Γιάκομπ Σέντεργκρεν: «Ο Ένοχος» ήταν μία διασκεδαστική πρόκληση, ένα τόσο διαφορετικό φιλμ - αφιερωματα , θεματα || cinemagazine.gr
8:27
27/12

Γιάκομπ Σέντεργκρεν: «Ο Ένοχος» ήταν μία διασκεδαστική πρόκληση, ένα τόσο διαφορετικό φιλμ

Ο Δανός πρωταγωνιστής μιας από τις πιο δημοφιλείς ταινίες της χρονιάς μιλάει στο cinemagazine.

Συνέντευξη στον Νεκτάριο Σάκκα

Τον Γιάκομπ Σέντεργκρεν ίσως τον θυμάστε από τις παρουσίες του στα «Terribly Happy» και «Submarino». Στον «Ένοχο» ωστόσο, μία από τις πιο δημοφιλείς ταινίες της χρονιάς αν λάβουμε υπόψη τα βραβεία κοινού που έχει συγκεντρώσει στα φεστιβάλ του Σάντανς, του Ρότερνταμ, της Τρανσιλβανίας και της Θεσσαλονίκης, αναλαμβάνει μία έντονη κινηματογραφική πρόκληση: να σηκώσει όλη την ταινία στις πλάτες του, ως ο πρωταγωνιστής που μονοπωλεί τα 85 λεπτά του θρίλερ που υπογράφει ο πρωτοεμφανιζόμενος Γκούσταβ Μέλερ.

Στον «Ένοχο», ο Σέντεργκρεν υποδύεται τον Άσγκερ Χολμ, έναν αστυνομικό που εργάζεται στο τηλεφωνικό κέντρο της Άμεσης Δράσης και που, από τους δικούς του λεπτούς χειρισμούς κατά τη διάρκεια της βάρδιάς του κρίνεται η τύχη αρκετών ανθρώπων. (διαβάστε περισσότερα για την ταινία καθώς επίσης την άποψή μας εδώ)

Τον Δανό ηθοποιό συναντήσαμε πριν λίγες εβδομάδες στο πλαίσιο του 59ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, στο οποίο η ταινία του πραγματοποίησε την πανελλήνια πρεμιέρα της. Ό,τι ακολουθεί, είναι η συζήτηση που είχαμε μαζί του σχετικά με τις ιδιαιτερότητες του συγκεκριμένου ρόλου, τις απαιτήσεις που είχε ο «Ένοχος», τα αισθήματα που έχει για τους χαρακτήρες που υποδύεται, τους κινηματογραφικούς ήρωες που θαυμάζει κ.α.

Πώς είναι για έναν ηθοποιό να μιλά για την ταινία του και το ρόλο του σε αυτή; Είναι κάτι απλό; Όταν π.χ. οι δημοσιογράφοι έχουν απέναντί τους έναν ηθοποιό και τον σκηνοθέτη του, οι ερωτήσεις συνήθως κατευθύνονται στον δεύτερο.

Είναι απλό, κατά κάποιον τρόπο, αλλά ό,τι πει ο ηθοποιός δε νομίζω ότι θα ξεκαθαρίσει περισσότερο τα πράγματα. Συνήθως προσπαθείς και στρέφεσαι στα πρακτικά του χτισίματος του ρόλου ή κάτι τέτοιο. Προσωπικά προσπαθώ αλλά δε νομίζω πως αυτό είναι το δυνατό μου σημείο. Γενικά είμαι οκ με το να δέχεται ο σκηνοθέτης τις περισσότερες ερωτήσεις.

Από τη στιγμή που δεν έχουμε εδώ μαζί μας τον σκηνοθέτη όμως…

(γελάει) Ακριβώς! Ξέμεινες εδώ μαζί μου, φίλε.

Σχετικά με τον «Ένοχο», όλη η ταινία ήταν κρεμασμένη πάνω σου. Πόσο πιεστική ή απαιτητική ήταν αυτή η συνθήκη;

Δε μου αρέσει να απογοητεύω κόσμο αλλά δεν ένιωσα διαφορετικά από άλλους πρωταγωνιστικούς ρόλους μου, γιατί είναι μέρος της διαδικασίας: θα ήταν περίεργο να θέλω να είμαι ηθοποιός χωρίς να νιώθω άνετα ή να μη θέλω να σηκώσω το βάρος οποιασδήποτε ταινίας. Οπότε υπό αυτή την έννοια [«Ο Ένοχος»] ήταν μία διασκεδαστική πρόκληση, ένα τόσο διαφορετικό φιλμ, το όλο κόνσεπτ ήταν διαφορετικό, η εντατική συνεργασία με τον σκηνοθέτη Γκούσταβ Μέλερ ήταν εκπληκτική, όμως ποτέ δεν ένιωσα νευρικότητα ή να μη θέλω κάτι εδώ… Εννοώ μου αρέσει αυτή η δουλειά. Νευρικός ήμουν μόνο εκείνες τις στιγμές που το αποτέλεσμα στο γύρισμα δεν τον ικανοποιούσε, αλλά αυτό μόνο. Κατά τα άλλα, εισέπραξα την εμπιστοσύνη του και εκείνος ήταν φανταστικός.

Ωστόσο καταλαβαίνεις πώς μπορεί να αντιλαμβάνεται το κοινό τη δυσκολία του εγχειρήματος, βλέποντάς σε συνέχεια επί της οθόνης.

Ναι, ναι, απολύτως. Και φυσικά ήταν πρόκληση και έντονο, ήταν άλλωστε ένα γύρισμα 13 ημερών, άρα κάτι σύντομο. Και ασφαλώς και ήμασταν κουρασμένοι στο τέλος της κάθε μέρας. Όμως ήταν και ωραία ταυτόχρονα, επειδή σε άλλες ταινίες υπάρχει πολλή αναμονή στα γυρίσματα μεταξύ σκηνών, και το να περιμένεις ως ηθοποιός είναι φρικτό πράγμα νομίζω, επειδή δε μπορείς στο μεταξύ να απεμπλακείς, ενώ καλείσαι να κρατήσεις δυνάμεις για τη συνέχεια. Εδώ όμως ήμουν σταθερά σε εγρήγορση, όλη την ώρα, που ήταν καλό γιατί δεν είχα να περιμένω πολύ. Επίσης εδώ να πω ότι όλες οι φωνές των ηθοποιών που ακούγονται στην ταινία [στις σκηνές τηλεφωνημάτων] ήταν ζωντανά.

Επομένως οι δικές τους ατάκες δεν προστέθηκαν μετά, στο post production.

Όχι, οι διάλογοι μεταξύ μας συνέβαιναν σε πραγματικό χρόνο. Διαφορετικά, δεν θα ήταν δυνατό να γίνουν οι σκηνές αυτές, εκτός και αν ήμουν ο καλύτερος ηθοποιός που εμφανίστηκε ποτέ στον κόσμο. Είχαμε άλλωστε σε αυτές τις στιχομυθίες και αρκετό αυτοσχεδιασμό.

Είδες κάποιες συγκεκριμένες ταινίες προκειμένου να αντλήσεις έμπνευση για τον χαρακτήρα σου;

Όχι, και μάλιστα σπάνια βλέπω άλλες ταινίες σε αυτή τη λογική γιατί το βρίσκω επικίνδυνο μετά να θες να αντιγράψεις κάτι καλό που θα έχεις δει, ή να μιμηθείς. Οπότε προσπάθησα να μείνω μακριά από κάτι τέτοιο. Όμως μίλησα με πολύ κόσμο, έκανα προσωπική έρευνα για το ρόλο.

Τι είδους έρευνα; Θέλεις να μας μιλήσεις για αυτό;

Επισκέφθηκα το τηλεφωνικό κέντρο της Άμεσης Δράσης, επίσης συζήτησα με κάποιους γιατρούς σχετικά με τη φύση του τραυματικού στρες και το πώς επιδρά πάνω σου. Έπειτα συνάντησα ανθρώπους που αντιμετωπίζουν στη δουλειά τους ζητήματα ζωής και θανάτου. Ήταν πολύ ενδιαφέρον όλο αυτό [το κομμάτι της έρευνας].

Ο πρωταγωνιστής αναζητά επίμονα την εξιλέωση από τα λάθη του παρελθόντος, όμως αποτυγχάνει. Είναι αυτή η μεγαλύτερη τραγωδία που μπορεί να βιώσει κανείς; Να έχεις δηλαδή όλη την καλή διάθεση να βοηθήσεις όμως τελικά να κάνεις τα πράγματα χειρότερα;

Δεδομένα πάντως δεν είναι ένα καλό συναίσθημα. Ο πρωταγωνιστής αγνοεί πόσο σοβαρή είναι η κατάστασή του, είναι πολύ ξεροκέφαλος, δουλεύει σε ένα πλαίσιο όπου επικρατεί η κουλτούρα του μάτσο άντρα, εκεί όπου δε σου επιτρέπεται να είσαι αδύναμος ή μάλλον ευάλωτος για να το θέσω πιο σωστά. Εκείνος επομένως προσπαθεί να είναι δυνατός, τη στιγμή που θα όφειλε να γνωρίζει λίγο καλύτερα τον εαυτό του. Και αυτό είναι που βρίσκω υπέροχο σε αυτόν τον χαρακτήρα, ότι έχει τις καλύτερες προθέσεις και είναι ιδιαίτερα συμπονετικός και επαναστάτης, όμως αυτό δεν είναι πάντοτε το καλύτερο πράγμα. Μου αρέσει σε αυτή την ταινία που τα πράγματα δεν είναι όλα άσπρο μαύρο, αλλά γκρίζα.

σπάνια βλέπω άλλες ταινίες προκειμένου να αντλήσω έμπνευση για έναν ρόλο, γιατί το βρίσκω επικίνδυνο μετά να θες να αντιγράψεις κάτι καλό που θα έχεις δει, ή να μιμηθείς

Τον συμπαθείς τον χαρακτήρα που υποδύεσαι; Τον συμπονάς;

Φυσικά. Πρέπει κιόλας, γιατί διαφορετικά είναι πολύ δύσκολο. Χρειάζεται να έχω ένα αίσθημα κατανόησης απέναντί του. Ναι… συμπάσχω με την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει.

Τι θα γίνει όμως αν χρειαστεί να υποδυθείς κάποιον που αντιπροσωπεύει το απόλυτο κακό;

Δε δοκίμασα ποτέ κάτι τέτοιο. Και είναι περίεργο γιατί κάνα δυο φορές έφτασα κοντά στο να υποδυθώ τέτοιου είδους χαρακτήρες και είπα «δεν μπορώ να το κάνω». Χρειάζεται να έχει κάτι ο χαρακτήρας με το οποίο μπορώ να εμπλακώ. Απ’ την άλλη, το απόλυτο κακό δεν υπάρχει, σωστά; Εκτός αν μιλάμε για ψυχοπαθείς…

Ναι, ο Χάνιμπαλ Λέκτερ για παράδειγμα.
Ναι, ακριβώς. Όμως ακόμα και αυτός έχει κάτι, είναι τρομερά ευφυής, γοητευτικός και στην πραγματικότητα βοηθάει τη Φόστερ με την έρευνά της. Υπό μίαν έννοια είναι πιο ειλικρινής από πολλούς «κανονικούς» ανθρώπους εκεί έξω. Γενικά είναι θέμα ενσυναίσθησης, διαβάζεις έναν χαρακτήρα και βρίσκεις κάτι σε αυτόν, κάτι που να αρχίζει να δουλεύει μέσα σου.

Αν σου ζητούσα να μου πεις έναν κινηματογραφικό ήρωα που θαυμάζεις περισσότερο, έναν φανταστικό χαρακτήρα, ποιον θα ξεχώριζες;

Από πού να αρχίσω; Είναι πάρα πολλοί. Μπορώ να πω για χαρακτήρες που με ενέπνευσαν στην πορεία, θυμάμαι π.χ. όταν είδα τον «Άνθρωπο Ελέφαντα». Καταπληκτικός! Μου άρεσε πολύ επίσης ο Μαξ φον Σίντοφ στο «Πελέ ο Κατακτητής».

Η ταινία «Ο Ένοχος» προβάλλεται στους κινηματογράφους από την One from the Heart.