Κάννες 2016: Ο Τζάρμους μεγαλουργεί ξανά, γιορτάζοντας την ποίηση που φωλιάζει στην τετριμμένη καθημερινότητα

2016-05-16 14:29:43

Στην πιο ταπεινή, ίσως, δημιουργία του, ο σπουδαίος Αμερικανός σκηνοθέτης φλερτάρει ξανά με τον Χρυσό Φοίνικα τρία χρόνια μετά το «Μόνο οι Εραστές Μένουν Ζωντανοί», έχοντας τον ανατέλλοντα αστέρα του τελευταίου «Star Wars», Άνταμ Ντράιβερ, στο ρόλο ενός οδηγού λεωφορείου που κρύβει μέσα του έναν ποιητή.

Αν κάτι μπορεί να ξεδιαλέξει εύκολα τους μεγάλους σκηνοθέτες από τους απλά καλούς, είναι η ικανότητα των πρώτων να ανυψώνουν αθόρυβα το απλό στη σφαίρα του σπουδαίου, να εκμαιεύουν από μια ταπεινή ιδέα ένα απόσταγμα ουσίας, σχεδόν σοφίας. Να εμπνέουν σε κάθε λαμπρή στιγμή της πορείας τους την πίστη πως είναι έτοιμοι να σου δείξουν έναν κόσμο ολόκληρο μέσα από το φαινομενικό τίποτα. Όχι πως υπήρχαν αμφιβολίες πριν το «Paterson» για την περίπτωσή του, αλλά ο Τζάρμους, τούτος ο τετραπέρατος και σταθερά ανήσυχος δημιουργός, υπενθύμισε τη θέση του στον παραπάνω διαχωρισμό υποχρεώνοντάς μας σε βαθιά υπόκλιση με το τελευταίο του πόνημα.

Και ώρες μετά την αποκάλυψη του πρώτου από τα δύο φιλμ που φέρνει στις Κάννες (το άλλο είναι το «Gimme Danger»), ακόμη μας διατηρεί σε μία κατάσταση όπου το αναμενόμενο - το να προσθέσει δηλαδή ακόμα μία αξιομνημόνευτη ταινία στη φιλμογραφία του - είναι ταυτοχρόνως και αναπάντεχο. Κυρίως επειδή το «Paterson» είναι ίσως η πιο απλή, σχεδόν ταπεινή το δέμα δημιουργία του, γύρω από την καθημερινότητα ενός οδηγού λεωφορείου που κρύβει μέσα του έναν ποιητή.

Ο τίτλος αναφέρεται στον κεντρικό ήρωα, ο οποίος μοιράζεται το ίδιο όνομα με την πόλη όπου ζει, το Πάτερσον του Νιου Τζέρσι. Τον Πάτερσον (Άνταμ Ντράιβερ) τον γνωρίζουμε μέσα στη διάρκεια μιας εβδομάδας, καθώς ξυπνάει κάθε πρωί να πάει στη δουλειά, έχοντας πάντα μια τρυφερή στιγμή να μοιραστεί με τη γυναίκα του, Λάουρα (Γκολσιφτέ Φαραχανί). Κάπου γύρω στη ρουτίνα της βάρδιας βρίσκει χρόνο να γράψει ποιήματα εμπνευσμένα από τα συναισθήματά του, να ακούσει ιστορίες επιβατών, να πιει το βράδυ μια μπύρα στο ίδιο πάντα μπαρ, να βγάλει βόλτα τον σκύλο (ένας κομβικός δευτερεύων χαρακτήρας στην ταινία). Εκείνη πάλι, ανεξήγητα κλεισμένη στο σπίτι αλλά γεμάτη ενέργεια και ενθουσιασμό, επιδίδεται σε αδιάκοπες αλλαγές στη διακόσμηση του σπιτιού, ονειρεύεται να γίνει τραγουδίστρια της κάντρι, ετοιμάζει cupcakes για έναν τοπικό διαγωνισμό.

το «Paterson» αντικρίζει με υπόγεια τρυφερότητα αλλά και σκωπτική εγρήγορση όλα εκείνα τα μικρά που στο μυαλό μας γίνονται μεγάλα, πολύ απλά επειδή είναι δικά μας

Η καθημερινότητα του ζευγαριού εγκυμονεί κάτι το οικείο και παράδοξο μαζί, δομημένη ως μία αμφίσημη μοναδικότητα γύρω από τους εξαιρετικούς Ντράιβερ και Φαραχανί. Δεμένοι και την ίδια στιγμή ασύμβατοι μεταξύ τους, ο Τζάρμους χτίζει τους κεντρικούς χαρακτήρες του σχεδόν υπονομεύοντας τη σταθερότητά τους.

Ταυτόχρονα, καθώς μοιάζουν να βιώνουν τη δική τους μέρα της μαρμότας, ο Αμερικανός δημιουργός φυτεύει στο διάβα των επαναλαμβανόμενων εμπειριών του Πάτερσον μικρές παραλλαγές που μοιάζουν με κοσμικό αστείο, ή με όνειρο που θα μπορούσε να ιδωθεί και ως εφιάλτης αν απουσίαζαν οι καλλιτεχνικές ανησυχίες των δύο συζύγων. Κάθε μέρα και διαφορετικές δίδυμες θα επιβιβαστούν στο λεωφορείο, θα ακούσει τα ίδια ακριβώς λόγια από διαφορετικούς ανθρώπους, θα διασταυρωθεί με άλλους επίδοξους ποιητές (βλ. μία δεκάχρονη ή τον Ιάπωνα - ο Μασατόσι Ναγκάσε του «Mystery Train» στο ρόλο - που ήρθε να επισκεφτεί τον τόπο του ποιητή Γουίλιαμ Κάρλος Γουίλιαμς).

Όπως και στο υπέροχο «Μόνο οι Εραστές Παραμένουν Ζωντανοί», ο Τζάρμους θέτει στο προσκήνιο τη ζωή ενός ζευγαριού. Μόνο που στο «Paterson» ξεμακραίνει τόσο πολύ από το ούτως ή άλλως χαλαρό φλερτ του με τα διάφορα κινηματογραφικά είδη (από τον γουέστερν «Νεκρό» ως τα road-movie «Τσακισμένα Λουλούδια»), γιορτάζοντας εδώ την ποίηση που δυνητικά κρύβουν η καθημερινότητα, τα απλά και τα οικεία που συναπαρτίζουν τη ζωή.

Αστείο, πικρό, ειρωνικό και την ίδια στιγμή τόσο παραδομένο στον υποκειμενισμό του καθενός από εμάς (η κάθε μέρα του Πάτερσον μπορεί να ιδωθεί ως γαλήνια και ανεπαίσθητα αναπάντεχη, αλλά και ως μια μικροαστική φυλακή), το «Paterson» είναι ένα φιλμ που αντικρίζει με υπόγεια τρυφερότητα αλλά και σκωπτική εγρήγορση όλα εκείνα τα μικρά που στο μυαλό μας γίνονται μεγάλα, πολύ απλά επειδή είναι δικά μας.

Διαβάστε ακόμη:
Κάννες 2016: Το «Café Society» είναι ένας γνώριμος αλλά αξιαγάπητος Γούντι Άλεν
Κάννες 2016: Mήπως το αξιολάτρευτο «Toni Erdmann» πρέπει να χαρίσει στη Γερμανία τον φετινό Χρυσό Φοίνικα;
Κάννες 2016: Το «BFG» είναι ένας Σπίλμπεργκ που θα μπορούσε να είναι Ζεμέκις ή Κολόμπους
Κάννες 2016: Ο Παρκ Τσαν-Γουκ καθηλώνει και πάλι με το σαγηνευτικό ερωτικό θρίλερ «The Handmaiden»
Το «The Nice Guys» προσφέρει κωμική παραφροσύνη, εκρηκτική βία και απενοχοποιημένη ψυχαγωγία για όσους δεν ντρέπονται να τα ζητήσουν!
Κάννες 2016: «Η Τελευταία Παραλία», το τελευταίο αθώο σύνορο της Ευρώπης
Κάννες 2016: Ο Πάμπλο Λαραΐν συστήνει στις Κάννες έναν εξαιρετικό «Neruda»
Κάννες 2016: Το «Sieranevada» είναι ένα σχεδόν τρίωρο τεστ αντοχής που κρύβει άφθονες ανταμοιβές
Κάννες 2016: Είδαμε το «Money Monster» της Τζόντι Φόστερ

•