Φοίνικας στον Μάλικ, ερμηνεία στην Ντάνστ- εκτός ο Πέδρο

2011-05-22 21:52:34

Τι είναι τελικά ο Τέρενς Μάλικ; Ένας από τους μεγαλύτερους Αμερικανούς σκηνοθέτες των ημερών μας, ή απλώς ένας ακόμη υπερτιμημένος ζογκλέρ των φεστιβάλ;

Τι είναι τελικά ο Τέρενς Μάλικ; Ένας από τους μεγαλύτερους Αμερικανούς σκηνοθέτες των ημερών μας, ή απλώς ένας ακόμη υπερτιμημένος ζογκλέρ των φεστιβάλ;

Την πρώτη άποψη, προφανώς, ψηφίζει η φετινή κριτική επιτροπή του 64ου Φεστιβάλ των Καννών απονέμοντας στην ταινία του «Το δέντρο της ζωής» το πρώτο βραβείο, τον Χρυσό Φοίνικα. Σε αντίθεση, με άδεια χέρια φεύγει για άλλη μια φορά ο Πέδρο Αλμοδόβαρ η ταινία του οποίου, «Το δέρμα που κατοικώ», άφησε αμήχανους τους περισσότερους φεστιβαλιστές, μολονότι είναι ένα έργο μεγάλης πνοής, ποίησης και δυνατών συναισθημάτων.

Ο 68 ετών Μάλικ, πάντως δεν πήγε καν την απονομή και το βραβείο παρέλαβε, από τα χέρια της Τζέιν Φόντα, ο παραγωγός της ταινίας, Μπιλ Πόλαντ, ο οποίος δήλωσε: «Ο Μάλικ είναι εξαιρετικά ντροπαλός και διακριτικός, ξέρω όμως ότι χάρηκε ιδιαίτερα γι΄ αυτή την τιμή».

Το 2 ωρών και 18 λεπτών φιλοσοφικό έπος συζητήθηκε πολύ αμέσως μετά την προβολή του, πήρε μερικές διθυραμβικές κριτικές, υπήρξαν όμως και αρκετοί που κουράστηκαν από τους αργούς ρυθμούς και την επανάληψη των μοτίβων που είχαμε θαυμάσει στην «Λεπτή Κόκκινη Γραμμή» (1998).

Στην πραγματικότητα το μεγάλο προτέρημα «Του Δέντρου της Ζωής» είναι ότι χρησιμοποιεί μια εξαίσια ποιητική φόρμα και μεταφέρει στο σινεμά- και μάλιστα με τρόπο αριστουργηματικό- παλιές τεχνικές της λογοτεχνίας.

Με δυο λόγια: είναι μια δύσκολη και πυκνή ταινία που θέλει πολύ καθαρό μυαλό και μεγάλη προσήλωση. Στις ελληνικές αίθουσες πάντως θα προβάλλεται από την ερχόμενη Πέμπτη, 26 του μήνα, κι έτσι ο καθένας μπορεί να κρίνει μόνος του.

Δίκαιη ήταν και η απονομή του βραβείου σκηνοθεσίας, στον Δανό Νίκολας Βίντινγκ Ρεφν για την πρώτη αμερικάνικη ταινία του, «Drive», εξίσου φιλοσοφική αλλά πολύ πιο σκληρή και βίαιη από το «Δέντρο της Ζωής».

Ο μοναχικός της ήρωας- ένα είδος σύγχρονου σαμουράι- αφήνει αρκετά πτώματα στο πέρασμά του, στο σιωπηλό πρόσωπό του όμως αντανακλάται ένας ολόκληρος κόσμος ευαισθησίας και πάθους.

Τα ερωτήματα γύρω από τη ζωή και τον θάνατο λοιπόν κυριαρχούν και οι μεγάλες ξεχασμένες ιδέες δείχνουν τα δόντια τους.

Υπ΄ αυτό το πρίσμα μπορούμε να δικαιολογήσουμε και το βραβείο της καλύτερης γυναικείας ερμηνείας στην Κίρστεν Ντάνστ για την «Μελαγχολία» του Λαρς Φον Τρίερ, μια ταινία που επίσης μιλάει για την ζωή, το θάνατο και το τέλος του κόσμου.

Σε περιόδους μεγάλων κρίσεων οι μεγάλες ιδέες και τα φιλοσοφικά ερωτήματα μαγνητίζουν το κοινό και ανοίγουν νέους δρόμους πέρα από την μίζερη απαρίθμηση των οικονομικών προβλημάτων.

Ο φον Τρίερ βέβαια, έμεινε έξω από την τελετή, η Ντάνστ όμως τον ευχαρίστησε επειδή «της έδωσε τη ευκαιρία να παίξει έναν τέτοιο ρόλο» και απέφυγε να πει κάτι άλλο για την αποπομπή του από το Φεστιβάλ ή τις δηλώσεις του.

Το βραβείο ανδρικής ερμηνείας, στον Γάλλο Ζαν Ντιζαρντάν, τιμά και ολόκληρη την ταινία «Ο αρτίστας», την πιο παράξενη της φετινής διοργάνωσης αφού είναι ασπρόμαυρη και βουβή. Ο Ντιζαρντάν όμως (σχεδόν άγνωστος στην Ελλάδα, αλλά σούπερ σταρ στην Γαλλία) είναι τόσο απολαυστικός που κατάφερε να κερδίσει το πιο θερμό ίσως χειροκρότημα του Φεστιβάλ.

Η αλήθεια είναι ότι κανείς μέχρι τώρα δεν τον έπαιρνε στο σοβαρά, ενώ κάποιες γελοιογραφίες που εμφανίστηκαν πριν την προβολή της ταινίας, έκαναν πλάκα μαζί του θυμίζοντας τις ιδιαίτερα εμπορικές αλλά μάλλον χαμηλού γούστου προηγούμενες ταινίες του.

Ίσως και γι΄ αυτό το λόγο, ανεβαίνοντας στη σκηνή του Παλαί των Καννών, ο Ντιζαρντάν γονάτισε μπροστά στα μέλη της κριτικής επιτροπής και παρέλαβε το βραβείο από τα χέρια της Κατρίν Ντενέβ.

Μέχρι χθες ένα τέτοιο βραβείο θα μπορούσε να θεωρηθεί και πλάκα, τελικά όμως ο Ντιζαρντάν έκανε τους πάντες να τρίβουν τα μάτια τους, χλευάζοντας τα φαινόμενα που πολύ συχνά απατούν. Πολύ δίκαιο είναι και το δεύτερο βραβείο (Grand Prix) το οποίο μοιράστηκαν ο Τούρκος Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν για το «Κάποτε στην Ανατολία» και οι Βέλγοι αδελφοί Νταρντέν για το «Παιδί στο Ποδήλατο», καθώς και το βραβείο σεναρίου στην ισραηλινή «Υποσημείωση» του Τζόζεφ Σένταρ.

Το «Polisse» τέλος, που σκηνοθέτησε και πρωταγωνιστεί η Μαϊουέν (είναι αδελφή της ηθοποιού Ιλσίντ Λε Μπεσκό, αλλά δεν χρησιμοποιεί το, κοινό τους, επίθετο) μοιάζει περισσότερο με τηλεταινία, άρεσε όμως πάρα πολύ στους Γάλλους.

Ορέστης Ανδρεαδάκης

 

Η πλήρης λίστα των βραβείων

Επίσημο Διαγωνιστικό

Χρυσός Φοίνικας: «Το Δέντρο της Ζωής» (Τέρενς Μάλικ)

Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής: «Το Παιδί με το Ποδήλατο» (Ζαν-Πιερ και Λυκ Νταρντέν) και «Κάποτε στην Ανατολία» (Νουρί Μπιλτζέ Τσεϊλάν)

Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής: «Poliss» (Μαϊουέν)

Βραβείο Σκηνοθεσίας: Νίκολας Γουίντινγκ Ρεφν («Drive»)

Γυναικείας Ερμηνείας: Κίρστεν Ντανστ («Μελαγχολία»)

Ανδρικής Ερμηνείας: Ζαν Ντιζαρντάν («The Artist»)

Βραβείο Σεναρίου: Γιόζεφ Σένταρ («Footnote»)

Χρυσή Κάμερα (για πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη): Πάμπλο Τζιορτζέλι («Las Acacias»)

Μικρού Μήκους: Μαρίνα Βρόντα («Country»)

Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής για μικρού μήκους: Γουάν Ντεστούπ («Swimsuit 46»)

Ένα κάποιο βλέμμα

Βραβείο 'Ένα κάποιο βλέμμα': «Arirang» (Κιμ Κι-Ντουκ) και «Stopped on Track» (Αντρέας Ντρέσεν)

Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής: «Elena» (Αντρέι Ζβιάγκιντσεφ)

Σκηνοθεσίας: «Good bye» (Μοχάμαντ Ρασούλοφ)

Εβδομάδα κριτικής

Μεγάλο Βραβείο: «Take Shelter» (Τζεφ Νίκολς)

Ειδική Μνεία: «Snowtown» (Τζάστιν Κουρζέλ)

Βραβείο SACD: «Take Shelter» (Τζεφ Νίκολς)

Βραβείο FIPRESCI: «Take Shelter» (Τζεφ Νίκολς)

Grand Rail D'Or: «Las Acacias» (Πάμπλο Τζιορτζέλι)

ACID/CCAS Support: «Las Acacias» (Πάμπλο Τζιορτζέλι)

OFAJ Young Critic Award: «Las Acacias» (Πάμπλο Τζιορτζέλι)

Μικρού Μήκους: «Blue» (Στέφαν Κανγκ)

Discovery Award: «Dimanches» (Βαλερί Ροζιέ)

Ειδική Μνεία: «Alexis Ivanovitch vous etes mon heros» (Γκιγιόμ Γκουί)

Petit Rail D'Or: «Junior» (Ζουλιά Ντυκουρνό)

Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών

Label Europa Cinemas: «Breathing» (Καρλ Μαρκόβιτς)

Art Cinema Award: «Les Geants» (Μπουλί Λάνερς)

Prix SACD: «Les Geants» (Μπουλί Λάνερς)

Séance "Coup de coeur": «Play» (Ρούμπεν Όστλουντ)

Cinefondation

Πρώτο Βραβείο: «Τhe Letter» (Ντοροτέγια Ντρουμέβα)

Δεύτερο Βραβείο: «Drari» (Καμάλ Λαζράκ)

Τρίτο Βραβείο: «Fly by Night» (Σον Τα-Γκιουμ)

Ειδικά βραβεία

Prix Vulcain De l'Artiste -Technicien: Χοσέ Λουίς Αλκέν για τους φωτισμούς του στην ταινία «Το Δέρμα που Κατοικώ»

Ειδική Διάκριση: Τζο Μπινί και Πολ Ντέιβις για το «Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν»

• 
• 
• 
• 
• 
•