Yπόθεση Πολάνσκι: Δικαστήριο διέταξε την αποσφράγιση των εγγράφων της δικογραφίας

Καθώς η νέα ταινία του Ρόμαν Πολάνσκι «The Palace» είναι σχεδόν έτοιμη, μια νέα εξέλιξη στις ΗΠΑ αναμένεται να ξεπαγώσει την πολύκροτη νομική υπόθεση γύρω από το πρόσωπό του, καθώς τα έγγραφα της δικογραφίας θα αποσφραγιστούν μετά από σαράντα πέντε χρόνια.

Μια γρήγορη ανασκόπηση της υπόθεσης. Το 1977 ο Πολάνσκι συνελήφθη από την αστυνομία και απαγγέλθηκαν σε βάρος του κατηγορίες για έξι διαφορετικά αδικήματα, σχετιζόμενα με τη σεξουαλική του επαφή με την δεκατριάχρονη Σαμάνθα Γκάιμερ, ανάμεσά τους κι εκείνο του βιασμού . Στο πλαίσιο του θεσμού της ποινικής διαπραγμάτευσης, οι δικηγόροι του Πολάνσκι συμφώνησαν ο Πολωνός σκηνοθέτης να ομολογήσει την ενοχή του σε μία από τις έξι κατηγορίες, εκείνη της σεξουαλικής επαφής με ανήλικο, με τον εισαγγελέα να προτείνει να συνυπολογιστούν οι μέρες που είχε περάσει ήδη στη φυλακή και να του επιβληθεί ποινή φυλάκισης με αναστολή. Αντικείμενο της ποινικής διαπραγμάτευσης, για τους μη γνωρίζοντες, είναι, χονδρικά, η  επίτευξη συμφωνίας ανάμεσα στην εισαγγελία και στον κατηγορούμενο γύρω από μια υπόθεση ποινικού δικαίου, όπου ο κατηγορούμενος αποδέχεται την ενοχή του και ο εισαγγελέας προτείνει μειωμένη ποινή. Η εν λόγω πρακτική υιοθετείται από αρκετά κράτη και στοχεύει στην επίσπευση της απονομής της δικαιοσύνης και στην αποσυμφόρηση των δικαστηρίων. Να σημειωθεί ότι δικαστής δεν δεσμεύεται από την έκβαση της ποινικής διαπραγμάτευσης και μπορεί να υιοθετήσει ή να απορρίψει το αποτέλεσμά της για μια σειρά από λόγους που δεν αφορούν το παρόν άρθρο. Στις ΗΠΑ, βέβαια, σπάνια ένας δικαστής απορρίπτει τη συμφωνία που επιτεύχθηκε ανάμεσα στα μέρη στο πλαίσιο της ποινικής διαπραγμάτευσης.

Λίγο πριν την ημέρα της δίκης, λοιπόν, ο Πολάνσκι πληροφορήθηκε ότι ο δικαστής σκόπευε να απορρίψει τη συμφωνία του με την εισαγγελία και ότι σχεδίαζε να του επιβάλλει ποινή πενήντα ετών. Όπως χαρακτηριστικά δήλωνε στους δικαστικούς κύκλους, «θα φροντίσω αυτός ο άνθρωπος να μην βγει ποτέ από τη φυλακή». Την παραμονή της δίκης ο Πολάνσκι πέταξε για Λονδίνο και κατόπιν για το Παρίσι, όπου διαμένει μέχρι σήμερα. Σε αντίθεση με αυτό που πιστεύει η κοινή γνώμη, η υπόθεση του παραμένει εκκρεμής, καθώς η δίκη του δεν έχει περατωθεί. Ο Πολάνσκι αποφεύγει την επιστροφή στις ΗΠΑ, καθώς θα συλληφθεί άμεσα και θα αντιμετωπίσει, εκτός των άλλων, και την κατηγορία της φυγοδικίας.

Στο μεταξύ το θύμα, η Σούζαν Γκάιμερ έχει αιτηθεί επανειλημμένα προς το δικαστήριο να αποφανθεί ότι ο σκηνοθέτης έχει ήδη εκτίσει την ποινή του και να κλείσει την υπόθεση, επιθυμώντας να μπει ένα τέλος. Η νέα εξέλιξη ενδέχεται να οδηγήσει προς αυτή την κατεύθυνση. Η εισαγγελία, λοιπόν, η οποία διατηρούσε κλειστό τον φάκελο της δικογραφίας, δήλωσε ότι θα παύσει την μακροχρόνια αντίθεσή της στη δημοσιοποίηση των σχετικών εγγράφων, στο πλαίσιο της δέσμευσής της για «διαφάνεια και λογοδοσία για όλους στο δικαστικό σύστημα». Στη συνέχεια ένα διοικητικό εφετείο, κατόπιν αίτησης δύο δημοσιογράφων, διέταξε την αποσφράγιση των φακέλων της υπόθεσης, μέσα από τους οποίους εκτιμά ότι υπάρχει το ενδεχόμενο να προκύψουν παραβάσεις τόσο κατά την δικαστική, όσο και κατά την ανακριτική διαδικασία.

Η δημοσίευση των εγγράφων ήταν πάγιο αίτημα και των δικηγόρων του Πολάνσκι, οι οποίοι θα αιτηθούν την περάτωση της δίκης, δίχως να είναι απαραίτητη η παρουσία του σκηνοθέτη στο δικαστήριο, έτσι ώστε να αρθεί το ένταλμα σύλληψης που εκκρεμεί σε βάρος του εδώ και σαράντα πέντε έτη. Το δικαστήριο ενήργησε έπειτα από αίτημα δύο ανεξάρτητων δημοσιογράφων, των Σαμ Γουάσον και Γουίλιαμ Ρέμπελ, οι οποίοι πασχίζουν για χρόνια να φέρουν το ζήτημα της ακεραιότητας των αμερικανικών δικαστηρίων στο προσκήνιο.

Κατόπιν της απόφασης του Εφετείου, το γραφείο της εισαγγελίας του Λος Άντζελες δήλωσε ικανοποιημένο που η δικαιοσύνη ενήργησε σύμφωνα με την επιθυμία των ίδιων αλλά και του θύματος και με γνώμονα τη διαφάνεια. Ο δικηγόρος των δύο δημοσιογράφων δήλωσε ότι ζητούμενο δεν είναι οι πράξεις του Πολάνσκι αλλά το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα του Τύπου και της κοινής γνώμης να έχουν γνώση για τις ενέργειες της Δικαιοσύνης.