Καραγκιόζης: The Movie - ταινιες || cinemagazine.gr

Καραγκιόζης: The Movie

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

2022
    ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Ελλάδα
    ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Άκης Καρράς, Χρήστος Λειβαδίτης, Αικατερίνη Παπαγεωργίου
    ΣΕΝΑΡΙΟ: Άθως Δανέλλης βασισμένο στον «Καραγκιόζη Γραμματικό»
    ΜΟΥΣΙΚΗ: Κώστας Χαριτάτος
    ΔΙΑΡΚΕΙΑ: '74
    ΔΙΑΝΟΜΗ: Σπέντζος Films

Απόπειρα μεταφοράς του «Καραγκιόζη Γραμματικού» σε διαφορετικό format, αναμφίβολα ευγενέστατων προθέσεων, που σκοντάφτει στο ίδιο σημείο με αντίστοιχες, παρελθοντικές απόπειρες διασκευής σε άλλα μέσα, όπως το κόμικ και το θέατρο: στο γεγονός ότι τα έργα του Θεάτρου Σκιών μάλλον είναι φτιαγμένα ώστε να εξυπηρετούν αποκλειστικά το συγκεκριμένο format.

Από τον Γιάννη Βασιλείου

Το Θέατρο Σκιών είναι ένα αγνό λαϊκό θέαμα, από εκείνα μάλιστα που πληρούν και ένα δομικό στοιχείο των καλύτερων εκπροσώπων του είδους, αυτό της ενδοσκόπησης και της αυτοκριτικής. Στα καμώματα και την κουτοπονηριά του Καραγκιόζη, που συνήθως τιμωρούνται με καρπαζιές, ο θεατής καθρεπτίζει τις φορές που ενήργησε και εκείνος έτσι κουτοπόνηρα και σκύβει πρόσκαιρα το κεφάλι, κάνοντας την αυτοκριτική του. Στον «Καραγκιόζη Γραμματικό», από τους επιφανείς τίτλους του κλασικού ρεπερτορίου του είδους, ο ήρωας προσποιείται ότι ξέρει γραφή κι ανάγνωση για να πάρει τη θέση του γραμματέα στο χωριό, κοροϊδεύει για λίγο τις γνωστές γραφικές φιγούρες που απαρτίζουν την πινακοθήκη χαρακτήρων του θεάτρου σκιών και καταλήγει, σε μια από τις θρυλικότερες σκηνές, να τρώει της χρονιάς του από τον Μπαρμπα-Γιώργο, ο οποίος θέλει να στείλει γράμμα στη θεια-Παύλαινα, αλλά ζητά από τον Καραγκιόζη να το γράψει «κλαφτό». Το έργο, δηλαδή, όπως το μάθαμε από τον μπερντέ, είναι ένα αρχετυπικό δείγμα παράστασης Καραγκιόζη και ένα υπόδειγμα λαϊκού θεάματος.

Είναι προς τιμήν των συντελεστών της ταινίας που επέλεξαν να διασκευάσουν αυτό το έργο, μεταφέροντάς το σχεδόν αυτούσιο, αντί να προβούν σε αναχρονισμούς και μοντερνισμούς - σκεφτείτε ότι θα μπορούσαμε να παρακολουθούμε αντ'αυτού «τον Καραγκιόζη Social Media Manager». Όχι ότι θα έβλαπτε απαραίτητα, άλλωστε και στο παρελθόν οι καραγκιοζοπαίχτες συνομιλούσαν με την εποχή τους – η εισροή πχ. της διαμάχης βασιλέως Κωνσταντίνου και Βενιζέλου στις παραστάσεις του Σωτήρη Σπαθάρη, πατέρα του Ευγένιου, επαναλαμβανόταν σχεδόν εμμονικά. Πέρα από ένα «Τhe Movie» στον τίτλο λοιπόν, πρόκειται για μια σεναριακά πιστή και, σε πρώτη φάση, αυθεντική μεταφορά του έργου, ακόμα και τα παραδοσιακά τραγούδια που συνοδεύουν την είσοδο των χαρακτήρων διατηρούνται αυτούσια. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι δεν βρέθηκε η φόρμουλα ώστε να υπηρετηθεί το κινηματογραφικό format.

Και στο παρελθόν έχουμε δει απόπειρες μετάβασης του Καραγκιόζη σε διαφορετικό μέσο από σειρά κόμικ ως θεατρικές παραστάσεις. Όλες τους άφησαν ανάμεικτες εντυπώσεις, ίσως γιατί η παρουσία του μπερντέ,η δεξιοτεχνία και η εφευρετικότητα του καραγκιοζοπαίχτη, οι δισδιάστατες φιγούρες και η ανάγκη επιστράτευσης και της φαντασίας των θεατών για να αποκτήσει ζωή όλο αυτό, να είναι μέρος της γοητείας του θεάματος. Εδώ οι τρισδιάστατες «φιγούρες» λαχανιάζουν για να προλάβουν τις ατάκες του καραγκιοζοπαίχτη – ο αξιοσέβαστος κύριος Άθως Δανέλλης-, υπάρχει μια καθυστέρηση που σχεδόν διαλύει το κωμικό timing. Eπίσης, ίσως να χρειαζόταν έτσι και αλλιώς μια πιο γενναία διασκευή, μια προσαρμογή ώστε να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες του μέσου. Τα οπτικά ευρήματα, όπως αυτά με τα γουρουνάκια, συχνά δουλεύουν αποτελεσματικότερα από τα συνήθη τοπικά ευφυολογήματα, ίσως επειδή είναι πιο συμβατά με το format ενός animation. Η ίδια η παράσταση, που ουσιαστικά αποτελείται από μια σειρά από ιλαρά επεισόδια μέχρι να φτάσει στο προαναφερθέν κρεσέντο με τον Μπαρμπα-Γιώργο και το γραμμόφωνο, ενώ στον μπερντέ δίνει στο κοινό ακριβώς εκείνο που χρειάζεται και το στέλνει σπίτι ευχαριστημένο, στο κινηματογραφικό πανί μοιάζει να τελειώνει απότομα, σαν να λείπει η κάθαρση του φινάλε, που σε ένα αφηγηματικό κινηματογραφικό έργο τέτοιας λογικής είναι απαραίτητη.

Έχει γίνει αρκετή δουλειά, ειδικά στον σχεδιασμό του περιβάλλοντος χώρου, έναν τομέα στον οποίο πολλά από τα  ευρωπαϊκά animation με πολλαπλάσιο budget που βλέπουμε κάθε εβδομάδα στις αίθουσες υστερούν και υπάρχουν, γενικότερα, μια πρόθεση σεβασμού του Καραγκιόζη πίσω από όλους τους ανθρώπους της παραγωγής. Η αστοχία οφείλεται καθαρά στο ότι ο Καραγκιόζης ανήκει στον μπερντέ. Ας ελπίσουμε μια ενδεχόμενη εισπρακτική επιτυχία της ταινίας να ωθήσει περισσότερα παιδιά να τον αναζητήσουν εκεί, καθώς θα είναι μεγάλο κρίμα αν χαθεί αυτό το ευγενές κεφάλαιο της πολιτιστικής μας παράδοσης.  

ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
  • Καραγκιόζης: The Movie
  • Καραγκιόζης: The Movie