Ας Ξημερώσει Ειρήνη

Από μια περιοχή του κόσμου σαν την εικονογραφούμενη, γεμάτη απερίγραπτες εντάσεις εδώ και πολλές δεκαετίες, θέατρο ανθρώπινης απώλειας και ακανθώδους διένεξης, περιμένεις έναν λόγο πολύ διεισδυτικότερο από αυτόν της ταινίας του Έραν Κόλιριν – που κάποτε είχε ξεκινήσει με το ελπιδοφόρο, κι επίσης χαρμόλυπο τονικά, «Η Επίσκεψη της Μπάντας» (2007). Όχι ότι δεν υπάρχουν αρετές, είναι σαφές πως υπάρχουν, όμως η ενδιαφέρουσα ιδέα υποσιτίζεται από έναν ρυθμό αναποφάσιστο και ένα σενάριο που προτείνει, ειδικά στην τρίτη πράξη, ουρανοκατέβατες λύσεις. (Ο υπογράφων δεν γνωρίζει αν είναι κοινές με το ομότιτλο βιβλίο του Σαγιέντ Κασούα στο οποίο στηρίζεται η ταινία.)

Πολύ ενδιαφέρουσα αρχικά είναι η γεωγραφία της ταινίας (ένα χωριό Παλαιστινίων έξω από την Ιερουσαλήμ) η οποία με το εύρημα του αναιτιολόγητου αποκλεισμού του, υπογραμμίζει, και θεωρητικά φορτίζει σταδιακά, την ιστορία όχι μόνο με κυριολεκτικό αλλά και με συμβολικό τρόπο. Ωστόσο, η έλλειψη ακρίβειας και διαλογής των σκηνών, δεν βοηθά ούτε την χαρακτηρογραφία, ούτε την ευστοχία του αξιόπιστου ιδιοσυγκρασιακού χιούμορ, που παραπέμπει έως και σε Ρόι Άντερσον, ή και αδελφούς Κοέν. Η δε «τραμπάλα» χιούμορ γέρνει προς το πρώτο μέρος, αφήνοντας ολοένα την ταινία σε έναν όλο και πιο «ακριβολόγο» κόσμο ο οποίος καθώς δεν είναι διεισδυτικός, μοιάζει στέρφος και άτολμος. Φυσικά, τα παραπάνω δεν θίγουν στο ελάχιστο τη σαφήνεια της δυστοπίας μιας διχασμένης περιοχής – και ακόμα και της τόλμης του Ισραήλ να «οικειοποιηθεί» την παραγωγή σε Κάννες (όπου το αραβικό καστ μποϊκόταρε το έργο) και Όσκαρ. Όμως άλλο ενδοκινηματογραφική στόχευση και άλλο τα περί αυτής.

Υπάρχει ένας ωραίος θίασος ανθρωπότυπων, που φέρνει σε μια ηθογραφία τύπου Τσιώλη: Ένας διαβολάκος απελπισμένα ερωτευμένος με την γυναίκα που τον έχει παρατήσει, ένας γαμπρός και μια νύφη έρμαια της αποκλεισμένης ζωής στο χωριό, της τεχνολογίας και του πρόωρου γάμου, ένας πατέρας-βαρύς απ’ όσα έχουν δει τα μάτια του, ένας φαντάρος που αδυνατεί να φυλάξει μια νυχτερινή διάβαση, ένας τοπικός χούλιγκαν. Στο κέντρο, ο στωικός ήρωάς μας (ένας Άλεξ Μπάκρι σαν Στιβ Κούγκαν δίχως την ευφράδεια) στον δρόμο από την απονεύρωση στην δράση. Σχεδόν κανείς τους όμως δεν παίρνει την τέλεια σκηνή, όπως θα την έγραφε ένας ΜακΝτόνα ας πούμε, παρεκτός λίγο ο πρώτος που θα χρειαστεί για το φινάλε κιόλας. Κανείς δεν βρίσκει το χιούμορ που του αναλογεί, μα ούτε και το δράμα, αν και η (υπεύθυνη των προβλημάτων) σκηνοθεσία ενίοτε βρίσκει σε σταθερά μονοπλάνα - και συνολικά αρμοστή διεύθυνση - μια περιεκτική ατμόσφαιρα. Στο φινάλε ωστόσο η λύση δίνεται από μια πράξη αυθαίρετη, προκατασκευασμένη – οδηγώντας με τη σειρά της σε ένα τελικό πλάνο που αξιοποιεί σαρκαστικά (και οδυνηρά) τους συμβολισμούς της κεντρικής ιδέας. Όμως το αδιέξοδο του κόσμου που περιγράφεται είναι κοινό μυστικό, ενώ η ανάγνωση της θυσίας στο τέλος μετεωρίζεται ανάμεσα στην αισιοδοξία και το μαύρο χιούμορ μη όντας τελικά συγκεκριμένη.

Τυπικά ευχάριστο κινηματογραφικό διάλειμμα αναγνωρίσιμων (δηλαδή ανθρώπινων) ρυθμών και λεπτομερειών συμπεριφοράς, χωρίς όμως την έξαρση και τελικά την έξαψη μιας καλογραμμένης, μεθοδικά στοιχειοθετημένης ταινίας.