Η Φωνή της Χιντ Ρατζάμπ

Δύο φορές έχει βρεθεί μέχρι τώρα υποψήφια για Όσκαρ η Κάουτερ Μπεν Χάνια. Η πρώτη ήταν το 2020 με τον «Άνθρωπο που Πούλησε το Δέρμα του», που διεκδίκησε το χρυσό αγαλματίδιο Καλύτερης Διεθνούς Ταινίας. Η δεύτερη φορά ήταν με το «Τέσσερις Κόρες» του 2023, που βρέθηκε υποψήφιο για το Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ. Για τις ανάγκες της καινούργιας της ταινίας, η Μπεν Χάνια ενώνει το σινεμά μυθοπλασίας με το σινεμά τεκμηρίωσης σε μια προσπάθεια να μεταφέρει με τη μέγιστη αμεσότητα, και με τη διάθεση να προκαλέσει τον πιο επείγοντα και δυνατό αντίκτυπο, μια σπαρακτική και πραγματική ανθρώπινη ιστορία.

Γεγονότα όπως αυτό που διηγείται η ταινία συμβαίνουν κατά συρροή πλέον και σχεδόν ανά ώρα στην ατέλειωτη γενοκτονία που συντελείται στη Λωρίδα της Γάζας από τον ισραηλινό στρατό, ο οποίος εκτελεί αδιακρίτως Παλαιστίνιους αμάχους, χωρίς να εξαιρεί γυναίκες και μικρά παιδιά. Όμως η Μπεν Χάνια ξέρει ότι ένα μόνο περιστατικό αρκεί. Γιατί, πώς μπορεί να μείνει κανείς απαθής και ανεπηρέαστος συναισθηματικά μπροστά στις κραυγές αγωνίας και τις ικεσίες για βοήθεια ενός εξάχρονου κοριτσιού το οποίο βρίσκεται παγιδευμένο σε ένα αυτοκίνητο που έχουν μόλις γαζώσει οι σφαίρες των Ισραηλινών, κρυμμένο ανάμεσα στα νεκρά σώματα των δολοφονημένων συγγενών της και ολομόναχο καθώς ο κίνδυνος κοντοζυγώνει; Και πώς να μη συμπάσχει με την αγωνία του μικρού αυτού παιδιού, αλλά και με τις απεγνωσμένες προσπάθειες μιας χούφτας εθελοντών του Ερυθρού Σταυρού οι οποίοι προσπαθούν να το βοηθήσουν μέσω τηλεφώνου και παράλληλα να καταφέρουν την όσο πιο άμεση διάσωσή του;

Πώς στέκεται κανείς ψύχραιμος απέναντι σε ένα μικρό και αθώο πλάσμα που είναι προορισμένο να περάσει τις τελευταίες ενδεχομένως ώρες του μέσα στην απόλυτη αγωνία και φόβο;

Είναι δυσβάστακτο στην παρακολούθησή του το φιλμ. Δεν θα μπορούσε όμως να γίνει διαφορετικά. Χρησιμοποιώντας το αυθεντικό ηχητικό ντοκουμέντο, με καταγεγραμμένη την αληθινή φωνή της μικρής Χιντ Ρατζάμπ, η δημιουργός δραματοποιεί τον αγώνα των εθελοντών να της κρατήσουν συντροφιά και να την καθησυχάσουν, προσπαθώντας μάταια να συγκρατήσουν τα δάκρυά τους ενόσω πασχίζουν να υπερβούν τη χρονοβόρα διαδικασία που απαιτείται προκειμένου να σταλεί βοήθεια.

Κι αυτό που καταφέρνει η Μπεν Χάνια, χωρίς να επικαλείται ειδησεογραφικά πλάνα ή την παραμικρή αναπαράσταση βίας, είναι να συλλάβει το αόρατο, το αποτρόπαιο και συνάμα το τόσο σοκαριστικά αληθινό. Να το σχηματίσει σταδιακά στη φαντασία των θεατών και να τους αφήσει να συμπληρώσουν στο μυαλό τους την πλήρη εικόνα, την τόσο επώδυνη και τραυματική. Να αφήσει το κοινό συντετριμμένο, τέλος, όταν η έκβαση της ιστορίας δεν αφήνει περιθώρια για κάτι λιγότερο.

Η «Φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» προκαλεί εύλογα το θυμό, την αγανάκτηση, το σοκ. Δεν καταφεύγει σε συναισθηματισμούς, απλώς παραθέτει τα συμβάντα, όπως έγιναν, με τη μεγαλύτερη δυνατή αυθεντικότητα. Κι αυτή η απόφαση, σε μια πραγματικότητα η οποία υπερβαίνει πλέον σε φρίκη το πιο νοσηρό κινηματογραφικό σενάριο, αποτελεί και το νόημα της ταινίας. Γιατί πώς να αναπαραστήσεις κινηματογραφικά την απόλυτη θηριωδία; Πώς να συλλάβεις σε εικόνες την ανθρώπινη βαρβαρότητα; Πώς να σταθείς ψύχραιμος απέναντι σε ένα μικρό και αθώο πλάσμα που είναι προορισμένο να περάσει τις τελευταίες ενδεχομένως ώρες του μέσα στην απόλυτη αγωνία και το φόβο; Πώς να τα καταλάβεις όλα αυτά; Και πώς να τα συγχωρέσεις;

Η Κάουτερ Μπεν Χάνια δεν έχει τις απαντήσεις. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να θέσει τις ερωτήσεις.