«Irrational Man»: o καινούργιος Γούντι Άλεν παραδίδει μαθήματα φιλοσοφίας και εγκλήματος

2015-05-15 19:36:43

Λίγους μήνες πριν γιορτάσει τα 80ά του γενέθλια, ο Γούντι Άλεν βεβαιώνει ότι δεν έχει χάσει τίποτα από την οξυδέρκεια με την οποία αντιμετώπιζε ανέκαθεν την ανθρώπινη κατάσταση μέσα από το έργο του. Το απέδειξε σήμερα με την παγκόσμια πρεμιέρα της νέας του, 45ης ταινίας, που μπορεί να μην ανήκει στις κορυφαίες του, προσφέρει όμως άφθονη τροφή για συζήτηση και μια ενδιαφέρουσα προσθήκη στις κλασικές εξιστορήσεις εγκλήματος και τιμωρίας του σινεμά.

Μοιάζοντας σε αυτή του την ταινία με έναν μακρινό εξάδελφο του Κλοντ Σαμπρόλ και των σαρδόνιων αστυνομικών του δραμάτων, ο Άλεν επιστρέφει σε θεματικά λημέρια που είχε παλιότερα διαβεί με δημιουργίες του όπως οι «Απιστίες και Αμαρτίες» ή το «Match Point», για να διηγηθεί μια ακόμη παραβολή πάνω στα ρευστά όρια της ανθρώπινης ηθικής.

Διαβάστε ακόμη:
Κάννες - Κριτική: Τι είναι αυτό που το λένε αγάπη; «Ο Αστακός» έχει την απάντηση
«Ο Γιος του Σαούλ»: Το πρώτο φαβορί για τα βραβεία των φετινών Καννών έρχεται από την Ουγγαρία

Σε μια από τις ομορφότερες τοποθεσίες του Ρόουντ Αϊλαντ, ανάμεσα σε καλοβαλμένους αστούς που περνούν ήσυχα τις μέρες τους απολαμβάνοντας το ειδυλλιακό περιβάλλον και τον φιλικό καιρό, βαριεστημένες συζύγους που γυρεύουν την ερωτική περιπέτεια που θα τις βγάλει για λίγο από την πλήξη τους και ονειροπαρμένες φοιτήτριες που σπουδάζουν φιλοσοφία και περιμένουν όλα όσα διαβάζουν στα βιβλία των σπουδών τους να ανταποκρίνονται επακριβώς και στην αληθινή ζωή, καταφθάνει ένας αλκοολικός καθηγητής με αξιοσέβαστη ακαδημαϊκή φήμη, μπόλικες αισθηματικές περιπέτειες στο ενεργητικό του, αλλά και αρκετές προσωπικές τραγωδίες να βαραίνουν το κάθε βήμα του.

Σχεδόν αποτραβηγμένος από τους γύρω του και πιωμένος, σε διαρκή αναμέτρηση με μια κατάθλιψη που φαίνεται να περιμένει πότε θα τον κατασπαράξει και πεπεισμένος ότι τα πάντα σε αυτή τη σύντομη παραμονή μας στη γη είναι αποτέλεσμα τύχης και όχι κάποιου ευρύτερου κοσμικού σχεδίου, ο ήρωας της νέας ταινίας του Άλεν κλέβει χωρίς να προσπαθήσει ιδιαίτερα την καρδιά μιας έξυπνης και πνευματικά ανήσυχης φοιτήτριας και παράλληλα ξαναβρίσκει τη χαμένη του διάθεση για ζωή όταν αποφασίζει να διαπράξει ένα έγκλημα.

Διαβάστε ακόμη:
«Το φτάνουμε στα άκρα»: δηλώσεις του Γιώργου Λάνθιμου στο Screen International
Κάννες: Χαμένοι στα φευγάτα παραμύθια του Ματέο Γκαρόνε

Θύμα του είναι ένας διεφθαρμένος κατά τη γνώμη του δικαστής, παντελώς άγνωστος στον ίδιο, τον οποίο πιστεύει ότι αν βγάλει από τη μέση μόνο καλό θα προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο. Με το να αναγορεύει τον εαυτό του σε ένα μικρό Θεό, ωστόσο, και να κρατά στα χέρια του το πεπρωμένο ενός ανυποψίαστου ανθρώπου που καθόλου δεν αξίζει τον βίαιο θάνατο που είναι γραπτό να συναντήσει, ο καθηγητής ήρωας εξορκίζει την κατάπτωσή του και αποκτά εκ νέου υπαρξιακό νόημα.

Ο Γούντι Άλεν επεξεργάζεται την ιστορία αυτή σε ένα από τα σενάρια που κανείς μπορεί να απολαύσει μόνο αν είναι διατεθειμένος να κάνει παραχωρήσεις σε θέματα αληθοφάνειας και ρεαλισμού. Μια προσεκτικότερη ματιά αποκαλύπτει, παρ' όλα αυτά, ότι πίσω από το κάπως σχηματικό ξεδίπλωμα της πλοκής κρύβεται μια σκοτεινά χιουμοριστική διάθεση και μια ειρωνεία που βρίσκεται σε απόλυτη συνάφεια με τα θεμελιώδη φιλοσοφικά ερωτήματα που εξακολουθούν αιώνες τώρα να παραμένουν αναπάντητα.

Σοβαρή στον τόνο, αλλά υπόγεια σκωπτική, η ταινία αποδεικνύει μέσα σε 94 μόλις λεπτά ότι η θεωρία και η πράξη στις ανθρώπινες συμπεριφορές αποτελούν δυο επιθετικά διαφορετικά πράγματα που καλό θα ήταν να μην συσχετίζονται. Επικαλούμενος από τον Ντοστογιέφσκι και τον Καντ μέχρι τον Σαρτρ και τον Χάιντεγκερ, ο Άλεν γελά για μια ακόμη φορά πικρά με τη ματαιότητα των πάντων και την ανεπάρκεια της θετικής σκέψης εμπρός στις ανεξερεύνητες περιοχές των ενστίκτων και τον παρορμήσεων. Γελούν μαζί του και η Έμμα Στόουν με τον Γιόακιν Φίνιξ, ταιριαστοί στους πρωταγωνιστικούς ρόλους τους.

•