Essential Cinema #4: «Eπάγγελμα: Ρεπόρτερ» του Μικελάντζελο Αντονιόνι

Στη διάρκεια μιας αποστολής του στην Αφρική, και σε μια απελπισμένη προσπάθεια να ανταλλάξει την προϋπάρχουσα ζωή του με μια εντελώς καινούρια, ένας αμερικανικής καταγωγής τηλεοπτικός δημοσιογράφος επωμίζεται την επικίνδυνη ταυτότητα ενός νεκρού εμπόρου όπλων, ακολουθώντας στο εξής έναν αυτοκαταστροφικό μονόδρομο που θα τον οδηγήσει από την φυλακή στην οποία βρισκόταν σε μια φυλακή από την οποία δεν θα μπορέσει ποτέ να ξεφύγει.

Μαέστρος της ελκυστικά κινηματογραφημένης αποξένωσης, της σινεμασκόπ αλλοτρίωσης και των ανθρωπίνων Ζωνών του Λυκόφωτος στο οποίο ταυτότητες, πεπρωμένα, χαρακτηριστικά και ολόκληρες ζωές χάνονται για να μην βρεθούν τις περισσότερες φορές ποτέ ξανά, ο Μικελάντζελο Αντονιόνι πλάθει εδώ έναν σύνθετο και πανούργο ιστό ταινίας, ολοκληρώνοντας μια τρίπτυχη συνεργασία με τον μεγαλοπαραγωγό Κάρλο Πόντι και την εταιρεία Metro Goldwyn Mayer από την οποία είχαν προκύψει νωρίτερα το «Μπλόου Απ» (1966) και το «Ζαμπρίσκι Πόιντ» (1970).

Χρησιμοποιώντας την πρόφαση ενός θρίλερ και το δέλεαρ ενός κατ’ επίφαση σασπένς, ο Ιταλός δημιουργός αφήνει σταδιακά να υποχωρήσει το μυστήριο για να ξεσκεπάσει το μοναχικό και βαθύτατα ειρωνικό ταξίδι που διανύει προς την ανυπαρξία ένας ήρωας ο οποίος αγωνίζεται να ξεφύγει από τον εαυτό του. Πρόκειται για ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή το οποίο μετατοπίζεται σταδιακά από το ρεαλιστικό στο μεταφυσικό μέσω μιας αφήγησης που σέβεται το ένστικτο του κοινού αρκετά ώστε να μην αποκαλύπτει ποτέ πλήρως τις μυστήριες διαθέσεις της.

Στοχασμός πάνω στο δηλητηριώδες νήμα που χωρίζει τα όνειρα από την πραγματοποίησή τους, το «Επάγγελμα: Ρεπόρτερ» αποτελεί στην πραγματικότητα ένα υπαρξιακό θρίλερ στο οποίο ο μεγαλύτερος κίνδυνος που ελλοχεύει είναι αυτός του να χάσεις τον αληθινό σου εαυτό. Μέχρι τη στιγμή του φινάλε, όπου μέσα σε ένα αξέχαστο επτάλεπτο τράβελινγκ (αναμφίβολο τεχνικό επίτευγμα για την εποχή) ο Αντονιόνι καταφέρνει να χωρέσει τη ζωή, τον θάνατο και την ίδια την ψευδαισθησιακή δύναμη του σινεμά μαζί, η ταινία μετουσιώνει την εσωτερική οδύσσεια που βιώνει ο πρωταγωνιστής της σε μια «πρόσεχε τι ακριβώς εύχεσαι» παραβολή πάνω στην ματαιότητα και στο ανθρώπινο τίποτα.

Γνωρίζοντας μεγάλη καλλιτεχνική αποδοχή, μια οπωσδήποτε ανακουφιστική κατάληξη μετά την τεράστια αποτυχία που υπήρξε το «Ζαμπρίσκι Πόιντ» τέσσερα χρόνια πριν, το «Επάγγελμα: Ρεπόρτερ» έμελλε να αποτελέσει την τελευταία σπουδαία δημιουργία στην καριέρα του Ιταλού σκηνοθέτη και ένα από τα αριστουργήματα της δεκαετίας του ’70, έστω κι αν για πολύ καιρό βρισκόταν εξορισμένο από τις αίθουσες, λόγω της επιθυμίας του πρωταγωνιστή του, Τζακ Νίκολσον, να αγοράσει τα δικαιώματα του (αγαπημένου του) φιλμ και να μην το διαθέτει επί σειρά ετών για δημόσια προβολή.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: ΡΕΠΟΡΤΕΡ (THE PASSENGER)
Ιταλία / Ισπανία / Γαλλία, 1975
Σκηνοθεσία: Μικελάντζελο Αντονιόνι Σενάριο: Μαρκ Πέπλοου, Μικελάντζελο Αντονιόνι, Πίτερ Γουόλεν Φωτογραφία: Λουτσιάνο Τόβολι Μουσική: Ίβαν Βάντορ Πρωταγωνιστούν: Τζακ Νίκολσον, Μαρία Σνάιντερ, Ίαν Χέντρι, Τζένι Ρούνακερ, Στίβεν Μπέρκοφ  Διάρκεια: 125΄.