Και ξαφνικά λίγη Ελλάδα στις Κάννες
2013-05-20 12:42:17
Μία διαφορετική Αθήνα, που δεν μας αρέσει να βλέπουμε, υπάρχει στην ταινία «L’Escale» του Καβέ Μπαχτιαρί, η οποία προβλήθηκε στο παράλληλο τμήμα του Δεκαπενθήμερου των Σκηνοθετών, που φέτος δείχνει ιδιαίτερα αιχμηρό υπό τις οδηγίες του διευθυντή του, Εντουάρ Γουεϊντρόπ.
Μία διαφορετική Αθήνα, που δεν μας αρέσει να βλέπουμε, υπάρχει στην ταινία «L’Escale» («Η Στάση») του Καβέ Μπαχτιαρί, η οποία προβλήθηκε στο παράλληλο τμήμα του Δεκαπενθήμερου των Σκηνοθετών, που φέτος δείχνει ιδιαίτερα αιχμηρό υπό τις οδηγίες του διευθυντή του, Εντουάρ Γουεϊντρόπ.
Ιρανός στην καταγωγή αλλά πολιτογραφημένος Ελβετός, ο Καβέ Μπαχτιαρί ήρθε στην Αθήνα για να επισκεφτεί τον λαθρομετανάστη ξάδερφό του. Έμεινε μαζί του σε ένα εξαθλιωμένο υπόγειο, μαζί με άλλους συμπατριώτες τους, και κατέγραψε με ρεαλισμό, χωρίς να ξεπέφτει στο μελόδραμα, τη σκληρή καθημερινότητά τους.
Συγκατοίκησε μαζί τους περίπου ένα χρόνο και με την μικρή ευκίνητη κάμερά του έκοψε κομμάτια πραγματικότητας και μας τα παρέδωσε ανεπεξέργαστα: εικόνες μιας ζωής που κανείς μας δεν βλέπει, που κανείς μας δεν θέλει να δει, που κανένα κανάλι δεν καταγράφει, που δεν ενδιαφέρουν κανέναν πολιτικό.
Οι παράνομοι Ιρανοί μετανάστες της ταινίας βρίσκονται στην Αθήνα, περιμένοντας να φύγουν για κάπου αλλού, για μια χώρα με περισσότερες ευκαιρίες, όπως η Νορβηγία, ή για μια χώρα που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως η Ισπανία. «Θέλω να πάω στην Ισπανία,» λέει κάποια στιγμή ένας από αυτούς. «Εκεί μπορώ να υπερασπιστώ τα δικαιώματά μου. Στην Ελλάδα δεν ενδιαφέρονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα.»
Απόσπασμα της ταινίας
Αυτή η αναφορά, ωστόσο, είναι η μόνη που προσδιορίζει το γεωγραφικό χώρο όπου διαδραματίζεται η ταινία: ελάχιστη Αθήνα βλέπουμε στο «L’Escale», κάποια φευγαλέα πλάνα της Κυψέλης και της Πατησίων όπου υποθέτουμε ότι μένουν αυτοί οι παράνομοι μετανάστες, δύο-τρία χαρακτηριστικά περίπτερα, κάποιο φευγαλέο «Ενοικιάζεται» στον τοίχο.
Κατά τα άλλα, ο Μπαχτιαρί δεν ενδιαφέρεται για το συγκεκριμένο κοινωνικό περιβάλλον της Ελλάδας, δεν μιλάει για τον αυξημένο ρατσισμό ούτε για τις ναζιστικές επιθέσεις της Χρυσής Αυγής, αλλά με την κάμερά του εστιάζει στην απελπισία εκείνων που από άνθρωποι έχουν μεταμορφωθεί σε παρανόμους.
Στο «L’Escale», όπως είπε και ο ίδιος ο σκηνοθέτης στο κοινό αμέσως μετά την προβολή, δεν θα δούμε ούτε στατιστικές ούτε αριθμούς ούτε αντικειμενική έρευνα. Θα δούμε το δράμα ανθρώπινων υπάρξεων, οι οποίες συνθέτουν αυτό που συνηθίσαμε να ονομάζουμε «μεταναστευτικό πρόβλημα».
Διότι το μόνο αληθινό πρόβλημα σε αυτήν την ταινία είναι το πρόβλημα των εξαθλιωμένων, ταλαιπωρημένων και πληγωμένων μεταναστών που διεκδικούν μια θέση στον κόσμο. Έχουν περάσει δεκάδες σύνορα (όπως έλεγε και ο Αγγελόπουλος στο «Μετέωρο Βήμα του Πελαργού», «μα πόσα σύνορα πρέπει να περάσουμε για να φτάσουμε στην πατρίδα μας;») σε αμπάρια και σε καρότσες δουλεμπόρων, και τώρα περιμένουν να πάνε κάπου αλλού.
Κάποιοι από αυτούς τα καταφέρνουν – ένας από τους πρωταγωνιστές παραβρέθηκε στην προβολή και χαρούμενος είπε στο κοινό ότι βρίσκεται στη Νορβηγία, έχοντας βρει μια καινούρια δουλειά. Κάποιοι άλλοι έκαναν απεργία πείνας και κάποιοι γύρισαν στο Ιράν – ένας από αυτούς, μάλιστα, δολοφονήθηκε όταν έφτασε εκεί.
Μετά το τέλος της προβολής, οι θεατές της κατάμεστης αίθουσας – ανάμεσα στους οποίους αναγνωρίσαμε την αειθαλή σκηνοθέτη της Νουβέλ Βαγκ, Ανιές Βαρντά – χειροκρότησαν όρθιοι την ταινία του Καβέ Μπαχτιαρί και δεν τον άφηναν να φύγει.
Διαβάστε εδώ περισσότερα για την ταινία
