Το Δυστύχημα

Όπως κατά κόρον γίνεται με τη μουσική και κανένας δε μιλάει, έτσι και με το σινεμά (ή τα βιβλία) σημασία δεν έχει «τι θα γίνει μετά». Ενηλικιώνεσαι σαν θεατής – κι ενηλικιώνεται και μια ταινία – όταν αρχίζεις να απολαμβάνεις τον ενεστώτα αυτού που παρακολουθείς ελεύθερος από το «που το πάει». Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως ένα έργο δεν θα σου κριθεί και εκ του αποτελέσματος. Σημαίνει όμως περισσότερο πως έχεις μια αυθεντική, αγαπητική σχέση -με το σινεμά εν προκειμένω- αφού καταφέρνεις να εκτιμάς και να ευχαριστιέσαι την κατασκευή κι όσα αυτή φέρνει ανά πάσα στιγμή.

Το «Accident» λοιπόν είναι μια -σχεδόν- μεταμοντέρνα δημιουργία που σου λέει πάρα πολλά πράγματα χωρίς να το πηγαίνει πουθενά. Και το ξέρει. Εγκολπώνεται το Ατύχημα σαν ένα πουθενά που διακόπτει ζωές που πίστευαν πως οδηγούν κάπου. Φοβερά αργό, αλλά ποτέ άρρυθμο, τούτο είναι από τις πιο ολοκληρωμένες ταινίες του Λόουζι και μια από τις καλύτερες σκηνοθεσίες του ’60, γεγονός που επιτείνεται από το ότι, αντίθετα με τον «Υπηρέτη» (1963), η παρουσία του Πίντερ στο σενάριο είναι πλαισιακή, αφήνοντας χώρο στον Λόουζι να φορμάρει, να στυλιζάρει και να «παγώσει» όπως χρειάζεται την πάγια αινιγματική του αφήγηση, για να διηγηθεί την ιστορία του βιβλίου του Νίκολας Μόζλι.

Αυτό που διηγείται είναι η σιωπηρή, αποστασιοποιημένη, γοητευτική (;) (όπως ο Μπόγκαρντ χωρίς το ερωτηματικό) απελπισία της υψηλής μπουρζουαζίας (Μπόγκαρντ, Μπέικερ -τα τοτέμ του Λόουζι- σε αναμέτρηση κλάσεως), ο πόλεμος της με τους μεγαλοαστούς (ο Γιορκ παιδάκι με τη φωνή τέλεια από τότε), η διερώτηση περί του αρσενικού ρόλου (με τον Μπόγκαρντ να φέρνει αυτή την φοβερή σεξουαλική αμφιβολία κόντρα στην αταλάντευτη αρρενωπότητα του Μπέικερ) κι όλα αυτά με φόντο το ανταγωνιστικό σεξ (την φιλοδοξία της επιμειξίας, να το πω πιο λόγια) με το γαλάζιο αίμα της αριστοκρατίας (που ούτε καν ξέρουμε κι αν είναι) της Ζακλίν Σασάρ – που παίζει ανείπωτα άσχημα κι όμως εξυπηρετεί τελείως τις προθέσεις του Λόουζι.

Ο Μπουνιουέλ το σατίρισε πολλές φορές, ο Αντονιόνι στήριξε μια καριέρα σε δαύτο, ο Λόουζι όμως είναι εκείνος που το στήνει όπως του αξίζει: Με την συναίσθηση μιας εντελώς παρακμιακής, εγκεφαλικά (και μόνο) περιπετειώδους ανιαρότητας. Το «Ατύχημα», απέτυχε φυσικά παταγωδώς και είναι μια από τις ελάχιστες ταινίες που επιδιώκουν τόσο επιδέξια να γίνουν βαρετές που καταλήγουν φουλ συναρπαστικές. Αρκεί να ευχαριστιέσαι κάθε δευτερόλεπτο καλοφτιαγμένου φιλμ.

Μέγα Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής στον Φεστιβάλ των Καννών του 1967, την χρονιά του «Blow-Up» του Αντονιόνι.