Κάννες 2023: Στο «Kidnapped» ο αειθαλής Μάρκο Μπελόκιο σηκώνει την ένταση σε ένα ήδη εκκωφαντικό ιστορικό δράμα - νεα || cinemagazine.gr
15:41
26/5

Κάννες 2023: Στο «Kidnapped» ο αειθαλής Μάρκο Μπελόκιο σηκώνει την ένταση σε ένα ήδη εκκωφαντικό ιστορικό δράμα

Δίνοντας πνοή σε μια ιστορία που είχε στο μάτι εδώ και κάποια χρόνια ο Στίβεν Σπίλμπεργκ, ο Μάρκο Μπελόκιο συνεχίζει να καυτηριάζει τα κακώς κείμενα στο αμαρτωλό παρελθόν της πατρίδας του, παραδίδοντας ένα στιβαρό ιστορικό δράμα. Καμία έκπληξη.

Από τον Θοδωρή Καραμανώλη

Ακόμη κι ετοιμολογικά αν το πάρουμε, αγγλιστί η λέξη για την απαγωγή αναφέρεται σε ένα παιδί που πιάστηκε τον ύπνο. Όπως ακριβώς συμβαίνει και στον Εντγκάρντο Μορτάρα που ένα βράδυ αφού έπεσε για ύπνο με τρία απ' τα αδέρφια του, έπεσε θύμα αρπαγής απ' τους εντεταλμένους του παπικού κράτους, νομιμοποιημένης απ' το αντισημιτικό αίσθημα της «ευλογημένης» ηγεμονίας του Πάπα Πίου Θ'. Εξίσου κυριολεκτικός είναι κι ο Μπελόκιο στην εξιστόρηση ενός 10ετούς χρονικού απ' τα σουρεάλ κατάστιχα της θρησκευτικής ιστορίας. Ένα περιστατικό το οποίο όπως φαίνεται και στην ταινία προκάλεσε διεθνή αίσθηση και συνδέθηκε άμεσα με την ιταλική ενοποίηση. Την εξέγερση δηλαδή, που άφησε τον Πάπα «Φυλακισμένο στο Βατικανό» και δημιούργησε την Ιταλία που ξέρουμε σήμερα. 

Ο αειθαλής σκηνοθέτης ξεκινά με δύο εκτεταμένα κεφάλαια που έχουν να κάνουν με την απαγωγή και την κατήχηση του Μορτάρα. Εκεί εναλλάσσει ένα επίγειο δράμα για τους αγώνες της οικογένειάς του και της εβραϊκής κοινότητας να τον γυρίσουν στο σπίτι του, με ατμοσφαιρικά περάσματα που ανακαλούν το σοκ και το δέος που βιώνει ο μικρός Εντγκάρντο μπροστά απ' τα επιβλητικά θρησκευτικά σύμβολα. Όσο πλησιάζει όμως προς την κορύφωση της ιστορίας, ξεκινά να διατρέχει τα περιστατικά στις πραγματικές του διαστάσεις, μένοντας στα ιστορικά σημαίνοντα. 

(Ο Μπελόκιο) επιμένει στη δύναμη της εικόνας, μπολιάζοντας ακόμη και τις πιο απλές οπτικές συνθέσεις με τεράστια ένταση

Το αποτέλεσμα είναι ένα στιβαρό ιστορικό μίνι-έπος, που μπορεί να μην συναρπάζει από μόνο του, γίνεται όμως ένα πολύτιμο κι οργανικό κομμάτι στο σύνολο μιας συναρπαστικής φιλμογραφίας. Δεν είναι πως ο σκηνοθέτης δεν έχει παρεκκλίνει, αλλά η ραχοκοκαλιά του έργου εντοπίζεται σε μια συνεπέσταση προσωπική κατάθεση μικρών ιστοριών που συνδέονται μαεστρικά με τη μεγαλύτερη εικόνα, καθώς προσπαθούν να εξηγήσουν την αντιφατική περιπέτεια στον πυρήνα της ιταλικής κατάστασης. Σκηνοθετώντας τις με πνεύμα άναρχο, αψηφά τις προσδοκίες και επεκτείνει την ιδέα μιας χώρας ανήμπορης να ηρεμήσει στη σκιά ενός «πατέρα αφέντη» που αλλάζει συνεχώς πρόσωπα. Πότε είναι η μαφία, πότε η τρομοκρατία, πότε ο φασισμός, πλέον και ο αντισημιτισμός, απόρροια μιας θεοκρατίας που μπορεί να το ξεχνάμε αλλά κυκλοφορεί ακόμα περικυκλωμένη απ' τα τείχη της βασιλικής του Άγιου Πέτρου. 

Πρόκειται για μια φιλμογραφία ασφαλώς άνιση, βασισμένη όμως σε ένα έργο κινηματογραφικά «θεάρεστο». Που επιμένει στη δύναμη της εικόνας, μπολιάζοντας ακόμη και τις πιο απλές οπτικές συνθέσεις με τεράστια ένταση. Στο «Κidnapped» μάλιστα επιστρατεύει και μια εκκωφαντική κακόφωνη συμφωνία για να συμπληρώσει όσα ντεσιμπέλ λείπουν απ' την εικόνα. Μια εκκεντρική σύνθεση που κορυφώνει στον κανονιοβολισμό της Πόρτα Πία. Μοιραία οι χαρακτήρες κάπου χάνονται μέσα σ' αυτό, υιοθετώντας τη σχηματική υπόστασή τους. Παρά τα όσα υπόσχεται η παρουσία τους στο πρώτο μισό, εξελίσσονται σε δισδιάστατα ανδρείκελα μιας μοίρας που τους ξεπερνά κατά πολύ. 

Είπαμε όμως για τον Μπελόκιο σημασία τα πρόσωπα κι οι πράξεις τους, όσο η μεγαλύτερη εικόνα. Που συνεχίζει να τη συμπληρώνει, σκηνοθετώντας με τη μία γροθιά στην τσέπη και την άλλη υψωμένη στον ουρανό (όσο το μεσαίο δάχτυλο βρίσκεται σε πλήρη έκταση). Καθώς το ευτυχέστερο είναι ότι παρά τα 86 του χρόνια, συνεχίζει να είναι αιχμηρός και καυστικός όσο ασχολείται με τα κακώς κείμενα κάθε εξουσίας. 

Βρείτε συγκεντρωμένες όλες τις ανταποκρίσεις, κριτικές, νέα και αφιερώματα του φετινού Φεστιβάλ Καννών εδώ: www.cinemagazine.gr/cannes

Το ΣΙΝΕΜΑ / cinemagazine.gr ταξιδεύει στις Κάννες με την AEGEAN και σας προσφέρει καθημερινές ανταποκρίσεις. Το 76o Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών πραγματοποιείται 16 - 27 Μαΐου 2023.