Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #17: Γαλλία 1998, ένα απλό παιχνίδι - αφιερωματα , θεματα || cinemagazine.gr
11:04
12/12

Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #17: Γαλλία 1998, ένα απλό παιχνίδι

Μικρές και μεγάλες ιστορίες που ενώνουν τον θρύλο με την πραγματικότητα, ντοκιμαντέρ που βλέπουν πέρα από τις γραμμές του γηπέδου, ποδοσφαιριστές-ηθοποιοί και η αθέατη σχέση του αθλήματος με την πολιτική. Η ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου μέσα από ένα κινηματογραφικό πρίσμα. 

Από τον Τάσο Μελεμενίδη

Στα γήπεδα της Γαλλίας, το Μουντιάλ έγινε ακόμη μεγαλύτερο. 32 ομάδες (στην τελευταία διεύρυνση που έχει γίνει ως σήμερα) και ένα πιο ορθολογικό σύστημα, όπου οι 2 πρώτοι κάθε ομίλου συνέχιζαν ως τον τελικό με αγώνες νοκ άουτ. Ουσιαστικά η FIFA δεν πρόσθεσε αγώνες για κάθε ομάδα ξεχωριστά, απλά αύξησε των αριθμό των ομίλων, στερώντας το δικαίωμα πρόκρισης στους 16 σε ομάδες που τερμάτισαν τρίτες στον όμιλό τους, πετυχαίνοντας έτσι και να μεγαλώσει την αγορά αλλά και να γλυτώσει παράπονα από ποδοσφαιριστές για κόπωση. Το τελευταίο μπορεί κάποτε να μην ήταν τόσο μεγάλο θέμα, όμως η μεγάλη αύξηση των αγώνων στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις έφερε ως αποτέλεσμα να βλέπουμε ποδοσφαιριστές που ως πρωταγωνιστές στις ομάδες τους δεν μπορούν να πάρουν τα πόδια τους το καλοκαίρι, αλλά και κάτι πολύ χειρότερο, παίκτες που αγωνίζονται από τα 18 τους σε αυτούς τους εξαντλητικούς ρυθμούς και μοιάζουν σαν βετεράνοι λίγο πριν τα 30.

Η ιστορία του μόλις 21 ετών τότε, Ρονάλντο, ήταν μια προειδοποίηση για τους κινδύνους των σημερινών υπεραθλητών. Παραδομένος ήδη σε έναν ασταμάτητο ρυθμό αγώνων και τις υπερβολικές ανάγκες χορηγών και media, ο Βραζιλιάνος επιθετικός έπαθε κρίση επιληψίας πριν από τον τελικό με τη Γαλλία, αλλά έπαιξε κανονικά (και προφανώς ήταν σαν να μη βρισκόταν στο γήπεδο) καθώς η κυνική άποψη των συνεργαζόμενων με τη FIFA εταιριών ήταν πως ένας τελικός χωρίς τον Ρονάλντο θα έχανε πολύ σε κύρος και χρήματα. Η δόξα του τελικού πήγε τελικά πάνω στον Ζιντάν, που ήδη ξεχώριζε μέσα στη γαλλική ομάδα, αλλά τα 2 γκολ του στο πρώτο ημίχρονο τον έκαναν πρωταγωνιστή μιας σπουδαίας ομάδας με παίκτες που κυριάρχησαν στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο τα επόμενα χρόνια. Ο Ζιντάν, πριν κάνει απίθανα πράγματα ως προπονητής, έγινε ως αθλητής το σύμβολο της μεγαλοπρέπειας στο ποδόσφαιρο χάρη στην εξαιρετική τεχνική του, ήταν ο ηγέτης της Ρεάλ στο ξεκίνημα του 21ου αιώνα και πρωταγωνιστής ενός ιδιαίτερου φιλμ. Το «Zidane: A 21st Century Portrait» ήταν η κάλυψη ενός αγώνα του ισπανικού πρωταθλήματος όπου οι 17 κάμερες δεν ακολουθούσαν την μπάλα αλλά τον Ζιντάν, οι υπότιτλοι πρόδιδαν τις σκέψεις του και η εξαιρετική μουσική των Mogwai ολοκλήρωνε ένα δύσκολο εγχείρημα. Την αίσθηση ενός αγώνα μέσα από το γήπεδο και δη μέσα από τα μάτια ενός καλλιτέχνη των γηπέδων.

Πίσω στον τελικό, το 3-0 της Γαλλίας ήταν και η εξαίρεση των λίγων ή καθόλου γκολ που σημειώνονται πλέον σε τελικούς μετά το 1990. Η σκοπιμότητα των συγκεκριμένων αγώνων τους έχει κάνει ελάχιστα αξιομνημόνευτους για το θέαμα που προσφέρουν, που είναι αντιστρόφως ανάλογο του μύθου πως η παρακολούθηση ενός τελικού Μουντιάλ είναι μια ξεχωριστή εμπειρία. Ο μύθος αυτός έχει γεννήσει και διάφορες ταινίες που περιστρέφονται γύρω από έναν τελικό, όπως σε ένα ξεχωριστό φιλμ από το Μπουτάν που κυκλοφόρησε το 1999 και μιλάει για πολύ περισσότερα πράγματα από έναν απλό αγώνα. Το «Phörpa» εξελίσσεται σχεδόν όλο σε ένα βουδιστικό μοναστήρι του μικρού κρατιδίου, που αποτελεί και καταφύγιο για πολλούς νέους του Θιβέτ, μιας χώρας που απομακρύνεται από το βουδιστικό παρελθόν της μετά την κινεζική κατοχή. Εκεί, μέσα σε ένα περιβάλλον απόλυτης ηρεμίας, οι νέοι προσπαθούν να συνδυάσουν τις υποχρεώσεις που έχει η ζωή στο μοναστήρι με τις άλλες ασχολίες τους όπως το ποδόσφαιρο. Οι αγώνες του Μουντιάλ της Γαλλίας γίνονται αφορμή για βραδινές κοπάνες προς το κοντινό χωριό, όταν όμως αυτό ανακαλυφθεί από τους μεγαλύτερους  έρχεται ένα πιο «επίσημο» αίτημα, η συγκέντρωση χρημάτων για την ενοικίαση μιας τηλεόρασης μέσα στο μοναστήρι που θα χρησιμεύσει για να δουν όλοι τον τελικό του παγκοσμίου κυπέλλου. Στο μεσοδιάστημα, και πριν την προβλέψιμη εξέλιξη πως όλα πηγαίνουν καλά, υπάρχουν δόσεις ήσυχου, λεκτικού χιούμορ γύρω από τη φύση του ποδοσφαίρου – οι μοναχοί που ακούν πρώτη φορά τη λέξη, εκπλήσσονται με την περιγραφή “22 παίκτες μαλώνουν κυνηγώντας μια μπάλα” και απορούν πως κάτι τέτοιο είναι τόσο δημοφιλές. Αφού καταλάβουν πως η απάντηση βρίσκεται ακριβώς στην απλότητα της περιγραφής, κάτι που σημαίνει πως ο καθένας μπορεί να το παρακολουθήσει, δε βλέπουν το λόγο να απαγορεύσουν κάτι που μοιάζει με άδολη απόλαυση.

Αυτή η αντίθεση των εικόνων του «Phörpa» είναι που το κάνει τόσο συμπαθές. Από τη μία ευτυχισμένοι νέοι, βρίσκουν ένα μεταλλικό κουτάκι και 2 πέτρες στήνοντας ένα απλό, διασκεδαστικό παιχνίδι την ώρα που ταυτόχρονα κολοσσιαίες εταιρίες και δημαγωγοί στήνουν έναν σύγχρονο πόλεμο ανεβοκατεβάζοντας είδωλα και γεννώντας φανατισμό. Η αντίστιξη του τελικού ενός Μουντιάλ με την απλότητα του αθλήματος σχολιάστηκε και τα επόμενα χρόνια μέσα από το σινεμά, όπως θα δούμε και στο επόμενο κείμενο, για τη διοργάνωση του 2002.

Διαβάστε ακόμη:
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #16: ΗΠΑ 1994, η μοίρα των Εσκομπάρ

Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #15: Ιταλία 1990, βρετανική επανάσταση​
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #14: Μεξικό 1986, ο Μαραντόνα και οι άλλοι

Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #13: Ισπανία 1982, το άθλημα που χωρίζει και ενώνει
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #12: Αργεντινή 1978, οι εξαφανισμένοι
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #11: Δ.Γερμανία 1974, εθνικός διχασμός
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #10: Μεξικό 1970, διακοπές διαρκείας
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #9: Αγγλία 1966, παιδιά και ηγέτες​
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #8: Χιλή 1962, η χαρά του κόσμου​

Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #7: Σουηδία 1958, η απόλυτη θεωρία συνωμοσίας
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #6: Ελβετία 1954, το θαύμα της Βέρνης 
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #5: Βραζιλία 1950, το έγκλημα του Μπαρμπόζα​
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #4: Παταγονία 1942, το Μουντιάλ που δεν έγινε ποτέ. Ή μήπως έγινε; 

Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #3: Γαλλία 1938, το χαμένο φιλμ και η ντροπή της FIFA
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #2: Ιταλία 1934, η ομάδα-θαύμα που αγάπησαν οι διανοούμενοι​
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #1: Ουρουγουάη 1930, ταξίδι στο Νέο Κόσμο