«Μόνο ο Θεός συγχωρεί» - οι θεατές σίγουρα όχι
2013-05-22 12:26:30
Κατάνα, αίμα και ψυχανάλυση στo νέο υπερ-στυλιζαρισμένο πόνημα του Νίκολας Βίντινγκ Ρεφν που δεν διαθέτει πολλά παραπάνω από την καλογυαλισμένη επιφάνειά του
Κατάνα, αίμα και ψυχανάλυση στo νέο υπερ-στυλιζαρισμένο πόνημα του Νίκολας Βίντινγκ Ρεφν, «Only God Forgives», που δεν διαθέτει πολλά παραπάνω από την καλογυαλισμένη επιφάνειά του.
Ο σκηνοθέτης του «Drive», του οποίου η ταινία προβλήθηκε στο διαγωνιστικό τμήμα, επιστρέφει στη μεγάλη οθόνη με τη συνταγή που τον έκανε διάσημο: νέον φωτισμοί, ωραιοποιημένη βία και ένας λιγομίλητος Ράιαν Γκόσλινγκ. Ό,τι δούλευε ωστόσο την προηγούμενη φορά στη νεο-νουάρ αποκάλυψη του 2011, εδώ ο Ρεφν το τραβάει στα άκρα, προσπαθώντας να σκηνοθετήσει το νέο «Santa Sangre» (η ταινία είναι αφιερωμένη στον Γιοντορόφσκι) με αμφίβολη ωστόσο επιτυχία.
Ο κεντρικός ήρωας, ο Τζούλιαν του Ράιαν Γκόσλινγκ, ζει στη σύγχρονη Ταϊλάνδη, συντηρώντας ένα γυμναστήριο πυγμαχίας ως βιτρίνα εμπορίου ναρκωτικών. Όταν ο αδερφός του δολοφονείται, ο Τζούλιαν καλείται από την αυταρχική και υπερ-σεξουαλική του μητέρα (Κρίστιν Σκοτ-Τόμας) να εκδικηθεί τον θάνατό του. Και φυσικά, το ξέσπασμα της βίας είναι ανελέητο. Το σενάριο δεν προχωρά πέρα από την παραπάνω σχηματική πλοκή. Για την ακρίβεια, θα μπορούσε να είναι γραμμένο και σε χαρτοπετσέτα ξενοδοχείου, αφού οι διάλογοι είναι ελάχιστοι, η δράση αφόρητα επαναλαμβανόμενη (οι από ‘δω σκοτώνουν τους από ‘κει και τούμπαλιν) και το ντεκουπάζ περιφρονεί επιδεικτικά τη γραμματική του μέινστριμ σινεμά.
Ο βασικός ανταγωνιστής του Γκόσλινγκ είναι ένας διεφθαρμένος αστυνομικός, ο οποίος βρίσκεται πίσω από τη δολοφονία του αδερφού του. Ο τελευταίος βέβαια, έχει πιο πριν βιάσει και δολοφονήσει ένα δεκαεξάχρονο κορίτσι. Η αθωότητα είναι παντελώς απούσα από το σύμπαν του Ρεφν - φωλιάζει μονάχα (εντελώς επιτηδευμένα) στα μάτια και τα χέρια του Γκόσλινγκ, που έχουν δεκάδες κοντινά στην ταινία. Τι κρύβεται όμως πίσω από τα στυλιζαρισμένα πλάνα οπτικής φαντασμαγορίας; Δυστυχώς όχι πολλά πράγματα.
Το κλειδί - υποτίθεται - για τον βουτηγμένο στο κόκκινο κόσμο του «Only God Forgives» είναι η σχέση του Τζούλιαν με τη μητέρα του: το καραμπινάτο οιδιπόδειο που συντηρείται ανάμεσά τους οδηγεί στην καταστροφή. Στην οθόνη αυτό μεταφράζεται με ψυχαναλυτικές μεταφορές επιπέδου νηπιαγωγείου, αλλά και με μια απολαυστικά campy αντιπαράθεση μεταξύ μητέρας-γιου στο βραδινό τραπέζι, που φέρνει στο μυαλό την ερμηνεία της Νικόλ Κίντμαν στο «Paperboy».
Το μίσος του σκηνοθέτη για τις γυναίκες ωστόσο (και οι υπόλοιπες «χιτσκοκικές» σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των φύλων πινελιές) δεν περιορίζεται στην απεικόνιση της μάνας. Όλα τα θηλυκά της ταινίας χρησιμεύουν μονάχα ως αντικείμενα ηδονής, η ζωή τους είναι ευτελής, ενώ ο Ρεφν δεν διστάζει να βάλει και το ακροατήριο στο παιχνίδι μέσα από τις προσταγές του κεντρικού κακού: «Κορίτσια, κλείστε τα μάτια σας. Αγόρια, κοιτάξτε καλά». Και αυτό που βλέπουμε είναι μερικοί ακόμη διαμελισμοί, παραμορφωμένα πρόσωπα και χυμένα έντερα - είναι όμως τόσο καλοβαλμένα, που το σοκ εξαφανίζεται ανάμεσα στο εκπληκτικό art direction και τα υπέροχα κάδρα.
Η μεγαλύτερη έκπληξη που μας επιφυλάσσει ο Ρεφν, ωστόσο, είναι πώς καταφέρνει να «εξαφανίσει» τον πρωταγωνιστή της και το δράμα του: ανάμεσα σε μία bitchy queen μητέρα και έναν μονοδιάστατα απαίσιο κακό, ο Ράιαν Γκόσλινγκ απομένει να κοιτάζει την κάμερα πότε με μάτια φοβισμένα, πότε με μάτια κουταβιού και πότε με μάτια υγρά, κάνοντάς μας να αναρωτιόμαστε πού είναι η στιβαρή του ποιότητα. Ο Ρεφν είναι τόσο ερωτευμένος με τον πρωταγωνιστή του, που θεωρεί πως μία κίνησή του σε slow motion είναι αρκετή για να σαγηνεύσει τον θεατή - δυστυχώς εδώ αυτό δεν είναι αρκετό.
