Γκαγκάριν - ταινιες || cinemagazine.gr

Γκαγκάριν

Gagarine

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

2020
    ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Γαλλία
    ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Φανί Λιατάρ, Ζερεμί Τρουίγ
    ΣΕΝΑΡΙΟ: Φανί Λιατάρ, Ζερεμί Τρουίγ, Μπενζαμίν Σαρμπί
    ΗΘΟΠΟΙΟΙ: Αλσενί Μπατιγί, Λίνα Χουντρί, Ζαμίλ ΜακΚρέιβεν, Φίνεγκαν Όλντφιλντ, Ντενί Λαβάντ
    ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Βικτόρ Σεγκέν
    ΜΟΥΣΙΚΗ: Αμίν Μπουχαφά, Εβγκένι και Σάτσα Γκαλπερίν
    ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 98'
    ΔΙΑΝΟΜΗ: Weird Wave
    Γκαγκάριν

Η ταινία που κέρδισε το Βραβείο Σκηνοθεσίας της Πόλης των Αθηνών στις 26ες Νύχτες Πρεμιέρας, συνδυάζει κοινωνική ευαισθησία, μαγικό ρεαλισμό κι επιστημονική φαντασία κι υπόσχεται να σας ταξιδέψει στ' αστέρια. 

Από τον Θοδωρή Καραμανώλη

Το Cité Gagarine ήταν ένα πρότυπο συγκρότημα εργατικών κατοικιών που χτίστηκε μέσα σε δύο χρόνια, για να συμβολίσει στην ατζέντα του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος (PCF) που επιμελήθηκε της ανέγερσής του, το μέλλον και την ελπίδα. Δεδομένης της εμπλοκής του PCF, μόνο έκπληξη δεν πρέπει να προκαλεί πως ο ίδιος ο Γιούρι Γκαγκάριν, ο πιο δημοφιλής άνθρωπος τότε στον κόσμο, παρευρέθηκε στα εγκαίνια. Γνωρίζοντας επίσης, τόσο την κατάληξη του Cité Gagarine όσο και την εξέλιξη του PCF, η όποια ελπίδα κρίνεται μάλλον απατηλή.  

Το «Gagarine», ξεκάθαρα μια ταινία για την ελπίδα, εκκινεί με τα πλάνα αυτής της επίσκεψης. Mετά από τις απαραίτητες διευκρινίσεις ξεκινά η ιστορία του Γιούρι, ενός νεαρού που έχει ζήσει αποκλειστικά στο Cité Gagarine. Μόλις μαθαίνει πως το κτίριο ενδέχεται να κατεδαφιστεί για λόγους ασφαλείας, με τη βοήθεια δύο φίλων και της ακόρεστης φιλομάθειάς του, προσπαθεί να διορθώσει ό,τι είναι δυνατόν ώστε να ανατρέψει την απόφαση. Ο Γιούρι θα γίνει μηχανικός, ηλεκτρολόγος, υδραυλικός κι ό,τι άλλο χρειαστεί για να προλάβει τους εμπειρογνώμονες, αλλά την ίδια στιγμή οι συνελεύσεις των κατοίκων προδιαγράφουν το τέλος κι η εκκένωση είναι θέμα χρόνου.

Η ταινία ξοδεύει αρκετό χρόνο για να περιγράψει το περιβάλλον των projects. Μας συστήνει την καθημερινότητα του Γιούρι (μέρος της οποίας παύει κάποια στιγμή να είναι η οικογένεια), ανθρώπους που συνυπάρχουν «θυμωμένοι, αλλά χαρούμενοι» με την κατάστασή τους εκεί, την κοινότητα των Ρομά που ζει κοντά κι απ' όπου προέρχεται η συμπρωταγωνίστρια της ταινίας. Κι όλα αυτά τα κάνει με το ύφος και το χρώμα που αρμόζει ώστε να αναδειχθεί ένας δυναμικός μικρόκοσμος, που λειτουργεί παρά τα προφανή προβλήματα του. Προβλήματα φυσικά κοινωνικής φύσης, που ξεπερνούν κατά πολύ τις καμένες λάμπες και τους σωλήνες που αγχώνεται για να επιδιορθώσει ο νεαρός πρωταγωνιστής. Ο πρωτοεμφανιζόμενος Αλσενί Μπατιλί δεν θα γίνει ποτέ σταρ όπως η Λίνα Κουντρί (που έχει πάρει φόρα), εδώ όμως με την διακριτική παρουσία του ενσαρκώνει στο απόλυτο το πνεύμα των προαστίων. Στο ευμέγεθες κορμί και την αθώα ματιά του συμπυκνώνονται από τη μία ο δυναμισμός και το πείσμα, κι από την άλλη μια παιδική σχεδόν αφέλεια που του επιτρέπει να ονειρεύεται ενώ τα πάντα γύρω κινδυνεύουν κυριολεκτικά να γκρεμιστούν.

Όταν μετά από ένα ατύχημα η κατάσταση παίρνει την οριστική της τροπή και ανακοινώνεται η κατεδάφιση του Cité Gagarine, το όνειρο γίνεται το αποκλειστικό ζητούμενο. Η ταινία σταδιακά αναχωρεί από τον κοινωνικό και παραδίδεται στο μαγικό ρεαλισμό. Ομοίως κι ο Γιούρι αποκόπτεται από το περιβάλλον και τους φίλους του κι ετοιμάζεται να συναντήσει τον συνονόματό του Γκαγκάριν, μετατρέποντας το κτίριο σε διαστημόπλοιο. Η μοναχική πορεία του προς τη αντίστροφη μέτρηση που μπορεί να σημαίνει την εκτόξευση ή την πυροδότηση των εκρηκτικών, φέρνει μια αναπάντεχη, αλλά εντελώς καλοδεχούμενη τομή στο σενάριο. Το φιλμ χωρίζεται μεν στα δύο, αλλά αυτό ελάχιστη σημασία έχει μπροστά στο όραμα του Γιούρι. Είναι σχεδόν λυτρωτικό να βλέπεις μια ταινία να αψηφά τις συγκρούσεις για να χτίσει την κορύφωσή της και να επιμένει στην ποίηση της στιγμής. Για λίγο τα θολά φώτα της πόλης μεταμορφώνονται σε νεφελώματα και μακρινούς αστερισμούς, οι αλουμινένιοι σωλήνες εξαέρωσης γίνονται διαστημικοί θάλαμοι και τα χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια γύρω από την ισοθερμική κουβέρτα στο κρεβάτι, δεν είναι τίποτα λιγότερο από ενδείξεις στην καμπίνα πλοήγησης.

Όσο το «Gagarine» πατάει στη Γη, βγαίνουν πολλά από τα προβλήματά του. Θα έχει πάντα στην καρδιά του όμως ένα αυτόνομο κομμάτι όπου ένα παιδί κοιτάει τ' άστρα και κάνει τα πάντα για να τα φτάσει. Είπαμε και παραπάνω, είναι μια ταινία για την ελπίδα, για τη σημασία που έχει το να μπορείς να ονειρεύεσαι, να κρατάς τη φλόγα ζωντανή ακόμη κι όταν τα πάντα γύρω μοιάζουν να έχουν καταρρεύσει. Είτε είσαι ένα αγόρι στα προάστια είτε μια παράταξη στριμωγμένη από την ιστορία. Ο σύντροφος Γκαγκάριν πάντως θα είναι σίγουρα περήφανος για το συνονόματό του.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
  • Γκαγκάριν
  • Γκαγκάριν