διαδικασίας, που μάλλον άφησαν με τύψεις τους ιθύνοντες της FIFA και έδωσαν στην αφρικανική χώρα το χρίσμα για το Μουντιάλ του 2010. Απέναντι στο ρίσκο πάντως που θα είχε μια επιλογή σαν της Ν. Αφρικής, η Γερμανία αντιπαρέβαλε τα υπερσύγχρονα στάδιά της, τον άψογο προγραμματισμό και την εύκολη πρόσβαση προς τους επισκέπτες. Όντως, η διοργάνωση πήγε περίφημα σε αριθμό εισιτηρίων, πήγε ακόμη καλύτερα σε τηλεθεατές, αυξάνοντας κι άλλο το ήδη γιγαντιαίο μέγεθος του θεσμού.

Άλλωστε η εμπορική αξιοποίηση μιας τέτοιας διοργάνωσης από την διοργανώτρια χώρα, είχε αρχίσει να μεγεθύνεται απότομα από τη δεκαετία του 80, όταν και τα Μουντιάλ έπαψαν να απασχολούν κυρίως τους ντόπιους ποδοσφαιρόφιλους, αλλά μπορούσαν να συνδυαστούν με τον τουρισμό. Τότε ήταν που οι κερκίδες άρχισαν να γίνονται πολύχρωμες, στο Μουντιάλ του 1986 εμφανίστηκε και η ola, ενώ οι όλο και περισσότερες κάμερες που κάλυπταν έναν ποδοσφαιρικό αγώνα άρχισαν να ασχολούνται με τον κόσμο. Δημιουργήθηκε κάπως έτσι μια στερεότυπη εικόνα για το κοινό του Μουντιάλ, που περιλαμβάνει ανθρώπους ντυμένους και βαμμένους στα χρώματα της σημαίας της χώρας τους, που στήνουν ένα συνεχές πάρτι από το οποίο λείπουν ολοκληρωτικά τα επεισόδια – όχι απαραίτητα λόγω κουλτούρας, αλλά λόγω των πολύ αυξημένων μέτρων ασφαλείας. Έτσι, με μόνη παραφωνία συνήθως τους Άγγλους, οι φωτογράφοι σημαδεύουν άκακους ποικιλόχρωμους φωνακλάδες, αναζητώντας μια διαφορετική προσέγγιση σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα. Τύπους σαν τους πρωταγωνιστές του «Long Flat Balls».



Το «Long Flat Balls» είναι μια νορβηγική παραγωγή του 2006 που πλαισίωσε διάφορους celebrities της χώρας με ερασιτέχνες ηθοποιούς που υποδύθηκαν ένα γκρουπ 6 ατόμων που αποφασίζει να αφήσει για λίγο τη βαρετή ζωή του και να περάσει το καλοκαίρι στα γήπεδα της Γερμανίας. Η ιστορία είναι σκηνοθετημένη από τον Μπιορν Φαστ Νάγκελ και τον Χάραλντ Σβαρτ, που αργότερα έκανε τον δεύτερο «Ροζ Πάνθηρα» και το ριμέικ του «Karate Kid», και έχει όλα τα διασκεδαστικά στοιχεία ενός road movie χωρίς να καταφεύγει ποτέ στη σοβαροφάνεια. Η ταινία πάντως χρησιμοποιεί ως χώρο και χρόνο το Μουντιάλ της Γερμανίας, αλλά χωρίς να βασίζεται σε πραγματικούς αγώνες που συνέβησαν εκεί, καθώς κυκλοφόρησε πριν από το ξεκίνημα της διοργάνωσης, και άλλωστε μιλά για τη νορβηγική εθνική ομάδα που στην πραγματικότητα δεν προκρίθηκε στην τελική φάση. Μέσα από τις περιπέτειες των ηρώων όμως διαφαίνεται η προσέγγιση του μουντιαλικού φολκλόρ, της απεικόνισης δηλαδή των φιλάθλων κάθε χώρας με βάση συγκεκριμένους τύπους που έχουμε στο μυαλό και συχνά δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Το Long Flat Balls (που κυκλοφόρησε σε DVD στην Ελλάδα με τον τίτλο «Τρελές Πάσες») πάντως είχε μεγάλη επιτυχία και το ακολούθησε μια συνέχεια, 2 χρόνια αργότερα, με τους ίδιους ήρωες αλλά χωρίς ποδοσφαιρικές περιπέτειες.

Την πραγματική εικόνα των γηπέδων της Γερμανίας προσπάθησαν να δώσουν και 2 Γάλλοι, ο ένας μάλιστα από τον πάγκο της ομάδας του! Το «Substitute» του 2006 ήταν ένα ασυνήθιστο ντοκιμαντέρ που εκμεταλλεύονταν τη νέα ψηφιακή τεχνολογία για άμεσες εικόνες από την καρδιά των γεγονότων. Έτσι, εδώ βλέπουμε την πορεία της Γαλλίας μέσα από τη ματιά ενός αναπληρωματικού της, του Βικάς Ντορασό, και του συγγραφέα και μουσικού Φρεντ Πουλέ, οι οποίοι έφτιαξαν μια 70λεπτή ωδή στα ανάμεικτα και αντικρουόμενα συναισθήματα που μπορεί να σου αφήσει μια σειρά ποδοσφαιρικών αγώνων, αλλά και την αποκλειστικότητα των εκ των έσω πληροφοριών που έδινε ο Ντορασό λόγω της θέσης του.

Έναν χρόνο μετά το Μουντιάλ, το 2007, ο βρετανός Μάικλ Άπτεντ («Ο Κόσμος δεν Είναι Αρκετός», «Gorky Park») παρουσίαζε στο φεστιβάλ της Τραϊμπέκα το ντοκιμαντέρ «The Power of the Game» όπου με αφορμή τη διοργάνωση της Γερμανίας, χρησιμοποιούσε 6 παραδείγματα από διαφορετικές χώρες για να υποδείξει τη σαρωτική δύναμη του ποδοσφαίρου και την επιρροή του στα κοινωνικά στρώματα. Σε ένα από αυτά θίγει και την κατάσταση του Ιράν, όπου οι γυναίκες δεν είχαν θέση στα ποδοσφαιρικά γήπεδα. Αυτό ήταν και το βασικό θέμα της γνωστής ταινίας του Τζαφάρ Παναχί «Offside» (2006), μια εξαιρετική μίξη της πραγματικότητας με τη μυθοπλασία αλλά και της καταγγελίας με το χιούμορ, με αφορμή τον αγώνα Ιράν-Μπαχρέιν για τα προκριματικά του Μουντιάλ, στον οποίο 6 γυναίκες ψάχνουν τρόπους να μπουν στο γήπεδο. Η ταινία αυτή ήταν και μια από τις πρώτες αφορμές της κόντρας μεταξύ του Παναχί και της ιρανικού καθεστώτος κάτι που με τα χρόνια επέφερε τον εγκλεισμό του πρώτου στη χώρα και την απαγόρευση εξόδου του από αυτήν, με την άδεια καρέκλα του στα κινηματογραφικά φεστιβάλ των τελευταίων χρόνων να γίνεται συχνά μια δυνατή, συμβολική εικόνα για την ελευθερία του λόγου.

Στους αγωνιστικούς χώρους τώρα, η γηπεδούχος Γερμανία ήθελε να επαναλάβει την επιτυχία του 1974, αλλά έφτασε τελικά μέχρι τα ημιτελικά, όπου και έχασε στην παράταση από την Ιταλία με 2 γκολ στο τέλος. Στον δεύτερο ημιτελικό βρέθηκε η Γαλλία που ξαναβρήκε τη φόρμα της μετά το κάζο του 2002, και η Πορτογαλία που επιβίωσε μετά από επεισοδιακές νίκες επί της Ολλανδίας και της Αγγλίας. Οι Γάλλοι ήταν εμφανώς καλύτεροι και έτσι ο Ζινεντίν Ζιντάν είχε την ευκαιρία να κλείσει μια σπουδαία καριέρα με έναν ακόμη παγκόσμιο τίτλο, μετά από αυτόν του 1998. Στον τελικό με τη Γαλλία, από πρωταγωνιστής έγινε αντιήρωας όταν αποβλήθηκε στην παράταση, ρίχνοντας κουτουλιά στον Ματεράτσι, με τους 2 παίκτες να μην συμφωνούν ποτέ στο μέλλον για το τί ακριβώς είπε ο ένας στον άλλον λίγο πριν την αποβολή. Έστω και με 10, οι Γάλλοι κράτησαν το μέχρι τότε ισόπαλο σκορ, όμως στα πέναλτι το τρόπαιο πήγε στην Ιταλία για τέταρτη φορά στην ιστορία της. 

Διαβάστε ακόμη: 
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #18: Ν. Κορέα/Ιαπωνία (2002), ο τελικός των φτωχών​

Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #17: Γαλλία 1998, ένα απλό παιχνίδι
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #16: ΗΠΑ 1994, η μοίρα των Εσκομπάρ
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #15: Ιταλία 1990, βρετανική επανάσταση​
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #14: Μεξικό 1986, ο Μαραντόνα και οι άλλοι

Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #13: Ισπανία 1982, το άθλημα που χωρίζει και ενώνει
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #12: Αργεντινή 1978, οι εξαφανισμένοι​
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #11: Δ.Γερμανία 1974, εθνικός διχασμός

Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #10: Μεξικό 1970, διακοπές διαρκείας
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #9: Αγγλία 1966, παιδιά και ηγέτες​
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #8: Χιλή 1962, η χαρά του κόσμου​

Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #7: Σουηδία 1958, η απόλυτη θεωρία συνωμοσίας
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #6: Ελβετία 1954, το θαύμα της Βέρνης 
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #5: Βραζιλία 1950, το έγκλημα του Μπαρμπόζα​
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #4: Παταγονία 1942, το Μουντιάλ που δεν έγινε ποτέ. Ή μήπως έγινε; 

Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #3: Γαλλία 1938, το χαμένο φιλμ και η ντροπή της FIFA
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #2: Ιταλία 1934, η ομάδα-θαύμα που αγάπησαν οι διανοούμενοι​
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #1: Ουρουγουάη 1930, ταξίδι στο Νέο Κόσμο