Tár

Σημαντικότερη μαέστρος εν ζωή: αυτό τον χαρακτηρισμό απολαμβάνει σταθερά εδώ και χρόνια η Λίντια Ταρ, η τοτεμική ηρωίδα της ταινίας με το δωρικό παρουσιαστικό, το αυστηρό ντύσιμο, το σαν πορσελάνινη μάσκα πρόσωπο, το κοφτερό βλέμμα, την οικουμενική καταξίωση και το στρυφνό δημόσιο προφίλ που όλοι παρεξηγούν ως ευφυία. Κάτοχος των σημαντικότερων βραβείων που υπάρχουν στον χώρο της, συνθέτης με πλούσια δισκογραφία, με μακροχρόνια καριέρα πλάι στα κορυφαία μουσικά σχήματα του κόσμου και με το προνόμιο της πρώτης γυναίκας που έφτασε ποτέ να διευθύνει την αξιοσέβαστη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Βερολίνου, η Ταρ έχει κατορθώσει να επιβληθεί σε ένα τυπικά ανδροκρατούμενο περιβάλλον. 

Στην αρχή αυτό συνέβη καθαρά με το ταλέντο της. Αργότερα, με τον τυραννικό της εαυτό, εκείνον που δεν γνωρίζει άλλο τρόπο από το να αντιμετωπίζει τους ανθρώπους περιφρονητικά, που επιμένει να ασκεί παντού τον αυταρχικό της έλεγχο, που απαιτεί τον θαυμασμό και το δέος (ακόμα κι όταν υποκρίνεται το αντίθετο) και που πιστεύει ότι ο απροσπέλαστος θρόνος της πάντοτε θα της επιτρέπει να αγναντεύει τους υπόλοιπους από θέση ισχύος.

Χάρη στη Μπλάνσετ, η ταινία εισχωρεί τόσο βαθιά στο αχαλίνωτα μονομανές εσωτερικό της ηρωίδας ώστε το κοινό παγιδεύεται στη νευρική της κρίση

Αυτή το πανύψηλο βουνό υπεροψίας, που σχολαστικά και με τόσο κόπο έχει καταφέρει να ανεβεί και να κατακτήσει, δεν είναι ακλόνητο. Οι σκελετοί στη ντουλάπα της Λίντια Ταρ δεν γίνεται να σιωπήσουν για πάντα και έρχεται ο καιρός που το ταλέντο δεν μπορεί να νομιμοποιεί άλλο το ανθρώπινο έλλειμα. Η πτώση θα συμβεί ξαφνικά και χωρίς προειδοποίηση. Και η Κέιτ Μπλάνσετ, συγκεντρώνοντας κάθε σημείο του σώματός της, θα ενσαρκώσει μοναδικά ετούτη τη μετεωρική διαδρομή της Λίντια από αλαζονική λέαινα σε εκθρονισμένη βασίλισσα που βλέπει τον κόσμο της να γκρεμίζεται, όμως αρνείται να το αναγνωρίσει. 

Χάρη στη Μπλάνσετ, η ταινία εισχωρεί τόσο βαθιά στο νευρωτικό και αχαλίνωτα μονομανές εσωτερικό της ηρωίδας ώστε το κοινό βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από εκείνη, σχεδόν παγιδεύεται στη νευρική της κρίση, συμμετέχει στο προσωπικό της θρίλερ. Είναι επίτευγμα ερμηνευτικό αυτό που η ηθοποιός πραγματοποιεί στο «Tar», προσαρμόζοντας τους συχνούς μανιερισμούς και τις όποιες υπερβολές της στις ανάγκες ενός larger than life ρόλου που για σπάνια φορά τους ζητά και τους δικαιολογεί πλήρως.  

Το «Tar» κερδίζει με το παραπάνω τη μεγάλη του διάρκεια και περιέχει σκηνές συναρπαστικές μέσα στο φαινομενικό τους τίποτα

Με τη σειρά του, ο Φιλντ μας συστήνεται εκ νέου ως ένας σκηνοθέτης με φοβερό έλεγχο στο οπτικοακουστικό υλικό του, χτίζοντας με μετρονομική ακρίβεια έναν ολόκληρο κόσμο πειθαρχίας για τον οποίο η παραμικρή διατάραξη της αρμονίας αποτελεί μέγιστη απειλή και αντιμετωπίζοντας τη δράση ψυχολογικά και υπόγεια. Το «Tar» κερδίζει με το παραπάνω τη μεγάλη του διάρκεια, περιέχει σκηνές συναρπαστικές μέσα στο φαινομενικό τους τίποτα, θίγει-χωρίς να τις υπογραμμίζει- επίκαιρες «μεγάλες ιδέες» όπως η κουλτούρα της ακύρωσης και η κατάχρηση εξουσίας ως γυναικείο δικαίωμα στην εποχή του #MeToo και διαχειρίζεται τις καλλιτεχνικές του ίντριγκες με τον διεστραμμένα απολαυστικό τρόπο που το έχουν κάνει παλιότερα φιλμ όπως το «Όλα για την Εύα». 

Μόνο στην τρίτη πράξη καταρρέει η ταινία, μαζί με την ηρωίδα της, αφήνοντας να της ξεφύγουν αφηγηματικές βιασύνες που καθόλου δεν ταιριάζουν με τα όσα έχουν μεθοδικά προηγηθεί. Είναι το κρεσέντο που ο σκηνοθέτης πιστεύει ότι κάποιοι θεατές ενδεχομένως έχουν ανάγκη κι αποτελεί προσωρινή κακοφωνία μέχρι να έρθει το τραγικά ειρωνικό φινάλε και να ρίξει, ευτυχώς, ταιριαστά αυλαία στο δράμα της τερατωδώς ιδιοφυούς και απλά τερατώδους Λίντια Ταρ.