Κάννες 2022: Το «Scarlet» του Πιέτρο Μαρσέλο θα το ζήλευε κι ο Ζακ Ντεμί - νεα || cinemagazine.gr
8:39
21/5

Κάννες 2022: Το «Scarlet» του Πιέτρο Μαρσέλο θα το ζήλευε κι ο Ζακ Ντεμί

Η ταινία που άνοιξε το «Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών» είναι ένα αφηγηματικά περίτεχνο κι αιθέριο παραμύθι.

Αποστολή στις Κάννες: Θοδωρής Καραμανώλης

Στη δεύτερη μεγάλου μήκους μυθοπλασία του ο Πιέτρο Μαρσέλο εγκαταλείπει την πατρίδα του για τη Γαλλία, δεν απομακρύνεται ωστόσο από το ύφος του «Martin Eden». Συνεχίζει στην ίδια κατεύθυνση κι απαλλαγμένος από το βάρος ενός αδιαπραγμάτευτου κλασικού όπως το βιβλίο του Λόντον, μας (επανα)συστήνει ένα καθαρά προσωπικό στυλ αφήγησης, που συνδυάζει στην έκτασή του την έλλειψη με τη μυθιστορηματική πληθωρικότητα ενός minor epic ή μιας ρομαντικής περιπέτειας όπως τα «Πορφυρά Ιστία» του Αλεξάντρ Γκριν (τα οποία αποτελούν και τη βασική έμπνευση για το «Scarlet»).

Επιστρέφοντας σπίτι του μετά το τέλος του Α' Παγκοσμίου, ένας μεγαλόσωμος ξυλουργός μαθαίνει πως έχει γίνει πατέρας της Ζουλιέτ, ενός γλυκύτατου κοριτσιού. Παράλληλα, μυστικά που δεν θέλουν και πολύ για να βγουν στην επιφάνεια, γεννούν εντάσεις που βάζουν τον ίδιο και την οικογένειά του στο στόχαστρο της τοπικής κοινωνίας. Μετά το θάνατο της γυναίκας του, αναλαμβάνει να μεγαλώσει την Ζουλιέτ μαζί με τη σπιτονοικυρά του. Παρίας για τους ντόπιους, όλη του η ζωή για τον πατέρα της, η μικρή εξελίσσεται σε μια δυναμική όσο και χαρισματική κοπέλα. Μια μέρα η τρελή του χωριού θα τη βρει στη λίμνη και θα της πει πως κάποτε θα έρθουν να την πάρουν τα πορφυρά πανιά για να την οδηγήσουν σε μια καλύτερη ζωή. Κι η Ζουλιέτ από τότε περιμένει...

Τα πρώτα είκοσι λεπτά της ταινίας έχουν ελάχιστα έως τίποτα να κάνουν με το βιβλίο του Γκριν (ή τουλάχιστον την όμοτιτλη κινηματογραφική εκδοχή μέσα από την οποία το γνωρίσαμε). Η δράση έχει μεταφερθεί στη Γαλλία του Μεσοπολέμου, ο πρωταγωνιστής έχει γίνει από ψαράς ξυλουργός, ενώ μέχρι να φτάσουμε στην ιστορία της Ζουλιέτ, έχει μεσολαβήσει μια μακρά, εξόχως αφαιρετική εισαγωγή που αρχικά μοιάζει να οριοθετεί το πεδίο της επερχόμενης σύγκρουσης. Η πρώτη εντύπωση από την ταινία είναι ο μονότονος χτύπος μιας πένθιμης καμπάνας πάνω από αρχειακά πλάνα εργατών. Μέχρι να συναντήσει την πλοκή του πρωτότυπου η ιστορία του Μαρσέλο έχει ανοίξει τουλάχιστον 2-3 διαφορετικά μονοπάτια. Αυτά τα πρώτα λεπτά θα μπορούσαν να είναι το πρελούδιο για ένα εργατικό μελό, ένα PTSD δράμα ή μια ιστορία εκδίκησης για έναν τύπο που παίζει μόνος του ακορντεόν στο λιβάδι όσο η κάμερα ξεζουμάρει στο άπειρο.

Από τη στιγμή που φτάνουμε όμως στην κυρίως ιστορία και την ενήλικη ζωή της Ζουλιέτ, ο ήχος της καμπάνας γίνεται ένας μακρινός αντίλαλος που χάνεται στα κατάστιχα ενός -με την καλύτερη δυνατή έννοια- ανάλαφρου επιμύθιου στο ρομαντισμό. Με τη βοήθεια της χειραφετημένης σπιτονοικοκυράς τους (η καλύτερη εμφάνιση της Noémie Lvovsky εδώ και πολύ καιρό), ο πατέρας (Raphaël Thiéry) βρίσκει γαλήνη φτιάχνοντας με τα γαργάντια χέρια του, ξυλόγλυπτα παιχνίδια για παιδιά, κι η κόρη (η πρωτοεμφανιζόμενη Juliette Jouan) κατακτά τη δύναμη να βλέπει και να δείχνει το δικό της κόσμο, εξωτερικεύοντάς τον μέσα από σχέδια, ποιήματα και τραγούδια. Η τύχη θα προσγειώσει στην αυλή τους έναν γοητευτικό τυχοδιώκτη (Louis Garrel) και με τον έρωτα στο κατώφλι, πλέον όλα τα κομμάτια του παραμυθιού είναι στη θέση τους.

Ο Μαρσέλο εξακολουθεί να είναι τρομερά οικονομημένος, όχι απλά παραλείποντας τα ευκόλως εννοούμενα, αλλά με έναν πολύ πιο ουσιαστικό τρόπο. Επιμένει πλέον στις στιγμές που οξύνουν την καλλιέπεια. Το στυλ του από ντοκιμαντερίστικο και νατουραλιστικό, γίνεται αιθέριο.  Η ταινία μεταμορφώνεται με τρόπο ορθολογικά ρομαντικό, μέσα από τη δύναμη της αγάπης κι αυτό το ίσως για κάποιους κλισέ, δεν θα λειτουργούσε τόσο καλά αν δεν υπήρχε αυτή η τόσο μεθοδικά πλασμένη και αντιφατικά αντίθετη εισαγωγή.

Υπάρχει επίσης το θέμα της ηρωίδας του παραμυθιού, που εδώ δεν περιμένει να τη σώσουν, αλλά σώζει για να σωθεί, δίνει μόνο σε όσους θέλει και τίποτα σε αυτούς που ζητάνε. Ο ίδιος ο σκηνοθέτης ακόμη και πριν την προβολή της ταινίας έχει αναφερθεί εκτεταμένα στην απόπειρά του να εκμοντερνίσει την ιστορία. Εδώ όμως δεν μιλάμε απλά για μια ευτυχώς εκμοντερνισμένη εκδοχή, στα μέτρα και τα σταθμά της εποχής μας...
Το «Scarlet» είναι ένας ιμπρεσιονιστικός πίνακας φτιαγμένος με λίγους φακούς και σελιλόζη, που παρά τη βαριά μπορντούρα του αφηγείται την πιο γλυκιά ιστορία. Δεν προσπαθεί να κρύψει τις αδυναμίες του, αλλά αποπειράται να τις κάνει κομμάτι της αισθητικής του. Όπου επιλέγει να είναι κλασικό δεν εξαντλείται στα πρότυπα, αλλά τα επαναπροσδιορίζει αλλάζοντας τους πρόσημο και διάθεση. Ξεκινάει από το σκοτάδι με το βλέμμα καρφωμένο ψηλά κι εν τέλει απογειώνεται. Είναι μια μικρή αλλά υπέροχη ιστορία, που κρύβει μέσα της πολύ σινεμά και την πεμπτουσία του μοντέρνου. 

Διαβάστε ακόμη:
Κάννες 2022: «Armageddon Time», μια ήσυχη, αυστηρά προσωπική ιστορία ενηλικίωσης από τον Τζέιμς Γκρέι

Κάννες 2022: Η μεγάλη φεστιβαλική επιστροφή του Τομ Κρουζ και όσα είπε στη συνέντευξη καριέρας που παραχώρησε
Κάννες 2022: Αποθεωτική έναρξη με Ζελένσκι και Ζόμπι
Ενημερωθείτε αναλυτικά για το πρόγραμμα του 75ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών
Η Ελλάδα στις Κάννες: Η ελληνική παρουσία στο 75ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών

Βρείτε συγκεντρωμένες όλες τις ανταποκρίσεις, κριτικές, νέα και αφιερώματα του φετινού Φεστιβάλ Καννών εδώ: www.cinemagazine.gr/cannes_2022/

Το ΣΙΝΕΜΑ / cinemagazine.gr ταξιδεύει στις Κάννες με την AEGEAN και σας προσφέρει καθημερινές ανταποκρίσεις. Το 75o Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών διεξάγεται μεταξύ 17 - 28 Μαΐου 2022.