Ο Παίχτης - ταινιες || cinemagazine.gr

Ο Παίχτης

The Player

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΗΠΑ, 1992
    ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Ρόμπερτ Όλτμαν
    ΣΕΝΑΡΙΟ: Μάικλ Τόλκιν
    ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΥΝ: Τιμ Ρόμπινς, Γκρέτα Σκάκι, Γούπι Γκόλντμπεργκ, Φρεντ Γουόρντ, Πίτερ Γκάλαχερ, Ντιν Στόκγουελ, Ρίτσαρντ Γκραντ
    ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Ζαν Λεπίν
    ΜΟΥΣΙΚΗ: Τόμας Νιούμαν
    ΜΟΝΤΑΖ: Μέιζι Χόι, Τζαραλντίν Περόνι
    ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 123'
    ΔΙΑΝΟΜΗ: ΝΕΑ ΚΙΝΗΣΗ
    Ο Παίχτης

Ο Όλτμαν επιστρέφει με μια σάτιρα που σπάει κόκαλα, ένα ονειρεμένο καστ και δύο βραβεία από το φεστιβάλ Καννών. Η επιτυχία είναι η καλύτερη εκδίκηση.

Από τον Χρήστο Μήτση

Ποιος θα φανταζόταν ότι το «κακό παιδί» του Χόλιγουντ, ο Ρόμπερτ Όλτμαν, θα επέστρεφε στον «τόπο του εγκλήματος» με ένα καστ (υποθετικής) αξίας 100 εκατ. δολαρίων, εισπράξεις της τάξης των 20 εκατ. και στο τέλος όλοι θα ήταν ευχαριστημένοι;

Κανείς φυσικά, αν και τα πράγματα δεν έγιναν ακριβώς έτσι. Ο Όλτμαν, αν και γνώρισε νωρίς την επιτυχία («MASH», «Νάσβιλ»), τράβηξε του λιναριού τα πάθη στην καριέρα του, αφού με μια αποτυχημένη εμπορικά σειρά ταινιών έγινε το κόκκινο πανί για τους παραγωγούς του Χόλιγουντ. Είχε, όμως, την υπομονή να συγκρατήσει την οργή του και να περιμένει την κατάλληλη ευκαιρία για να πάρει το αίμα του πίσω. Το «The Player», η νουβέλα του Μάικλ Τόλκιν, ήρθε την ώρα που έπρεπε. Αυτό δε σημαίνει, βέβαια, ότι «Ο Παίχτης» είναι μια ταινία καταγγελίας.

Ο Γκρίφιν Μιλ είναι ένας αδυσώπητος και κυνικός παραγωγός, ένας φυσιολογικός executive δηλαδή, ο οποίος ελέγχει και εγκρίνει τις ιδέες των σεναριογράφων. Και επειδή τα πολλά λόγια είναι φτώχεια, θέλει να τις ακούει με «είκοσι πέντε λέξεις το πολύ». Όταν, όμως, αρχίζει να παίρνει κάποια το ίδιο λιγόλογα, αλλά πολύ σαφή απειλητικά μηνύματα, η ζωή του αναστατώνεται και κάποιες απελπισμένες κινήσεις του βάζουν την καριέρα σε κίνδυνο.

Μια σάτιρα που σπάει κόκαλα, ένα ονειρεμένο καστ και δύο βραβεία από το φεστιβάλ Καννών

Ο Τόλκιν, και πολύ περισσότερο ο Όλτμαν, γνωρίζει πολύ καλά το είδος «Γκρίφιν Μιλ», έχει όμως την προνοητικότητα να μην τον παρουσιάσει σαν ακόμα ένα σκληρόπετσο εκμεταλλευτή, αλλά σαν έναν κινηματογραφικό ήρωα. Κάποιον που συμπεριφέρεται σαν ένα καλολαδωμένο γρανάζι μηχανής που το σύστημα θα «πετάξει» όταν του είναι άχρηστο και θα ξαναχρησιμοποιήσει με την πρώτη πιθανή ευκαιρία κέρδους. Ο Μιλ είναι ένας άνθρωπος σαν εσάς ή εμένα, απλά αποφάσισε να γίνει παραγωγός. Και ο Τόλκιν κατορθώνει να περιγράψει μοναδικά ένα χαρακτήρα που είναι πέρα για πέρα αληθινός, σ' έναν κόσμο γεμάτο ψευδαισθήσεις. Αυτόν της showbiz.

Ο Όλτμαν, από την άλλη, ανέλαβε να σπρώξει την ψευδαίσθηση στα όρια της πραγματικότητας. Δίπλα από τον Μιλ παρελαύνουν οι μεγαλύτεροι σταρ του Χόλιγουντ, υποδυόμενοι τους εαυτούς τους. Ένα καστ που θα στοίχιζε, με μέτριους υπολογισμούς, 100 εκατομμύρια δολάρια, βρίσκεται στα χέρια του Όλτμαν, μια και όλοι δέχτηκαν να εμφανιστούν δωρεάν. Μπρους Γουίλις, Τζούλια Ρόμπερτς, Τζακ Λέμον, Σούζαν Σάραντον, Νικ Νόλτε, Σερ, Αντζέλικα Χιούστον και αναρίθμητοι άλλοι. Αυτό δε σημαίνει, βέβαια, ότι η ταινία είναι «Η Τελευταία Τρέλα του Μελ Μπρουκς».

Ο Όλτμαν ελίσσεται δεξιοτεχνικά ανάμεσα στους σκόπελους της εύκολης σάτιρας και της φτηνής καταγγελίας. Η προσπάθεια του Μιλ να βρει τον αποστολέα των μηνυμάτων μετατρέπει την ταινία σε θρίλερ, ενώ οι διακριτικές πινελιές, με τις οποίες ο σκηνοθέτης περιγράφει τους ήρωες και το περιβάλλον τους, δίνουν τους απαραίτητους κωμικούς τόνους. Το Χόλιγουντ και τα μικρά, βρόμικα μυστικά του δεν είναι παρά η επιφάνεια, το γήπεδο που διαλέγουν οι «παίχτες» για να κάνουν το παιχνίδι τους. Ένα παιχνίδι εξουσίας και υποταγής με πολύ γνωστούς κανόνες (άνετα μπορούν να περιγραφούν με είκοσι πέντε λέξεις το πολύ), το οποίο όμως κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι γνωρίζει τόσο καλά, ώστε να είναι και ο τελικός νικητής. Στην περίπτωσή μας όμως, ο Όλτμαν γνωρίζει τέλεια τους κανόνες και ξέρει ότι για να επιτεθείς πετυχημένα κάπου, στο Χόλιγουντ επί παραδείγματι, πρέπει να έχεις και τα κατάλληλα όπλα. Μια καλή ταινία εν προκειμένω.

Η κριτική της ταινίας δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο τεύχος 29 του περιοδικού ΣΙΝΕΜΑ, τον Οκτώβριο του 1992.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
  • Ο Παίχτης
  • Ο Παίχτης