Μήλα

Στην περίοδο μιας αναπάντεχης επιδημίας που προκαλεί ακούσια αμνησία, ένας άντρας (Άρης Σερβετάλης) ακολουθεί το ενδεδειγμένο πρόγραμμα αποκατάστασης μνήμης για να ξεκινήσει μία νέα ζωή. Οι γιατροί του στέλνουν ηχητικά μηνύματα με αποστολές καθημερινής ρουτίνας που πρέπει να ολοκληρώσει και εκείνος βγάζει μία φωτογραφία polaroid ως απόδειξη. Καθώς η θεραπεία συνεχίζεται, η γνωριμία με μία νεαρή γυναίκα (Σοφία Γεωργοβασίλη) που βρίσκεται στο ίδιο πρόγραμμα θα τον φέρει αντιμέτωπο με το παρελθόν.

Τα «Μήλα», το κινηματογραφικό ντεμπούτο μεγάλου μήκους του Χρήστου Νίκου («ΚΜ») είναι ένα ιδιαίτερο κινηματογραφικό «φρούτο», μία υπερρεαλιστική ρομαντική τραγικωμωδία που διατηρεί αλληγορική επίστρωση για να κρατήσει ανέπαφη την ραγισμένη της καρδιά. Από την πρώτη σκηνή των ακίνητων, άψυχων στιγμιοτύπων, μέχρι το τελευταίο λεπτό, που εμβαθύνει σε ένα τρυφερό πυρήνα, ο Νίκου «ξεφλουδίζει» μεθοδικά στα «Μήλα» την ιστορία ενός άντρα (Σερβετάλης) που επιθυμεί (ή μήπως όχι;) να αποκτήσει νέες μνήμες για να επουλώσει το τραύμα των παλιών.

Αναπάντεχα και ευαίσθητα, τα «Μήλα» του Χρήστου Νίκου είναι ένα διαλεκτικό κινηματογραφικό λεύκωμα για τις αναμνήσεις που ορίζουν την ταυτότητά μας

Απέναντι στην επίκαιρη ψηφιακή καταπίεση του «τώρα», τα «Μήλα» μιλούν αναλογικά για την ταυτότητα και το παρόν. Το κάδρο του Νίκου συλλαμβάνει την Αθήνα των νεοκλασικών κτιρίων και δημιουργεί ένα άχρονο, οικουμενικό περιβάλλον, ενώ η σκηνογραφία συνεπικουρεί με λιτές ευθείες στους εσωτερικούς χώρους. Μία ενδιαφέρουσα οπτική αναλογία για την αρχή και το τέλος, την τετελεσμένη «γραμμικότητα» της ζωής. 

Με αναφορά στις λογοτεχνικές σελίδες του Καμί («Πανούκλα») ή του Σαραμάγκου («Περί Τυφλότητας»), η επιδημία της αμνησίας αποδεικνύεται σταδιακά μία συνθήκη ευλογίας ή κατάρας για τους ήρωες των «Μήλων». Κάποιοι ξεχνούν αθέλητα και προσβλέπουν σε ένα νέο μέλλον, κάποιοι άλλοι ξεχνούν εκούσια για να σβήσουν το παρελθόν. Η εύστοχη επιλογή του Άρη Σερβετάλη στον βασικό ρόλο λειτουργεί γιατί ανακαλεί την μνήμη (καίριο εργαλείο της ταινίας) ενός ποιοτικού, καλλιτεχνικού βιογραφικού, συνδέει τον tabula rasa χαρακτήρα του με το κοινό και την ίδια ώρα ως (συνονόματος) Άρης των «Μήλων» ερμηνεύει τον ασκητικό περιηγητή μιας δανεικής ζωής. Είναι σημαντικό να αξιολογήσετε την δουλειά του αναδρομικά.

Έχοντας προϋπηρεσία ως βοηθός σκηνοθέτη στον «Κυνόδοντα», ο Νίκου μπολιάζει στο σενάριο (το οποίο συνυπογράφει με τον Σταύρο Ράπτη) το ιδιοσυγκρασιακό χιούμορ των συνεργασιών Λάνθιμου-Φιλίππου. Ένας μεσήλικας άντρας πάνω σε ένα παιδικό ποδήλατο, οι ποπ αναφορές σε ένα μασκέ πάρτι, η κουβέντα για τον «Τιτανικό» του Τζέιμς Κάμερον πριν το παραγγελθέν τροχαίο, αποτελούν ενδείξεις σεναριακής ευθυμίας που - κι εδώ έγκειται η μεγάλη διαφορά - δεν ενστερνίζονται τον λανθιμικό κυνισμό και το παράλογο, αλλά έχουν θερμότερο, πιο συναισθηματικό προσανατολισμό.

Αναπάντεχα και ευαίσθητα, τα «Μήλα» του Χρήστου Νίκου είναι ένα διαλεκτικό κινηματογραφικό λεύκωμα για τις αναμνήσεις που ορίζουν την ταυτότητά μας, ένας στοχασμός για την επιλεκτική μνήμη που μετασχηματίζεται σε ατομικό βίωμα. Παράλληλα μία από τις πιο φιλόδοξες ελληνικές ταινίες των τελευταίων χρόνων που είχε μία εξαιρετική φεστιβαλική πορεία, αποτέλεσε επίσημο άνοιγμα των Οριζόντων του Φεστιβάλ Βενετίας εντυπωσιάζοντας την Πρόεδρο Κέιτ Μπλάνσετ (η οποία ανέλεβε έπειτα χρέη εκτελεστικής παραγωγού) και ήταν η επίσημη πρόταση της Ελλάδας για τα Όσκαρ 2021.