Τρίερ vs Παναχί: πόσο ελεύθερη είναι η ελευθερία;

2011-05-19 18:45:19

Το πρωτοφανές γεγονός της ανακήρυξης του Φον Τρίερ ως persona non grata έκανε τους φεστιβαλιστές να εγκαταλείψουν για λίγο τις κινηματογραφικές συζητήσεις και να τσακώνονται για την ορθότητα ή μη της απόφασης του φεστιβάλ.

Το πρωτοφανές γεγονός της ανακήρυξης του Λαρς Φον Τρίερ ως persona non grata (διαβάστε περισσότερα εδώ) έκανε τους φεστιβαλιστές να εγκαταλείψουν για λίγο τις κινηματογραφικές συζητήσεις και να τσακώνονται για την ορθότητα ή μη της απόφασης του φεστιβάλ.

Τι ακριβώς σημαίνει ελευθερία του λόγου και ποια είναι τα όρια της; Ας μη ξεχνάμε ότι το φεστιβάλ Καννών – όπως έκανε τρεις μήνες νωρίτερα και το φεστιβάλ Βερολίνου – υποστηρίζει ένθερμα τον αγώνα του Τζαφάρ Παναχί και του Μοχάμαντ Ρασούλοφ για ελευθερία του λόγου. Οι δυο αυτοί Ιρανοί σκηνοθέτες καταδικάστηκαν απλώς και μόνο επειδή μίλησαν για κάποια πράγματα που θεωρούνται απαγορευμένα στην πατρίδα τους.

Κι εμείς από αυτήν τη ιστοσελίδα υποστηρίξαμε τον αγώνα τους, ο οποίος μάλλον δικαιώνεται. (διαβάστε περισσότερα εδώ)

Την ίδια στιγμή ο Δανός σκηνοθέτης Λαρς Φον Τρίερ κηρύσσεται μη επιθυμητός επειδή μιλάει για κάποια πράγματα που θεωρούνται απαγορευμένα στη Γαλλία. Δεν έχει λοιπόν δικαίωμα να μιλάει ελεύθερα, όπως έχουν δικαίωμα οι δυο Ιρανοί συνάδελφοί του; Τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι.

Μια πολύ λεπτή, σχεδόν αόρατη γραμμή χωρίζει την ελευθερία του λόγου από την προσβολή της ιστορικής μνήμης. Εδώ στην Ευρώπη πριν από 70 χρόνια συνέβησαν μερικά από τα μεγαλύτερα εγκλήματα της παγκόσμιας ιστορίας. Ο ναζισμός, ο φασισμός, ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και το Ολοκαύτωμα.

Τα εγκλήματα αυτά είναι ασυγχώρητα ακριβώς επειδή είναι εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας και δε παραγράφονται ποτέ. Και κυρίως δε μπορούμε να κάνουμε πλάκα με αυτά.

Ο Φον Τρίερ λοιπόν, όχι μόνο χλεύασε τις επιπτώσεις του ναζισμού, αλλά και τον ύμνησε προσπαθώντας, υποτίθεται, να κάνει πλάκα. Στην πραγματικότητα όσοι τον ξέρουν κατάλαβαν ότι ο μόνος λόγος που το έκανε ήταν για να προκαλέσει. Για να συγκεντρώσει επάνω του τα φώτα της δημοσιότητας, για να δείξει ότι μπορεί να λέει ό,τι θέλει.

Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η αρχή της καριέρας του συνοδεύτηκε με μια προκλητική δήλωση:«Δεν είμαι παρά ένας αυνανιστής της μεγάλης οθόνης».

Η αυτογνωσία αυτής της δήλωσης σαν να ερμηνεύει προφητικά και την τωρινή του συμπεριφορά.

Ορ. Α.

•