Βίντεο: Η νουάρ απογείωση στο «Άγγιγμα του Κακού» του Όρσον Γουέλς - αφιερωματα , θεματα || cinemagazine.gr
9:31
6/2

Βίντεο: Η νουάρ απογείωση στο «Άγγιγμα του Κακού» του Όρσον Γουέλς

Σημειώσεις πάνω στο θρυλικό νουάρ που πέρασαν 40 χρόνια για να αποκατασταθεί σύμφωνα με το όραμα του σκηνοθέτη Όρσον Γουέλς.

Από τον Πάνο Γκένα

Σε μια μικρή πόλη κοντά στα σύνορα του Μεξικού, συντελείται ένα άνομο πανηγύρι ανεξέλεγκτης διαφθοράς που περιλαμβάνει τζόγο, μαστροπεία και διακίνηση ναρκωτικών. Η ανατίναξη ενός αυτοκινήτου στα σύνορα με τις Η.Π.Α. θα προκαλέσει και την εκρηκτική συνάντηση ενός Αμερικάνου αστυνόμου (στο ρόλο του Χάρι Κουίνλαν ο Όρσον Γουέλς) κι ενός Μεξικανού αστυνομικού της δίωξης ναρκωτικών, του Μάικ Βάργκας (Τσάρλτον Ίστον).

Στην περίφημη αρχική σκηνή ενός μονοπλάνου τριών σχεδόν λεπτών, ο Γουέλς οριοθετεί το χώρο δράσης και πυροδοτεί την αφήγηση με μία έκρηξη. Στην κυριολεξία. Με αριστοτεχνικά χορογραφημένα πλάνα που εφάπτονται στις σκοτεινές διαδρομές των εικόνων και του σεναρίου, ο μεγαλοϊδεατισμός του Όρσον Γουέλς βρίσκει στο «Άγγιγμα του Κακού» το πρόσφορο έδαφος να εκμεταλλευτεί τη διαβρωτική χαρακτηρολογία του νουάρ και να αφηγηθεί μία εφιαλτική ιστορία με επιδέξια άνεση.

Ο σκηνοθέτης-δυνάστης Γουέλς, δανείζει το πρόσωπό του σε έναν νόμιμο-δυνάστη μιας περιοχής που παρότι εκπρόσωπος του νόμου, αποτελεί ειρωνικά τον πλεόν ασυνείδητο, έκφυλο, αμφιλεγόμενο χαρακτήρα της ταινίας. Ο Κουίνλαν υποσκάπτει την ιστορία της αστυνομικής έρευνας και ο Γουέλς υποσκάπτει ταυτόχρονα το νουάρ για να προσδώσει το βάθος που του αρμόζει στις διαστάσεις του μεγάλου και μεγαλειώδους σινεμά.

Η βιρτουζιτέ του σκηνοθέτη επιβάλει στο «Άγγιγμα του Κακού» ένα εξπρεσιονιστικό θρίλερ με παραμορφωτικούς ευρυγώνιους φακούς, που βρίσκει μέσα στους σπειροειδείς ελιγμούς του νουάρ τις σαιξπηρικές αναφορές που το απογειώνουν και το μετατρέπουν σε μία ντελιριακή, συναρπαστική ταινία.

Όπως και οι περισσότερες ταινίες του Γουέλς, το «Άγγιγμα του Κακού» συνάντησε αρκετά προβλήματα στην παραγωγή και διανομή του. Ο σκηνοθέτης αποποιήθηκε το τελικό μοντάζ, μιας και το στούντιο ξαναγύρισε σκηνές που θεωρούσε επεξηγηματικές υπό τη σκηνοθετική διεύθυνση του Χάρι Κέλερ. Το 1998 όμως, ο παραγωγός Ριτς Σμίντλιν αποκατέστησε την εκδοχή του σκηνοθέτη σύμφωνα με τις εκτεταμένες σημειώσεις του και αποκάλυψε για άλλη μια φορά, το ευφυές άγγιγμα ενός οικουμενικού δημιουργού.

Το καλά μελετημένο βίντεο «Behind the Edit: The Orson Welles Memo» συγκρίνει και αντιπαραθέτει τις εκδοχές της ταινίας μέσα από αποσπάσματα και χρήση αρχειακού υλικού, συμπεριλαμβανομένου του μπούσουλα-υπομνήματος 58 σελίδων του Γουέλς στη Universal. Επισημαίνει την αλαζονεία του στούντιο, το πάθος του δημιουργού και τιμά ένα αθάνατο κινηματογραφικό αριστούργημα.