Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Η Συντροφιά του Δαχτυλιδιού

Πρέπει να περάσει κανείς μέσα από μία ψυχοφθόρα διαδρομή σκέψεων, αμφισβητήσεων, αφορισμών και επαναπροσδιορισμών πριν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το πρώτο μέρος της τριλογίας του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» δεν είναι παρά μία θρασύτατη κινηματογραφική μεταφορά ενός μυθικού βιβλίου. Υπερπροστατευτικός απέναντι στον όγκο και την ιστορία του υλικού που είχε να αντιμετωπίσει, ο Νεοζηλανδός Πίτερ Τζάκσον μπορεί τελικά να επαινεθεί για περισσότερα από ένα επιτεύγματα.

Δεν είναι μόνο η ιδανική απεικόνιση της Μέσης Γης, αφετηρία και τέλος ολόκληρου του συναρπαστικού μύθου, που απέχει πολύ από το να αποτελεί πράξη «προδοσίας». Από τις δυσανάλογα μεγάλες πατούσες των Χόμπιτ μέχρι την παραδεισένια όψη του Σάιρ και από την αποκρουστική φιγούρα του Σαρουμάν μέχρι τη λευκή αγνότητα της Γκαλάντριελ, τα πλάσματα, οι τοποθεσίες και η ατμόσφαιρα που κάποτε εμπνεύστηκε ο Τόλκιν βρίσκουν στη Μέση Γη του Τζάκσον αχώριστο «σύντροφο» πορείας.

Mία θρασύτατη κινηματογραφική μεταφορά ενός μυθικού βιβλίου

Κενό από συμβολισμούς, εμβαθύνσεις και περαιτέρω επεξηγήσεις ( ο ίδιος ο Τόλκιν επέμενε αυστηρά στη λογική του μη συμβολισμού), το κινηματογραφικό παραμύθι του Τζάκσον επιβιώνει αυστηρά και μόνο αποκομμένο αλλά και ταυτόχρονα απόλυτα συνδεδεμένο με την πρώτη ύλη του. Ίσως να μην υπήρχε άλλος τρόπος να σεβαστεί κανείς μία τόσο εσωστρεφή πράξη όπως είναι η καταγραφή της ιστορίας ενός ολόκληρου κόσμου (γεννημένου από τη φαντασία) αλλά ο Τζάκσον δεν προσπαθεί στιγμή να κρύψει ότι αποτελεί τον πιο φανατικό θαυμαστή του Τόλκιν. Ακολουθεί πιστά τις Εντολές του «Θεού» του για να αποπειραθεί το «καθ’ ομοίωση». Και είναι ακριβώς αυτή η σχέση που μετατρέπει το έπος του σε μία καθαρή, αγνή και παραδόξως ανιδιοτελή πράξη λατρείας.

Αδιάφορος φαινομενικά απέναντι σε όσους δεν έτυχε να ταξιδέψουν ποτέ στη Μέση Γη μέσα από τις σελίδες των βιβλίων του Τόλκιν, καταφέρνει κάτι μάλλον πρωτοφανές. Παραδίδει ένα έργο ολοκληρωμένο – ίσως περισσότερο για τους παραπάνω θεατές, αφού υπολείπονται απαιτήσεων – διατηρώντας μονάχα την ιδιοτροπία του να ακολουθήσει το χωρισμό των βιβλίων και να αφήσει την πρώτη ταινία χωρίς (ουσιαστικό) τέλος. Και είναι μόνο αυτή η ιδιοτροπία που καθυστερεί (για δύο χρόνια) την ανακήρυξη της συνεισφοράς το Τζάκσον στο σινεμά του φανταστικού σχεδόν ισότιμη με εκείνη του Τόλκιν για τη λογοτεχνία του φανταστικού…

Η κριτική της ταινίας δημοσιεύθηκε στο τεύχος 131 του Περιοδικού ΣΙΝΕΜΑ (Φεβρουάριος 2002)